شرح مرمت های انجام شده بر مقبره حافظ

شرح مرمت های انجام شده بر مقبره حافظ

در سال ۱۹۳۱م/۱۳۱۰ روزنامه ها خبر از شروع مرمت حافظيه دادند:

بنا و راه مقبره حافظ که به صورت نامرغوبی در آمده بود، توجه والی ایالت را جلب نموده ، دستور دادند خیابانی از خیابان حافظ به مقبره مزبور احداث شود، خیابان فوق الذكر، که در نظر دارند به نام "خرابات" موسوم گردد، بعد از ورود معزى إليه شروع و اینک قریب به اتمام و چراغهای برق آن نصب گردید و... برای ساختمان بنای مقبره حافظ نیز مشغول تهیه نقشه و فراهم نمودن مصالح و لوازم هستند.

علی نقی بهروزی در همین مورد می نویسد: «در سال ۱۹۳۱م/۱۳۱۰ مرحوم فرج الله بهرامی، دبیر اعظم، استاندار فارس شد و نظر به علاقه ای که به حافظ داشت، می خواست آرامگاه مجللی برای حافظ بسازد و لذا سردر بزرگی از سنگ در وسط دیوار جنوبی حیاط جنوبی آرامگاه ساخت، که سردر بعدها خراب شد، و نارنجستان آن را سرو صورتی داد، و در جنوب آرامگاه حافظ خیابانی احداث کرد. آن را "خیابان خرابات" نامید... و تا آرامگاه سعدی امتداد یافت. ولی طولی نکشید که (فرج الله بهرامی به تهران احضار شد و نقشه او متوقف ماند. روز ۲۴ آذرماه سال ۱۳۱۰ که مرحوم بهرامی می خواست تعمیرات حافظه را آغاز کند، بر سر تربت حافظ جشنی ترتیب داد که عده زیادی از دانشمندان و شعراء و محترمین شیراز در آن شرکت داشتند. در آن مجلس مرحوم بهرامی خطابه ایی را قرائت کرد که مشهور گردید». خطابة مذكور این گونه شروع می شود: «می گویند این مقبرة توست که ما در مقابل آن ایستاده ایم و ششصد و کسری سال است که تو در این محل خوابیده و آرامیدهای، من این معنی را قبول ندارم و باور نمی کنم. اگر تو در این جا به خواب ابد فرو رفته ای، پس این گلبانگ جاویدی که از افق ایرانیت . به افتخار بشریت، روز به روز روشن تر و دلپذیرتر نغمه سرایی می کند از کی و کجاست؟»

آقای علی اصغر حکمت، مترجم جلد سوم "تاریخ ادبی ایران"، اثر پروفسور ادوارد براون، با عنوان: از سعدی تا جامی، در حاشیه کتاب خود در مورد اقدامات فرج الله بهرامی و سرانجام آن به اشاره می نویسد: در سال ۱۳۱۰ بعضی از گام خیراندیش شیراز را به خاطر گذشت که بنای قدیم حافظه را که از عهد کریمخان زند، ملقب به وکیل، باقی مانده و رو به خرابی و کهنگی نهاده بود، تعمیر و مرمتی بسزا نمایند. بنابر این، عمارت مذکور را که عبارت بود از ایوانی دو رو، مشتمل بر چهار ستون سنگی بلند و یک ردیف ځجرات، خراب کرده، در صدد ساختمان جدیدی برآمدند. متأسفانه حوادث روزگار مجال إتمام به ایشان نداد».

در نامه ای از اداره معارف شیراز به وزارت معارف در تاریخ ۲۰ تیرماه ۱۳۰۴ نوشته شده است: «ولی برای حافظیه چون اصل بنای آن از ابنیه کریمخانی است و خیلی عالی و قابل توجه است، متأسفانه اساس آن رخنه برداشته و اگر درست تعمیر نشود به کلی این اثر منهدم خواهد شد. مخصوصا ایوان چهارستون بزرگ که پی آن تقريبا متزلزل شده است».