معرفی آثار شهید مطهری (3)

پیامبر امی:
این کتاب در اصل مقاله بوده است که در بعدها تبدیل به رساله ای کوچک شد که شامل هفت گفتار است:
1-رسول درس ناخوانده 2-دوره ماقبل رسالت 3-دبیران پیغمبر 4-جریان حدیبیه 5-ادعای عجیب 6-اتهام مخالفان 7-نتیجه. لازم به ذكر است این مقاله در كتاب «شش مقاله» استاد مطهری نیز آورده شده است.
ختم نبوت:
این كتاب در اصل مقاله‌ای بوده است كه به قلم استاد شهید در كتاب محمد (ص) خاتم پیامبران انتشار یافته و همچنین در كتاب شش مقاله نیز مورد استفاده قرارگرفته است كه به شرح ذیل می‌باشد: راز ختم نبوت، جبر تاریخ، نیازمندی‌ها، مقتضیات زمان، متحرك و انعطاف، اجتهاد.
توحید:
مجموعه هفده جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان درباره «توحید». در بخش اول کتاب، مسئله توحید به طور کلی طرح شده و اینکه آیا اصولاً راهی برای اثبات وجود خدا وجود دارد یا خیر. فصول بعدی کتاب به تبیین راه‌های اثبات وجود خدا یعنی راه فطرت، راه‌های علمی و شبه‌فلسفی (برهان نظم، راه هدایت موجودات، راه خلقت)، راه‌های عقلانی و فلسفی (برهان محرک اول، برهان سینوی، برهان وجودی) اختصاص داده شده است.

جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام:
کتاب، دارای پیشگفتار و مقدمه است و علاوه‌بر آن دو بخش دارد که در بخش اول، جاذبه علی(علیه‌السلام)، فلسفه، فایده و اثر آن، مورد بحث قرار گرفته است. در این بخش به آثار اجتماعی عنصر محبت و نیز به آثار تربیتی آن توجه شده است. بخش دوم کتاب به تبیین کیفیت دافعه امیرالمؤمنین(علیه¬السلام) از راه معرفی آن‌ها که از سوی حضرت طرد شده¬اند، می¬پردازد. استاد در این بخش جریان «خوارج» را معرفی کرده است. استاد مطهری در این کتاب در پی اثبات این نکته است که علی(علیه¬السلام) شخصیتی دو نیرویی بوده است و هر کس که بخواهد در مکتب او پرورش یابد، باید همچون علی¬بن¬ابیطالب (علیه¬السلام) از جاذبه و دافعه برخوردار باشد. استاد البته به بیان ضرورتِ جاذبه و دافعه بسنده نمی¬کند؛ بلکه علاوه بر این، تلاش می¬کند کیفیت جاذبه و دافعه را نیز روشن نماید.
جهاد:
شامل چهار جلسه سخنرانی شهید مطهری با عناوین:
1-جنگ با اهل كتاب: جنگ با اهل كتاب مطلق است یا مقید؟ آیا با همه اهل كتاب می‌توان جنگید؟‌ تفاوت میان شرك و غیر شرك، جنگ یا تجاوز؟ اسلام و صلح؟، مسلمین در مكه 2-دفاع یا تجاوز: انتقاد مسیحیت بر اسلام آیات مطلق درباره جهاد ،جنگ‌های صدر اسلام، لا اکراه فی الدین،‌ صلح و سازش. 3-ماهیت جهاد دفاع است: انواع دفاع،‌ مقدس‌ترین دفاع‌ها، جنگ برای رفع مانع از ایمان و توحید، آزادی فكر یا آزادی عقیده. 4-نتیجه: آیا آیات جهد ناسخ و منسوخ‌اند؟ دفاع از ارزش‌های انسانی، جزیه.
حکمت‌ها و اندرزها:
مشتمل بر مقالاتی از شهید مطهری که برای یک برنامه عمومی آشنایی با فرهنگ اسلامی و جهت ایراد به صورت گفتار و خطابه به رشته تحریر در آمده است و بیشتر مطالب آن پیرامون راه و رسم زندگی و دستورات اسلام در این باب است.

حماسیه حسینی جلد اول(سخنرانی ها)
شامل سخنرانی های شهید مطهری درباره کربلا که دارای هفت فصل است:
1-حماسه حسینی: دو چهره حادثه كربلا، نهضت حسینی، حماسه‌ای مقدس، عامل شخصیت یافتن جامعه اسلامی 2-تحریفات در واقعه تاریخ كربلا: معنی تحریف و انواع آن، عوامل تحریف، تحریفات معنوی حادثه كربلا، وظیفه ما در برابر تحریف‌ها. 3-ماهیت قیام حسینی 4-تحلیل واقعه عاشورا 5-شعارهای عاشورا 6-عنصر امربه‌معروف و نهی از منكر در نهضت حسینی: عوامل مؤثر در نهضت حسینی، ارزش هر یك از عوامل، شرایط امربه‌معروف و نهی از منكر، مراحل و اقسام امربه‌معروف و نهی از منكر، ارزش امربه‌معروف و نهی از منكر از نظر علمای اسلام، كارنامه ما در امربه‌معروف و نهی از منكر، تأثیر امربه‌معروف و نهی از منكر اهل‌بیت امام پس از حادثه كربلا 7-عنصر تبلیغ در نهضت حسینی: معنی تبلیغ، وسایل و ابزار پیام‌رسانی، روش تبلیغ، روش‌های تبلیغی نهضت حسینی. حادثه كربلا، تجسم عملی اسلام، نقش اهل‌بیت سیدالشهدا در تبلیغ نهضت حسینی، شرایط مبلغ و تأثیر تبلیغی اهل‌بیت امام در مدت اسارتشان..

