سرطان معده چیست؟

سرطان معده چیست؟

معده یکی از اعضای مهم در سیستم گوارش می باشد که وظیفه آن هضم غذا توسط اسیدهای ترشح شده توسط آن است. این عضو حیاتی مانند تمام اعضای دیگر بدن از سلول ها تشکیل شده است. به دلایل ناشناخته در برخی از افراد، سلول های غیر طبیعی بر روی پوشش داخلی معده ایجاد شده و با رشد خارج از کنترل خود در طی مدت طولانی موجب ایجاد توده هایی در معده می شوند؛ که در نهایت سرطان معده بروز می کند.

متاسفانه سرطان معده یکی از سخت ترین و شایع ترین انواع سرطان است و از آنجایی که به آرامی پیشرفت می کند و در مراحل ابتدایی علائم و نشانه های چشمگیری ندارد؛ زمانی تشخیص داده می شود که سرطان پیشرفت زیادی داشته و ممکن است به بافت های دیگر بدن نیز گسترش یافته باشد؛ در چنین مرحله ای از بیماری، درمان بسیار سخت می شود.

بر اساس آمارهای منتشر شده، مردان نسبت به زنان بیشتر به سرطان معده دچار می شوند و شایع ترین نوع سرطان در میان مردان ایرانی است. در زنان ایرانی سرطان معده، دومین سرطان کشنده پس از سرطان سینه می باشد.

علائم و نشانه های ابتلا به سرطان معده

متاسفانه علائم سرطان معده، در اکثر موارد با بیماری های دیگر مشابه است و به همین دلیل تشخیص این بیماری در مراحل اولیه بسیار کار دشواری است. معمولا سرطان معده زمانی تشخیص داده می‌شود که گسترش یافته است و حتی دیگر بافت های بدن را نیز درگیر کرده است. این علائم عبارتند از:

-احساس سیری بیش از حد
-اختلال و دشواری در بلع
-احساس نفخ بعد از خوردن غذا
-آروغ زدن‌های مکرر
-سوزش معده
-سوء هاضمه‌ حاد و به دنبال آن کاهش وزن سریع
-معده درد یا درد در قفسه‌ی سینه
-حالت تهوع دائم و یا همراه با استفراغ
-کم‌خونی
-مدفوع سیاه یا وجود خون در مدفوع
-خستگی مفرط
-از دست دادن اشتها

در چه مواردی بایستی علائم هشدار را جدی گرفت و سریعا به پزشک مراجعه نمود؟

در صورتی که علائم بالا را به همراه یکی یا چند نمونه از موارد زیر داشتید؛ سریعا به پزشک مراجعه نمایید:

-وجود سرطان معده در اقوام نزدیک
-سابقه ابتلا به بیماری مری
-سابقه ابتلا به ورم معده
-سابقه ابتلا به نوعی بیماری کم ‌خونی که در این حالت معده بیمار قادر نیست ویتامین B12 را جذب کند
-زخم معده

علل ابتلا به سرطان معده

اکثر سرطان ها زمانی اتفاق می افتند که سلول های بدخیم به صورت غیر قابل کنترلی تولید شده و رشد می کنند. اما عواملی نیز وجود دارند که موجب بروز سرطان شده و یا رشد سلول های سرطانی را سرعت می بخشند. این عوامل عبارتند از:

-سابقه خانوادگی
-زیاده روی در مصرف غذاهای آماده و فست فودها
-زیاده روی در مصرف ترشیجات و غذاهای دودی و شور
-مصرف دخانیات
-چاقی

تشخیص سرطان معده

پزشک با انجام معاینه فیزیکی و بررسی شرح حال بیمار و در نظر گرفتن سابقه خانوادگی و پزشکی بیمار، تست هایی برای تشخیص قطعی سرطان معده درخواست می کند؛ که عبارتند از:

1- اندوسکوپی: نوعی اسکن فراصوت است که پزشک از آن برای تشخیص وجود توده سرطانی کمک می گیرد.

