شیراز

آشنایی با سنگ نوشته پچواک در تخت جمشید

خدای بزرگی است اهورامزدا، که این زمین را آفریده، که آن آسمان را آفریده، که مردم را آفریده، که شادی را برای مردم آفریده، که خشایارشا را شاه کرده، یگانه شاهی را از شاهان یگانه فرمانداری را از فرمانداران.

منم خشایارشا شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهایی که دارای توده و تیره های گوناگون است، شاه این سرزمین بزرگ و پهناور، پسر داریوش هخامنشی. خشایارشا می گوید: «این است کشورهایی سوای پارس که به فرمان اهورامزدا، من پادشاه آنها بودم، من بر آنها فرمانروایی داشتم، پیش من باج می آورند، آن چه به آنها از سوی من فرمان داده می شد، آن را انجام می دادند. فرمان من آنجاها روان بود ماد - ایلام - ج - ارمنستان - سیستان - پارت - هرات - باختر - بلخ - سغد - خوارزم - بابل - آشور - ستائید (لیدیه) سارد - مصر - یونانی هایی که در دریا (جزیره) زندگی می کنند و آنهایی که سوی دریا زندگی می کنند . مچیا ۔ عربستان - قندهار - هند - کاپادوکیه - داها - سکاهوم ورکا - سكاتيکر خئودا - مقدونیه - اکوف چییا ۔ پوتیا - کرکا – میشه

خشایارشا گوید: هنگامی که من شاه شدم در میان این کشورهایی که در بالا نام برده شد، نافرمان بودند. پس اهورامزدا کمک کرد و به اراده او من آن کشورها را درهم شکستم و هر یک را به جای خود نشاندم، میان این کشورها پیش از من، دیوان را پرستش می کردند. پس به فرمان اهورامزدا، من آن پرستش خانه دیوان را برافکندم و فرمان دادم، پرستش دیوان نکنند.

پیش از من هرجا دیوان را پرستش می کردند، من در آنجا اهورامزدا و رت بزرگ را ستایش نمودم و آن چه نادرست بود، درست کردم. من کارهای نیک کردم. این کارها که از من سر زد همه به فرمان اهورامزدا بود. اهورامزدا مرا یاری کرد تا این کارها را کردم. تو که در روزگار پسین من می آیی یا در پس هستی اگر اندیشه کنی که خوش باشی در زندگانی و در مرگ بارت بستگی داشته باشی، به آن دستورهایی که اهورامزدا فرموده، رفتار کن و اهورامزدا و رتام را ستایش کن. هر که به آن دستورهایی که اهورامزدا فرموده، گردن نهد و اهورامزدا و رت بزرگ را ستایش کند، در زندگی خوش خواهد بود و پس از مرگ بر رت خواهد پیوست.

خشایارشا گوید: اهورامزدا مرا از هر بدی نگه دارد و هم چنین خانواده مرا و این کشور را. من از اهورامزدا درخواست می کنم همین ها را اهورامزدا به من خواهد بخشید.

هفت شمار سنگ نبشته نامبرده برای نمایش در موزه ایران باستان به تهران آورده شده است. سه شمار از آنها را که دارای خط میخی بابلی و دو شمار آن میخی پارسی است، در شمال دیوار باختری تالار اشکوبه یک موزه روی پایه ای قرار داده اند و یکی از سنگ نبشته هایی که دارای خط میخی پارسی است به عنوان پیشکش به دانشگاه فاوری شیکاگو داده شده است.

در کنار دیوار راهرو و جلوی حیاط نو پیدایش، یک تندیس نشسته بی سر و دست یک تن زن یونانی به دست آمده که از سنگ مرمر سفید ساخته شده و تن پوشی گران بها از حریر سپید در بردارد.

باید دانست که این تندیس از به دست آوردهای جنگی است که خشایارشا از یونان آورده است.

ایوان شمالی کاخ جنوب خاوری

در بخش شمالی حرمسرای مزبور، ایوانی است به گونه راستگوشه به درازای 4 / 15 متر و پهنای 17 / 1 متر و دارای ۸ پاستون سنگی سیاه رنگ درخشان می باشد که روی آنها ستونهای چوبی گذاشته شده و آسمانه روی این ها قرار گرفته بوده است. در در گوشه شمال خاوری و شمال باختری ایران، دو پایه مکعب راست گوشه از سنگ سیاه یک پارچه به چشم می خورد که بلندی آنها 85/ 7 متر و به درازای 57/1 متر و پهنای 06 / 1 متر می باشد.

این ایوان در دیواره های شرقی و غربی، دارای دو تاقچه سنگی و دو درگاه است که به اتاق های هر دو سو، راه دارد و در دیوار جنوبی آن، در بخش میانه، یک درگاه و در شکم آن 4 پنجره سنگی دیده می شود.

اتاق هایی کوچک نیز در جنوب باختری حرمسرا بوده است. این اتاق های جنوب باختری، راهی جداگانه داشته که بیرون از اندرون بوده است.