جزیره قشم|Qeshm Island، جزیره عجایب هفتگانه در ایران
معرفی جزیره لارک
اراضی این جزیره برای زراعت بسیار نیکو ست، اما سکنه چون از لحاظ مالی بضاعتی ندارند، مطلوب نیست و آثار شهری که قدیما بوده و مخروبه است در آن جا دیده می شود. مشروب سکنه آن جا از آب دو برکه و یک چاه است و سه چاه دیگر دارند، لیكن آب آن ها گوارا نیست. سکنه اینجا تقریبا هزار رأس بز دارند و بزها بدون شبان در جزیره پراکنده اند، گل سرخ این جا چون هنوز به منبع صحیح خود نرسیده مطلوب نیفتاده و نمک این جزیره؛ یعنی نمک ماده آن در عمانات و قشم فروش رود شکار آهو و خرگوش در اینجا زیاد است.
جزیره لارک در جنوب بندرعباس بین جزیره قشم و هرمز قرار دارد. فاصله آن تا بندرعباس ۳۳ کیلومتر و تا جزیره هرمز ۲۲ کیلومتر و تا جزیره قشم ۱۱ کیلومتر است. بلندترین نقطه آن حدود ۱۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. آب و هوای آن گرم و مرطوب و شغل عمده مردم صیادی و دام داری و کشاورزی است که دام داری و کشاورزی تا حد زیادی وابسته به میزان بارندگی سالانه است. جزیره لارک به سبب موقعیت خاص خود و نزدیک به جزیره و تنگه هرمز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
لارک از سه بخش لارک مونه، لارک شهری و لارک کوهی تشکیل شده که در حال حاضر و بر اساس سرشماری سال ۱۳۷۵ لارک کوهی و مونه خالی از سکنه و تنها لارک شهری با ۹۹ خانوار دارای ۴۵۹ نفر جمعیت شامل ۲۲۹ نفر مرد و ۲۳۰ نفر زن می باشد.
جزیره لارک از گنبدهای نمکی تشکیل شده و علاوه بر نمک، معدن گل سرخ، گوگرد و سنگ سفید نیز دارد.
مرحوم سدید جمعیت لارک را تقریبا سی خانوار برآورد کرده که از نقاط دیگر از جمله از «بستانو» و «کم زار» به آن جا مهاجرت کرده متوطن شده اند.
در سرشماری سال ۱۳۳۵ خورشیدی (اولین سرشماری عمومی کشور) جمعیت لارک به شرح زیر بوده است:
لارک کوهی (جدید) با ۲۱ خانوار، ۵۸ نفر زن، ۵۶ نفر مرد الارک شهری (قدیم) با ۸۸ نفر خانوار، ۱۹۸ نفر زن، ۱۸۳ نفر مرد
لارک کوهی (جديد)
مردم جزیره لارک تا سال ۱۳۴۷ خورشیدی در کوه ها و در خانه هایی که در دل کوه ایجاده کرده بودند، زندگی می کردند، اما در سال ۱۳۴۸ طبق دستور استاندار وقت هرمزگان، تعدادی اتاق برای آنان در کنار ساحل بنا شد و آنان را از خانه های پیشین به خانه های جدید آوردند و آن جا را لارک جدید نامیدند.
مردم لارک با لهجه محلی خاص خود صحبت می کنند اما زبان فارسی را هم می دانند و با مردم غیر بومی به این زبان سخن می گویند. سابقا یک نوع زبان بدوی عربی نیز در لارک رواج داشت که برای غیر بومیان نامفهوم بود.
تاورنیه جهانگرد فرانسوی درباره لارک گفته است:
لارک یک جزیره دیگری است که به هرمز از قشم نزدیک تر است. مسیو هیلبراند فرمانده هلاندی در آن جا در کنار یک مردابی باغی ساخته بود که بز و میش و سایر شکارهای جزیره آمده در آن مرداب آب می خوردند و به قدری زیاد هستند که ما در یک روز ۲۴۵ بزو میش شکار کردیم. همچنین مرغ و گوسفند هم در آن جا نگاه داشته زیاد کرده و آن محل را برای تفرج و تفریح خود و دوستانش جایی قشنگ و خوبی ساخته بود.
پس از تصرف قلعه قشم چهار نفر انگلیسی با دسته ای از سپاهیان ایرانی مأمور نگه داری آن شدند، روی فرایر و همراهان او را به بندر سورات مرکز تجارت شرکت هند شرقی در هندوستان فرستادند. یاقوت اضافه می کند که در کیش چندین نفر را دیدم که در حکمت و ادبیات تبحر کامل داشتند.