حماسیه حسینی جلد دوم(یادداشتها)
یادداشت های شهید مطهری درباره حادثه کربلا که در هشت فصل نوشته شده است.
1-ریشه‌های تاریخی حادثه كربلا 2-یادداشت «ماهیت قیام حسینی» 3-یادداشت «امام حسین (ع)» و «عیسی مسیح (ع)» 4-یادداشت «عنصر امر به معرف و نهی از منكر در نهضت حسینی» 5-یادداشت «تحریفات در واقعه تاریخی عاشورا» 6-یادداشت «حماسه حسینی» 7-یادداشت «عنصر تبلیغ در نهضت حسینی» 8-یادداشت‌های متفرقه

نبرد حق و باطل: این کتاب در دو بخش نوشته شده است
بخش اول با عنوان «نبرد حق و باطل» تلفیق شده پنج گفتار شهید مطهری است. بخش دوم، تنظیم شده دو سخنرانی استاد تحت عنوان «تكامل اجتماعی انسان در تاریخ» ‌است. بخش اول: نبرد حق و باطل حق و باطل در جهان هستی- اصول ماتریالیسم تاریخ، ... تز اصلاحی- نگاهی به قرآن غلبه ظاهری باطل و پیروزی نهایی حق. بخش دوم: تكامل اجتماعی انسان در تاریخ مفهوم تكامل – تكامل اجتماعی انسان در گذشته، آینده بشر از دیدگاه‌های مختلف.
سیری در سیره نبوی:
این كتاب دارای سه بخش است. بخش اول كه «دیباچه» نام دارد شامل دو مقاله تحت عنوان‌های «دعوت‌های سه‌بعدی» و «موج اسلامی» می‌باشد. بخش دوم مشتمل بر هشت سخنرانی تحت عنوان «سیره نبوی» است. معنی «سیره» و انواع آن منطق عملی ثابت «سیره» و نسبیت اخلاق كیفیت استخدام وسیله (وسیله به‌منظور تبلیغ دین) پاسخ به دو پرسش: مسئله داوود و مسئله استخدام وسیله، تصاحب كالای كنار قریش و مسئله استخدام وسیله ارزش مسئله تبلیغ و شرایط مبلغ روش تبلیغ سیره نبوی و گسترش سریع اسلام. بخش سوم كتاب كه «ضمیمه» نام گرفته سات متشكل از یك سخنرانی با موضوعیت «تاریخچه زندگی رسول اكرم (ص)» و «ترجمه صد سخن از پیامبر اسلام (ص)» می‌باشد.

سیری در نهج‌البلاغه:
این کتاب را شهید مطهری در هفت بخش نوشته اند که در مقدمه آن از نحوه آشنایی خودشان با نهج البلاغه سخن گفته اند و اینکه نهج البلاغه چه جایگاهی در جامعه امروز دارد.
هفت بخش این کتاب: بخش اول: در این بخش به نهج‌البلاغه به‌عنوان «كتابی شگفت» و امتیازات آن همچنین «تأثیر و نفوذ» و «در آیینه‌ این عصر» اشاره شده است و در انتها به‌عنوان شاهكارها علی در میدان‌های گوناگون مباحث و موضوعات و نگاهی كلی به آن مطالبی آمده است. بخش دوم: الهیات و ماوراءالطبیعه، ارزش تعقلات فلسفی در مسائل ماوراء طبیعی، ذات و صفات پروردگار، مقایسه و داوری. بخش سوم: سلوك و عبادت: ترسیم چهره عبادت و عباد در نهج‌البلاغه بخش چهارم:‌حكومت و عدالت، اعتراف به حقوق مردم،‌ حكمران امانت‌دار است نه مالك بخش پنجم: اهل‌بیت و خلافت،‌ احقیت و اولویت، انتقاد از خلفا، عثمان. بخش ششم: موعظه و حكمت، عمده‌ترین بخش‌های نهج‌البلاغه، تقوا مصونیت است نه محدودیت، زهد و پارسایی، زهد اسلامی و رهبانیت مسحی، زاهد و راهب، زهد و آزادگی، زهد و معنویت، زهد. بخش هفتم: دنیا و دنیاپرستی، رابطه انسان و جهان، ارزش دنیا از نظر قرآن و نهج‌البلاغه، وابستگی‌ها و آزادگی‌ها، خودزیانی و خود فراموشی، نكاتی چند.