2- تست گاستروسکوپیک: در این روش، پزشک به کمک دوربین بسیار کوچکی داخل معده‌ بیمار را مشاهده می ‌کند و چنانچه به وجود توده سرطانی مشکوک شود، ممکن است بخش کوچکی از بافت مشکوک را بردارد که به این کار نمونه‌برداری می‌ گویند.

3- استفاده از اشعه ایکس: در این روش برای تشخیص بهتر توده، بیمار بایستی نوشیدنی خاصی بنوشد و سپس توسط اشعه ایکس از معده بیمار، تصاویری تهیه می شود.
۴- لاپاروسکوپی: در این روش پزشک، برای مشاهده میزان پیشرفت سرطان، لوله باریکی که دوربین کوچکی در قسمت بالای آن قرار دارد را از طریق ایجاد برش در قسمت زیرین معده وارد آن کرده و معده بیمار را بررسی می کند. البته در حین این آزمایش بایستی بیمار بیهوش گردد.

۵. سی‌تی‌اسکن: در این روش‌ مجموعه ای از تصاویر از داخل بدن تهیه می‌شود. پزشک از این تصاویر برای تشخیص میزان پیشرفت سرطان کمک می گیرد. همچنین این تصاویر در انتخاب روش درمانی مناسب نیز موثر هستند.

۶. اسکن کبد: در مواردی سرطان معده، به کبد نیز گسترش می یابد. معمولا پزشک برای اطمینان از این اتفاق، یک اسکن فرا صوت نیز برای کبد درخواست می کند.

درمان‌ سرطان معده

انتخاب روش درمان سرطان معده به عوامل مختلفی مانند شدت بیماری و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. در هر صورت درمان سرطان معده می تواند شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، دارو درمانی و یا مجموعه ای از روش های ذکر شده باشد.

1- جراحی: در جراحی پزشک سعی می کند، سلول ها و توده های سرطانی را طوری از معده خارج کند، که هیچ سلول سرطانی در این محل باقی نماند. البته جراحی برای خارج کردن تومورهای سرطانی از معده به روش های گوناگونی انجام می گیرد. در یک روش پزشک توسط اندوسکوپی توده سلول های سرطانی را در بین سلول های معده مشاهده کرده و آنها را خارج می کند. در روشی دیگر بخشی از معده که توده سلول های سرطانی در آن تجمع کرده اند برداشته می شود و در نهایت در صورتی که توسط روش های گفته شده بهبودی حاصل نشد، کل معده از بدن بیمار خارج می گردد.

2- پرتودرمانی: در این روش، تومورهای سرطانی توسط پرتوهای انرژی مورد حمله قرار گرفته و نابود می شوند. البته ممکن است در این روش به بافت های سالم نیز آسیب وارد شود.

پرتو درمانی ممکن است قبل از جراحی یا پس از آن برای اطمینان از نابودی کل تومورهای سرطانی استفاده شود؛ که البته ممکن است ناراحتی های بیمار مانند استفراغ و سوء هاضمه را نیز تشدید نماید.

3- شیمی درمانی: در این روش، داروهای خاصی به بدن بیمار وارد شده و به سلول های سرطانی حمله کرده و فرآیند رشد و ایجاد توسط دارو متوقف می شود. بنا به تشخیص پزشک، شیمی درمانی می تواند قبل یا بعد از جراحی برای نابودی کل سلول های سرطانی انجام گیرد.

پیشگیری از سرطان معده

برای پیشگیری از سرطان معده روش های بسیار ساده ای وجود دارد و تنها با چند تغییر ساده در سبک زندگی خود می توان از این بیمار تا حدود زیادی در امان ماند. این راه ها عبارتند از:

-مصرف منظم میوه ها و سبزیجات: طبق بررسی های انجام گرفته افرادی که در رژیم غذایی روزانه خود از میوه ها و سبزیجات بیشتری استفاده می کنند، کمتر به سرطان معده مبتلا می شوند.

-کاهش مصرف غذاهای شور، دودی شده، کنسرو شده و فست فود

-ترک دخانیات

-کاهش وزن