معرفی جزیره هنگام
هنگام، آن جا را هنجام و هنيام هم گویند و آن جزیره ای است در طرف جنوب جزیره قشم و معادل قریه دیرستان واقع است. در سال ۱۹۱۴ عیسوی (۱۲۹۳ خورشیدی) اداره گمرکات عباسی و مضافات تشکیل اداره گمرکی در آن جا نموده و خانه چوبین برای مدیر آن جا تدارک نمودند. حاج محمد مهدی ملک التجار در سال ۱۳۵۳ یا ۱۳۰۴ حکومت بنادر داشته، در ایام حکومت خود چوب علم ایران بر فراز تپه ای رو به دیرستان نصب نموده است. هنگام دارای ۹ / ۸ کیلومتر طول و سه تا شش کیلومتر عرض و پنجاه کیلومتر مربع مساحت است. مهم ترین قله آن (میترا) ۱۶۰ متر ارتفاع دارد.
جزیره هنگام در جنوب جزیره قشم قرار دارد و نزدیک ترین نقطه به آن با فاصله حدود ۱۴۰۰ متر روستای شیب دراز در قشم است. این جزیره از سه بخش هنگام کهنه در جنوب و هنگام جدید در شمال و قيل (غيل) در مغرب تشکیل شده و از نظر اداری تابع شهرستان قشم است. فاصله آن تا مرکز قشم ۵۳ کیلومتر و تا مرکز استان (بندرعباس) هشتاد کیلومتر است. جمعیت آن طبق آخرین سرشماری سال ۱۳۷۵ به شرح زیر می باشد:
هنگام جدید با پنجاه خانوار ۲۸۴ نفر
هنگام کهنه با چهارده خانوار ۷۹ نفر
قیل با شش خانوار ۲۶ نفر
آب و هوای آن گرم و مرطوب و شغل عمده آن صیادی و ملوانی است. آب آشامیدنی آن از برکه ها و آب انبارها و چاه های آب شیرین تأمین می گردد.
آثار متعددی از دوران حضور انگلیسی ها در آن جا هنوز به چشم می خورد. سیم تلگراف بندرعباس نیز از هندوستان به بصره و از بصره به هنگام و از آن جا به قشم و بندرعباس رسید (۱۲۹۲ خورشیدی) جزیره هنگام مانند جزیره هرمز به علت موقعیت خاص خود بهترین محل برای نظات و کنترل عبور و مرور کاروان های دریایی (کشتی ها) به شمار می آید.
در کتاب جغرافيا و اسامی دهات کشور از جزیره هنگام چنین یاد شده است:
جزیره هنگام از لحاظ موقعیت و وضع خاص جغرافیایی که دارد، پیش از سلطنت رضاشاه مورد توجه انگلیسی ها بود و در آن جا تاسیسات بندری و دریانوردی و ساختمان های متعدد ایجاد کردند که مرکز ستاد دریایی خلیج فارس به شمار می آمد و از آنجا بر خط کشتیرانی خلیج فارس نظارت داشتند. در سال ۱۳۱۲ خورشیدی، عده ای از افسران ایرانی به جزیره مزبور اعزام شدند و پرچم ایران را بر فراز آن برافراشتند.
به نوشته مرحوم سديد السلطنه، اروپاییان مسندم و جزیره هنگام را کلید خلیج فارس گویند و این بدان معناست که با تسلط بر این دو نقطه می توان عبور و مرور در خلیج فارس را کنترل نمود. جزیره هنگام به واسطه کوه ها دو قسمت می شود، در قسمت جنوب دهات غیل و بلاد العود واقع است و بنی یاس در آن مقیم باشند در قسمت شمالی اداره گمرک ایران و تلگراف خانه انگلیسی ها و سایر سبعات آن ها توقف دارد و قسمت اخیر معروف به مافيه است در جنوب حاشیه دره ای است موسوم به وادی الموسي.
