آشنایی با تپه های باستانی مهم جنوب شرقی ایران به عنوان جاذبه های گردشگری این ناحیه

آشنایی با تپه های باستانی مهم جنوب شرقی ایران به عنوان جاذبه های گردشگری این ناحیه

میر سید عمر

تپه میرسید عمر، در ۹۶ کیلومتری جنوب خاوری شهر سراوان، در کناره خاوری جالق قرار دارد. این تپه در اوایل اسفند ۱۳۵۲ هش، هنگامی که به منظور استقرار دکل منبع آبرسانی مورد توجه پیمانکار و مجری طرح ایجاد شهرک مسکونی قرار گرفته بود و پی کنی می شد، اشیای تاریخی و باستانی، از جمله سکه های دوران اسلامی، به ویژه سکه های خلفای اسلام، در آن به دست آمد و مورد حفاظت قرار گرفت.

این تپه، خاوری - باختری است و حدود ۴۵۰ متر درازا و ۱۵۰ متر پهنا دارد و بازمانده آبادی دوران ساسانی است، که تا سده های ۶ و ۷ هق، آباد و مسكون بوده است. از این محل تنها برای دفن مردگان استفاده می شده و آثار برج و بارو و دیوارهای جانبی دژ آن، هنوز در مرز خاوری و جنوبی دیده می شود.

کلاتک بخشان

تپه کلاتک بخشان در یک کیلومتری شهر سراوان در روستای بخشان، بین جاده پیشین سراوان به خاش قرار گرفته است. این تپه طی شماره تاریخی ۵۵۰ به ثبت رسیده است.

روباهک

تپه روباهک در ۴ کیلومتری راه سراوان به جالق و در دهستان حومه سراوان قرار دارد. این تپه از آثار پیش از تاریخ می باشد و طی شماره تاریخی ۵۴۶ به ثبت رسیده است.

مهتاب خزانه کوهک

تپه مهتاب خزانه کوهک، در ۱۲۳ کیلومتری باختر شهر سراوان قرار گرفته است. طی شماره تاریخی ۵۴۸ به ثبت رسیده و عمر آن را به پنج هزار سال پیش از میلاد، تخمین زده اند. این تپه تا دوران اشکانی و شاید تا دوران اسلامی آباد و مسكون بوده است.

میل مارو

تپه میل مارو، در بخش سیب و سوران قرار دارد. این تپه از ۱۵۰۰ پ.م، است و تا اوایل دوران اسلامی آباد بوده است. در حال حاضر از سوی مرکز میراث فرهنگی حفاظت می شود و طی شماره تاریخی ۵۵۱ به ثبت رسیده است.

كله برزاد

تپه کله برزاد، در جنوب راه سیب - پولان و جنوب شهر سراوان قرار دارد. طی شماره ۵۵۲ به ثبت رسیده و دیرینگی تاریخی آن به ۱۵۰۰ پ.م، می رسد.

قلعه ملا

تپه قلعه ملا، در جنوب جاده سیب - پولان قرار گرفته و از ۱۵۰۰ پ.م، است که به میانه هزاره ۲ پ.م، تعلق دارند و به ترتیب طی شماره های تاریخی ۵۵۴ و ۵۵۵ به ثبت رسیده اند.

تپه سنگی

در روستای دزک، تپه سنگی وجود دارد، که مردم محل آن را کوه مهرگان می نامند و بر این باورند که مردم این روستا، پیش از اسلام زرتشتی بوده اند و در روزهای آشکار بر فراز تپه آن، آتش می افروخته اند و مراسم نیایش اهورامزدا را به جای می آوردند.

تپه دوران اسلامی

در آبادیهای فیروزآباد و راسک، تپه تاریخی دوران اسلامی وجود دارد.

شهرستان سراوان

گورستان گشت

در روستای گشت ، مرکز دهستان گشت بخش مرکزی شهرستان سراوان، گورهای سنگی وجود دارد، که همگی از سنگ لاشه اند و مخروطی یا گنبدی شکل به قطرهای گوناگون از ۵ تا ۷ متر هستند. قطر دیواره گور از 7/۱ تا ۲ متر و پهنه محوطه درونی گورها از 2/۱ تا 5 / 1 متر است. نحوه ساختن این گورها، چنین است: زمین را حدود نیم تا یک متر گود کرده و لاشه سنگ های بدون ملات را روی هم قرار داده اند و از سنگ های کوچکی برای استوار ساختن آنها استفاده کرده اند.

پس از کاوش و بررسی شماری گور، کمی آثار سفالی به دست آمده، که بیشتر بدون نقش اند و همانند سفال های معمولی آجری رنگ هستند و به ظرف های دوران اشکانی هماننداند.

این گورها که در سال ۱۳۴۵ هش، بررسی شده اند، نظیر گورهای حاجی آباد استان هرمزگان می باشند، می توان گفت که روی هم رفته گورهای گشت از اواخر هزاره پیش از میلاد، می باشند، ولی مردم حاجی آباد از نظر توان مالی و آسانی زندگی به پای مردم گشت سراوان نمی رسیدند.

آثار تاریخی دیگر شهرستان سراوان، عبارت اند از:

دژ خیر آباد، در نخلستان دزک، در روستای دزک، گنبد شیخ ابراهیم و گور ملابایان، در روستای دشتک. شیخ ابراهیم مردی زاهد، درویش و مورد احترام مردم بوده است. ملابایان از افراد سرشناس و اصیل دهواری، امام جمعه بوده و مورد احترام اهالی محل بوده است.