همه چیز در مورد مسجد کوتوبیا مراکش

همه چیز در مورد مسجد کوتوبیا مراکش

مسجد کوتوبیا یا مسجد کوتوبیه بزرگ­ترین مسجد موجود در کشور مراکش است. این مسجد دارای چندین نام دیگر نیز می­باشد. از جمله نام ­های دیگر این مسجد می­توان به جامی القطوبیه، مسجد کووتبی، مسجد کووتبیه، مسجد کووتوبیایین و مسجد کتابفروش ­ها اشاره کرد. این مسجد در جنوب غربی مدینا واقع شده است. این مسجد با پنجره­های زیبا، سرامیک­های رنگارنگ و کرک­های تزئینی شگفت انگیز شده است. این مسجد دارای یک میدان بزرگ و یک باغ است. بهترین مکان در شب ­های مراکش این مسجد است. اگر به مراسمات مذهبی علاقه دارید این مسجد بهترین مکان برای مسافرت است. مناره این مسجد 77 متر ارتفاع دارد. این مسجد زیر نظر خلیفه یعقوب المصور ساخته و تکمیل شده است. او برای ساخت این مسجد از برج حسن رباط الهام گرفته است.

جغرافیای مسجد

     این مسجد در خیابان محمد واقع شده است و به فاصله 200 متر از بازار قدیمی شهر قرار دارد. شبکه ­ی پیچیده ­ای از جاده­ ها به این مسجد منتهی می­ شوند. در جنوب و غرب این مسجد یک باغ گل رز وجود دارد که بسیار زیبا و دیدنی است. برج مینار مسجد کوتوبیا یکی از برجسته ­ترین برج­های مراکش است. تمام نام­ ها و اصطلاحات مسجد کوتوبیا، از جمله جمی القططیه، کوتوبیا، کووتوبیا و کووتویبیین بر اساس کلمه کوتوبیین عربی است که به معنای «کتابفروشی» است. این مسجد نشان دهنده اهمیت تجاری شعر و ادبیات در فرهنگ کشور مراکش است. در زمان­ های گذشته بیش از 100 کتابفروشی در خیابان­های این مسجد به فروش کتاب مشغول بوده ­اند.

تاریخچه

     شهر مارکرت توسط الموهدز پس از مرگ علی ابن یوسف، رهبر المورآبید، در سال 1147 مورد هجوم واقع شد. الموهدز قصد نداشت بگذارد هیچ اثر هنری در شهر باقی بماند. عبدالمؤمن، که فاتح این قلمرو بود مسئول ساخت نخستین مسجد کووتوبیا بر اساس کاخ سابق علی بن یوسف در بخش جنوب غربی شهر شد. این مسجد نخستین مسجد ساخته شده بین سال­های 1147 تا 1154 بوده است. این مسجد ابتدا توسط خلیفه وقت المهد یقب المنصور بازسازی شد.

بعد از این بازسازی تغییرات بسیار زیادی در شهر و این مسجد به وقع پیوست. همبستگی در آن زمان یک مسئله جدی بود. به همین دلیل مسجد جدیدی در کنار ساختمان قدیمی مسجد بر اثر اختلافات بوجود آمده ساخته شد. مسجد اول در حالی که مسجد دوم در حال ساخت و ساز بود به پایان رسید. در هر دو مسجد طرح­ها، نوع معماری، کتیبه­ها، ابعاد و مصالح به کار رفته یکسان هستند. مسجد اول جهت گیری 5 درجه به سمت مکه و مسجد دوم جهت گیری 10 درجه خلاف مسجد اول داشت. بیشتر ناهماهنگی مربوط به مسجد اول بود.

     هر دو مسجد در زمان حکومت عبدالمعین ساخته شدند. مسجد دوم در سال 1154 ساخت و ساز را آغار کرد و تا مهر ماه 1158 به کار خود پایان داد و اولین نماز در این تاریخ در این مسجد خوانده شد. برای زمان تکمیل شدن مسجد اول تاریخ­ های متعددی وجود دارد. با این وجود اولین مسجد در نهایت خراب شد. مسجد دوم به عنوان یک جایگزین ساخته نشده است. امویان مسجد را به سبکی کاربردی بازسازی کردند. ساخت و ساز و بازسازی مسجد به جایی رسید که این مسجد برای توسعه شهر تخریب شد. این مسجد بر اساس همان الگوی قدیکمی دو بار دیگر نیز ساخته شده است. در گذشته ورود غیر مسلمانان به این مسجد ممنوع بود. با این وجود غیر مسلمانان می­توانستند از مسجد قلعه بازدید کنند. مسجد قلعه در خطوط مسجد کوتوبیا ساخته شده بود.