همه چیز درباره ی سفر به جزیره ی قشم
امروز قصد داریم درباره ی یکی از جزایر زیبای جنوب ایران و دانستنی های پیش از سفر به آن، اطلاعاتی به اشتراک بگذاریم. جزیره ی زیبای قشم در استان هرمزگان واقع شده است و همچنین یکی از مقاصد توریستی برای سپری کردن تعطیلات تابستانی نزد ایرانیان به شمار می آید. این جزیره هر ساله از مهمانان و گردشگرانی که از سراسر نقاط ایران به قشم سفر می کنند، استقبال می کند. جالب است بدانید جزیره ی قشم به عنوان بزرگ ترین جزیره ایران شناخته شده و در کرانه ی تنگه ی هرمز واقع شده است. این جزیره علاوه بر مناطق ساحلی دارای جاذبه های گردشگری و طبیعی زیادی نظیر تنگه ی چاهکوه، دلفین های خلیج فارس، غار نمکدان، جزایر ناز، جنگل های حرا و غار خوربس است. مساحت این جزیره حدودا 1491 کیلومتر مربع است و مرتفع ترین ناحیه ی آن، نمکدان است. این جزیره در دوره ی سلطنت حکومت ساسانی به ابرکاوان معروف بوده است. یکی از نزدیکترین بنادر به این جزیره ی زیبا، بندر عباس است که در فاصله ی 20 کیلومتری آن قرار دارد.
شهر قشم به عنوان محل اصلی توسعه منطقه آزاد تجاری – صنعتی انتخاب شده است از این رو از اهمیت بسیار بالایی در تجارت و اقتصاد ایران دارد. از سایر جزایر نزدیک به قشم می توان به جزیره ی لارک، هرمز و هنگام اشاره کرد که هر کدام بسیار زیبا هستند.
در سال 1395 در این جزیره سرشماری صورت گرفت، که با توجه به نتایج بدست آمده از آن می توان گفت که جمعیتی بالغ بر 148 هزار و 993 نفر در این جزیره زندگی می کنند که از این تعداد، بیش از 66 هزار نفر در مناطق شهر و ما بقی در مناطق روستایی این جزیره در حال حاضر ساکن هستند. در ادامه قصد داریم به راهنمایی ها و دانستنی های قبل از سفر به بزرگ ترین جزیره ی ایران بپردازیم.
زبان و گویش مردم قشم
زبان ساکنین قشم مانند سایر مردم کل کشور، فارسی است اما تفاوت آن این با سایرین این است که با گویش بندری سخن می گویند. البته این گویش برای مردمی که از سایر نقاط برای بازدید و تفریح به قشم می آیند کاملا واضح و مفهوم است.
آب و هوای قشم
آب و هوای قشم بسیار گرم و مرطوب است و همچنین رطوبت بسیار بالایی دارد. این شهر در فصل تابستان یعنی از تیر تا شهریور دارای حداکثر دمای ممکن است و سرد ترین زمان ممکن برای سفر به قشم نیز ماه های دی و بهمن هستند که دما به حداقل خود در این مکان می رسد. البته به این نکته هم باید توجه کرد که با وجود اینکه این جزیره در فصل تابستان بسیار گرم است و این گرما برای عده ی زیادی می تواند کلافه کننده باشد ولی باید بگوییم جذابیت های این جزیره به قدری زیاد است که فاکتور گرما مانع مردم برای سفر در این زمان از سال به این جزیره نشده است. بلکه عمده ی گردشگری مردم به این ناحیه در همین فصل تابستان صورت می گیرد.
هتل های موجود در این جزیره
هتل های زیادی در این شهر وجود دارند. شما با توجه به مقدار بودجه ای که دارید می توانید هتل 2 ستاره یا 3 ستاره و حتی 4 ستاره در شهر قشم پیدا کنید. اما نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که هتل 4 ستاره ی قشم کمی از مرکز شهر دور است و برای رفتن به مرکز شهر از این هتل باید با وسایل حمل و نقل عمومی بروید که این خود هزینه ی جداگانه ای را شامل می شود. متاسفانه نکته ای که در باره ی هتل های این جزیره وجود دارد این است که کیفیت و ارائه سرویسی که در هتل های قشم صورت می گیرد بسیار پایین تر از هتل های موجود در کیش است. همچنین باید این موضوع را ذکر کرد که اگر با خودروی شخصی به این جزیره سفر می کنید باید برای ورود آن به قشم مبلغی نزدیک به 70 هزار تومان پرداخت کنید و همچنین هنگام خروج از این جزیره نیز باید مبلغی در حدود 30 هزار تومان در اسکله پرداخت شود.
