معرفی کتاب مشروطه ی ایرانی

تاریخ معاصر ایران عمیق ترین دوران فکری خود را در حوالی مشروطه گذارند. شاید ما فیلسوفانی نامی تر از فیلسوفان و متفکران و حکمای مشروطه داشته باشیم اما یا در شرح وقایعی هستند که در آن دوران رخ داد یا مباحثی بسیار سطحی تر را مطرح می کنند. ماشاالله آجودانی که از مورخان نامی دهه های اخیر است و مطالعات و تاملات عمیقی بر دوران مشروطه دارد در این کتاب تلاش کرده چگونگی شکل گیری نظرات مختلف در دوران مشروطه را تصویر کند.

این کتاب در دو فصل کلی قدرت و حکوت (فصل 1) و از دفتر روشن فکری (فصل 2) در دو نگاه متفاوت مفاهیمی که در آن دوران شکل گرفتند را بررسی می کند. مفهوم "ملت" و "دولت" و تعریف "ملت" و "ملی" از بخش های مهم فصل اول است که برای فهم چگونگی شکل گیری قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ضروری است. همچنین شکل گرفتن مفهوم ولایت فقیه با پیش زمینه ی "ملا حیدر آملی" و ترکیب فقه و عرفان توسط "ملا احمد نراقی" در این کتاب به طور دقیق توضیح داده شده و نشان می دهد چگونه این مفهوم در دوران فتحعلی شاه شکل گرفت و تا دوران ما فربه شده و نهایتا بر صدر نشست.

در فصل دوم کتاب، بررسی شخصیت های تاثیر گذاری چون مشیر الدوله و مستشار الدوله و همچنین تاریخ به وجود آمدن مدارس نوین در برابر مکتب خانه های سنتی با فداکاری مرحوم رشدیه توضیح داده شده است. این فصل مفاهیمی که تا دوران انقلاب هم به شدت مورد بحث بودند چون برخورد سنت و تجدد و ورود تفکر کمونیستی به ایران را مورد بررسی قرار می دهد.

با توضیحات بالا شاید اهمیت کتاب فوق به خوبی روشن شده باشد. با این شاید بیشتر ترقیب به خواندن این کتاب شوید وقتی بدانید احسان یارشاطر این کتاب را عمیق ترین بررسی تاریخ معاصر می داند و ایرج افشار این کتاب را از مهم ترین کتب درباره ی مشروطه می خواند که بایستی حتما مطالعه شود.

این کتاب یک منبع مانند کتب فریدون آدمیت نیست، بلکه طرح وقایع و تحلیل دقیق آن هاست که در کنار کتب تحلیلی دیگر موجب فهم عمیق علل شرایط امروز ما می شود.