معرفی کتاب کودتای 28 مرداد

به طور قطع باید گفت مشروطه، ملی شدن صنعت نفت و انقلاب سال 57 نقاط عطف تاریخ سیاسی ایران معاصر هستند. مشروطه برای سلطه ی قانون به جای امر پادشاه، ملی شدن صنعت نفت برای قطع دست استعمار از ایران و انقلاب اسلامی برای بازگشت قدرت به مردم. البته باید گفت هر سه ی این اتفاقات در زمان خود با شکست رو به رو شدند و به هدف اصلی خود نرسیدند اما توانستند محاسن دیگری را به همراه خود به ارمغان آورند.

کتاب کودتا اثر جدید یرواند آبراهامیان، استاد مسلم تاریخ ایران معاصر، که پس از انتشار اسناد MI6 انگلیس در 60 سال پس از کودتای 28 مرداد به نگارش درآمد نگاهی دقیق با استناد به اسناد مختلف است که به بررسی این برهه از تاریخ ایران می پردازد. به نظر آبراهامیان مصدق و جبهه ی ملی اگر چه سالم ترین جریان تاریخ معاصر ایران بودند، اما اشتباهاتی استراتژیک داشتند که نهایتا باعث زمین خوردن ایشان شد. البته او کودتا را به دخالت آمریکا و انگلیس تقلیل نمی دهد و از نقش بازیگران داخلی چون کاشانی، بقایی، مکی، دربار، ارتش و مذهبیون هم سخن می گوید. همچنین دروغ هایی مثل تعطیلی مجلس توسط مصدق و حق قانونی شاه در فرستادن عزل مصدق آن هم شبانه و با توپ و تانک مورد نقد قرار می گیرند.

به هر صورت این کتاب از بهترین کتب تاریخی در ماجرای کودتای 28 مرداد است که ایران را از زمان سقوط رضا شاه تا قراردادهای نفتی ایران پس از مرداد 32، موسوم به کنسرسیوم، بررسی می کند و تمام مدعایتش نه بر پایه ی حدس و گمان که بر پایه ی اسناد متعدد منتشر شده در طی 60 سال است. خواندن این کتاب نه از مصدق فرشته ای معصوم و بی گناه که هیچ اشتباهی نداشته می سازد و نه فردی بی عرضه و ضعیف و احیانا پوپولیست که توسط رسانه های رسمی ایران معرفی می شود. بلکه او سیاست مداری است که درس خوانده ترین فرد ایران بود و اولین دکترا توسط یک ایرانی را کسب کرد، فساد ناپذیرترین عنصر حکومت قاجار و پهلوی بود، تنها کسی بود که اعتماد مردم در ملی کردن صنعت نفت را کسب کرد اما به علت تسامح بیش از حد و قبول نکردن پیشنهادات خوب دادگاه لاهه از دشمنان داخلی و خارجی خود شکست خورد. شاید اگر مصدق در به دست گرفتن نیروی نظامی اقتدار بیشتری نشان می داد یا هشدارهای برخی دوستانش را بیشتر جدی می گرفت این اتفاق تلخ برای او و ایران نمی افتاد. اما با تمام این ها مصدق قهرمان سیاسی دوران معاصر باقی ماند.

کتاب کودتا پس از انتشار توسط ابراهیم فتاحی ترجمه شد و نشر نی آن را منتشر کرد. استقبال از این کتاب بی نظیر بود و این خود نشانه ی اهمیت کتاب از سویی و محبوب بودن مصدق با تمام تخریب ها و سانسورها از سوی دیگر است.

اطلاعات کتاب:

نام کتاب: کودتای ۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن

نویسنده: یرواند آبراهامیان

مترجم: محمد ابراهیم فتاحی

انتشارات: نشر نی

تعداد صفحات: 328

قیمت: 18000 تومان