معماری

     این مسجد که امروزه با سنگ قرمز ساخته شده است در گذشته با گچ ساخته شده بود. این مسجد دارای شش اتاق به صورت متوالی و یکی بالای دیگری است. این سبک از معماری به خاطر آن است که همه بتوانند به مقبره شاهزاده نگاه کنند. امروزه در تصاویر هوایی گوگل نیز چنین محدودیتی اعمال می­ شود. تنها تفاوت معماری مسجد قدیم و مسجد جدید در جهت گیری آنها است. جهت گیری اشتباه مسجد قدیم در مسجد جدید دیده نمی­ شود. این معماری همان سبک الموهد است که سبکی سنتی بوده و برج مسجد با گل­های مسی طراحی خواهد شد.

ظاهر مسجد کوتوبیا

     ساختمان مسجد نمایی متشکل از آجر، ماسه و سنگ دارد. این ساختمان 80 متر عرض به سمت شرق و 60 متر عرض به سمت غرب دارد. تمامی پنجره ­ها دارای قوس­های نازک و چند ضلعی هستند که در داخل یک مستطیل قرار گرفته ­اند. به دلیل بافتگی ساختار شکل الماس در بالای هر پنجره شکل گرفته است. سرامیک­ های فیروزه­ای در اندازه ­های کوچک را می­توانید به دیوارهای مختلف مشاهده کنید. حیاط مسجد 45 متر عرض دارد. در مرکز حیاط مسجد یک چشمه برای وضو گرفتن وجود دارد.

 چهار ورودی برای ورود به مسجد وجود دارد که سه ورودی مسجد به طور مستقیم در سالن دعا باز می ­شوند. یک ورودی دیگر به حیاط مسجد باز می­ شود. یک ورودی اضافه نیز به صحن مسجد وجود دارد. این ورودی اضافه در امتداد مرکز مسجد قرار دارد. خیابان جلوی مسجد از مغازه­ های کتاب فروشی مملو است. به همین دلیل نام این مسجد را کتابفروشی نامیده ­اند. دو ورودی خصوصی دیگر نیز به مسجد وجود دارد. یک ورودی برای ورود امام جماعت در سمت چپ محراب مسجد و دیگری برای شاهزاده تا به طور مستقیم وارد مسجد شوند.

قسمت داخلی مسجد

     در قسمت داخلی مسجد شش اتاق وجود دارد که هر کدام در بالای دیگری قرار گرفته است. هر اتاق دارای یک بالکن است. سالن دعای مسجد به شکل یک تی انگلیسی است. اتاق دعای مسجد بسیار بزرگ است به گونه ­ای که از شمال تا جنوب مسجد را فرا گرفته است. سالن نماز این مسجد حدود 100 ستون دارد. این ستون­ ها قوس­های مسجد را پشتیبانی می­کنند.

مناره مسجد

     مناره در سبک الموهد طراحی شده و از ماسه سنگ ساخته شده است. در ابتدا با گچ صورتی پوشانده شده بود، اما در دهه 1990 کارشناسان تصمیم گرفتند که سنگ اصلی به نمایش بگذارند و گچ را از روی مناره بردارند. برج مناره 77 متر ارتفاع دارد. هم چنین نوک تیز مناره نیز 8 متر ارتفاع دارد. هر طرف پایه مربع 8/12 متر طول دارد. این مناره از فاصله 29 کیلومتری قابل مشاهده است. طراحی این مناره شامل یک شفت زاویه­ ای بزرگ با یک ساختار کوچک­تر اما یکنواخت است که بر روی آن یک گنبد قرار دارد. بسیاری از ویژگی­های این مناره در سایر ساختمان­های مذهبی کشور نیز دیده می­شوند. از جمله این ویژگی­ ها می­توان به کاشی ­های سرامیکی، الگوهای متناوب که در همه طرف مناره وجود دارند، تزئینات قوس مانند و تزئینات سنگی پیچیده اشاره کرد.