از هتل های شهر قشم می توان به آپادانا، بهشت، شمس، کیمیا، مارینا 3، آرام، کیمیا 2، سما 1، پرشین گلف و سینگو اشاره کرد که تمام اقامتگاه های نام برده جزء هتل های سه ستاره ها هستند.
بازدید از دلفین های آبی
اگر می خواهید با تور از این دلفین ها دیدن کنید باید بگوییم که حتما سعی کنید از روز قبل بلیط خود را تهیه کنید زیرا در غیر این صورت ممکن است موفق به خرید بلیط نشوید و با تکمیل ظرفیت رو به رو شوید. همچنین قیمت این بلیط ها حدودا 50 هزار تومان است که با قایقی که از قبل ترتیب داده شده به بازدید از این دلفین های باهوش می روید. نکته ای که باید در طول این تور قایقی در خاطر داشته باشید این است که حتما جلیقه ی نجات بر تن کنید. کل مدت زمان این تور تقریبا 2 ساعت است که شامل زمان رفت و برگشت نیز می شود. هنگام سفر به قشم به شما پیشنهاد می کنیم حتما این تور را بروید زیرا یکی از تفریحات بیاد ماندنی و هیجان انگیز از اقامت در قشم را برای خود رقم خواهید زد.
بازار های معروف قشم
شهر قشم دارای دو بازار بسیار معروف به نام های درگهان و بازار قدیم است که گردشگران حتما در هنگام بازدید از قشم به این بازار ها نیز سر می زنند. در این بازار ها اقلام مختلفی می توانید یافت کنید از لوازم آرایش گرفته تا لوازم برقی همه در این دو بازار یافت می شوند. اگر از طرفداران خرید و بازدید از بازار ها هستید باید به شما بگوییم که این بازار ها به قدری بزرگ و جذاب هستند که قطعا ساعات زیادی را به گشت و گذار در آن ها می پردازید. زمان پیشنهادی برای بازار قدیم حدودا 3 ساعت و برای بازار درگهان از صبح تا ظهر می باشد. با این حساب اگر بخواهید از هر دو بازار این شهر دیدن کنید باید یک روز کامل را به آن ها اختصاص دهید.
خوراکی های قشم
معروف ترین خوراکی در شهر قشم، میگو است. البته در تمام رستوران ها و نقاط شهر انواع کباب ها با بهترین کیفیت وجود دارد اما بیشتر افراد سعی می کنند غذای محلی و اصیل قشم را امتحان کنند و از طعم و کیفیت عالی آن نهایت لذت را ببرند.
بهترین جاذبه های گردشگری جزیره قشم
جزیره قشم یکی از مناطق زیبا و دیدنی ایران می باشد، که هر ساله مسافران و گردشگران زیادی به آنجا می روند. قشم دارای جاذبه های مختلفی اعم از جاذبه ی طبیعی، فرهنگی و تجاری می باشد. در این مقاله تعدادی از جاذبه گردشگری قشم را معرفی می کنیم.
غار نمک
این غار از جزیره قشم ۹۰ کیلومتر فاصله دارد. غار نمک دارای رگ های سفیدی می باشد که اگر از فاصله دور آن را ببینید می توانید منظره ی زیبایی را مشاهده کنید. شکل آن شبیه به گنبدی است که ارتفاع آن ۲۳۷ متر می باشد. اگر می خواهید وارد غار شوید و استالاکیت های بلورین نمک را مشاهده کنید، بهتر است از چراغ قوه های پر نور استفاده کنید زیرا، داخل غار بسیار تاریک است و بدون چراغ قوه چیزی قابل مشاهده نیست.
اگر وارد غار نمک شوید به بالای سر خود نگاه کنید قندیل های مرمرین و بلورین های زیبایی را مشاهده می کنید. در کف آن نیز آب نمک در جریان می باشد. رطوبت موجود در جزیره باعث حل شدن نمک های غار شده و شکل قندیل های آن همیظ در حال تغییر می باشد. مقداری از آب نمک به بیرون از غار می رود و وارد حوض کوچکی می شود. حوضچه ای کوچکی به رنگ سفید در دامنه کوه قابل مشاهده است که همین آب نمک موجود در غار است. غار نمک مکانی است که در ایران مشابه ای از آن وجود ندارد. اگر شخصی مبتلا به بیماری آسم است می تواند برای درمان به داخل غار برود. بر اساس تحقیقات بدست آمده هوایی که داخل این منطقه وجود دارد برای درمان این بیماری بسیار مفید است.
جنگل دریایی حرا
نام علمی جنگل حرا Avicenna Marina نام دارد. این نام به افتخار فیلسوف ایرانی ابو علی سینا بر روی این جنگل گذاشته شده است. ارتفاع درختان این جنگل به ۳ تا ۶ متر می رسد. این منطقه در میان آب دریا قرار دارد و با جزر دریا از آب بیرون می آید و با مد دریا در آب فرو می رود. درختان این جنگل دارای خاصیت شگفت انگیز و خدادای هستند. آنها می توانند آب شور را تصفیه کنند و آب شیرین را از آن استخراج کنند.
درختان این جنگل به نوعی دستگاه تصفیه آب شیرین کن می باشند. جنگل حرا مابین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان قرار گرفته است. وسعت آن به ۲۰۰ کیلومتر مربع می رسد. آب و هوای این مکان برای پرندگان مهاجر همانند، اگرت بزرگ، حواصیل بزرگ، کاکائی و ...بسیار مناسب است. همچنین زیستگاه ماهیان و آبزیان مختلفی است. در زمستان پلوه ها و آبچلیک ها و همچنین پرندگان اروپایی به این منطقه می آیند زیرا، این مکان از لحاظ زیستگاهی بسیار مناسب است.
غار خربز
غار خربز یا خربس در فاصله ۱۲ کیلومتری از قشم قرار گرفته است. این غار دریایی توسط گرداب ها دریایی و حفره سنگ ها به وجود آمده است. مردم بومی این منطقه در زمان قبل از اسلام بر وسعت آن افزوده اند. دلیل آن نیز می توان پناهگاه و یا نیایشگاه باشد.
چاه های تل آب یا طلا
این چاه ها در فاصله ۷۶ کیلومتری از شهر قشم قرار گرفته اند. چاه های طلا در لافت و در اطراف قلعه نادری قرار گرفته است. این سیستم نشان دهنده ی ذخیره آب در زمان هخامنشیان و زرتشتیان می باشد. چاه کنی و ذخیره آب به این دوره بر می گردد زیرا دانش چاه کنی و قنات مخصوص این پادشاهان بود. مردم در آن زمان چاه هایی برای ذخیره آب در دل کوه حفر کرده بودند. زمانی که باران می بارد آب باران از لابه لای سنگ ها و صخره های مرجانی می گذرد و وارد این چاه ها می شود.
جنس کف بیشتر این قنات ها لایه های گچی هستند به همین دلیل ماندگاری آب در این چاه ها نسبتا زیاد است. در بالای چاه های طلا دو برج دیدبانی موجود است که به قرن هفدهم باز می گردد. در اطراف روستای لافت بادگیرهایی قرار دارد. این بادگیرها برای تهویه آب در مناطق گرمسیر تعبیه شده اند. تعداد چاه های طلا در قدیم به اندازه روزهای سال کبیسه یعنی ۳۶۶ عدد بوده است، تا در هر روز از یک چاه مخصوص آن روز استفاده کنند. به چاه های طلا، تلا نیز گفته می شود، ولی لفظ تلا صحیح است. این واژه در فارسی قدیم و فرانسوی امروزه به معنای آب بوده است. بعضی ها به دلیل ارزش آب از لفظ طلا استفاده می کنند. سد پی پشت، سد گوران، قلعه قشم و نیایشگاه ناهید از دیگر آثار برجا مانده در جزیره قشم می باشند، که می توانید همه روزه از آن ها بازدید کنید.
قشم
براساس شباهت بین طاقدیس های جزایر قشم و زاگرس، تصور می شود که جزیره قشم جزء جنوب زاگرس باشد. یکی دیگر از عوامل تعیین کننده، گنبد نمکی است که در بخش غربی جزیره ایجاد شده است که موجب تغییرات مورفولوژیکی و زمین ساختی می شود. در نهایت، فرسایش که عمدتا ناشی از باد، امواج دریا و بارندگی های فصلی است، می تواند به عنوان عامل تعیین کننده در شکل گیری ژئومورفولوژی موجود جزیره قشم در نظر گرفته شود. بر اساس منابع طبیعی فراوان و مناظر منحصر به فرد، به خصوص سازه های استثنایی زمین شناسی، ژئوپارک جهانی قشم در بخش غربی جزیره قشم تاسیس شد. ژئوپارک قشم به عنوان تنها ژئوپارک در خاورمیانه توسط شبکه جهانی ژئوپارک ها ثبت شده است
