پارکینسون چیست و علل و علائم آن کدام است؟

پارکینسون چیست و علل و علائم آن کدام است؟

پارکینسون نوعی بیماری عصبی است که موجب اختلال در سیستم حرکتی بدن می شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که گروهی از سلول‌های مغزی که وظیفه تولید هورمونی خاص با عنوان دوپامین را بر عهده دارند، دچار مشکل می‌شوند و در نتیجه دوپامین به اندازه‌ی کافی ترشح نمی شود و به تدریج و در طی یک فرآیند چند ساله فرد در حرکت دچار مشکل می گردد.
دوپامین نوعی ماده ی شیمیایی است که با بخش کنترل‌کننده‌ی حرکات بدن در مغز در ارتباط است. این ماده سیگنال هایی از طرف مغز به ماهیچه ها ارسال می کند و اجازه حرکت به آنها را صادر می نماید. هنگامی‌ که فردی به پارکینسون مبتلا می‌شود، این سلول‌ها از کار می‌افتند و در نتیجه فرد در حرکت دچار مشکل می شود.
پارکینسون بیماری‌ای است که به کندی پیشرفت می کند ولی در هر حال پیش‌رونده است و با گذشت زمان بدتر می‌شود و معمولا بیش از چندین سال طول می‌کشد تا سیستم حرکتی بدن را مختل سازد. بنابراین با تشخیص به موقع و در پیش گرفتن یک روند درمانی مناسب می‌توان به داشتن یک زندگی عادی در بیمار کمک نمود و روند پیشرفت بیماری را کندتر کرد و به سلامت وی امیدوارتر شد.

علل ابتلا به بیماری پارکینسون
همان‌طور که بیان شد، کاهش ترشح هورمون دوپامین در قسمت هایی از مغز که کنترل حرکات بدن را به عهده دارند، موجب بروز پارکینسون می‌شود. کاهش ترشح دوپامین زمانی اتفاق می افتد که سلول‌های عصبی مسئول این کار در برخی از قسمت های مغز تجزیه می‌شوند و به همین دلیل دیگر نمی توانند مسئولیت خود را به درستی انجام داده و میزان مشخصی از دوپامین را ترشح کنند.
هر چند به نظر می‌رسد وجود یک ژن غیر عادی در بدن برخی از افراد، با ابتلا به پارکینسون ارتباط دارد، اما هنوز هیچ شواهد دقیقی در دست نیست که بتوان این بیماری را کاملا وراثتی به حساب آورد. با انجام مطالعاتی مشخص شده است که معمولا درصد بسیار کمی از افرادی که در سنین بالا به پارکینسون مبتلا می شوند، دارای پدر، مادر یا افراد درجه‌ی یک فامیل هستند که آنها نیز به پارکینسون مبتلا بوده اند. و درصد بیشتر بیماران مبتلا به پارکینسون چنین وضعیتی را در خانواده خود نداشته اند. از طرف دیگر در برخی موارد ممکن است فردی دچار علائمی شبیه به بیماری پارکینسون باشد اما در واقع مبتلا به پارکینسون نیست.
با توجه به مقدمه ای که ذکر شد، متاسفانه تاکنون هیچ دلیل و علت قانع کننده ای برای ابتلا به پارکینسون کشف نشده است و هیچ پزشک یا مححققی نمی داند به چه دلیل سلول های مغز تجزیه شده و در تولید دوپامین با مشکل روبرو می شوند. البته به نظر این پزشکان، بالا رفتن سن، مسائل ژنتیکی و سموم، رادیکال های آزاد و آلودگی های موجود در محیط زیست انسان می تواند یکی از دلایل ایجاد اختلال در کار سلول های مغز باشد؛ البته این موضوع همچنان در حال بررسی است و پزشکان و محققان همواره در تلاشند تا با انجام تحقیقات و آزمایشات مختلف، دلیل اصلی این موضوع را کشف نمایند.

علائم ابتلا به پارکینسون
علائم ابتلا به بیماری پارکینسون در افراد مختلف متفاوت است و معمولا همراه با پیشرفت بیماری علائم نیز تغییر می‌کنند. از طرف دیگر ممکن است علائمی که فردی در مراحل اولیه‌ی بیماری خود دارد، شخص دیگری در پیشرفته‌ترین حالت بیماری هم نداشته باشد. علائم بیماری پارکینسون هم به صورت علائم حرکتی و هم به صورت علائم غیرحرکتی خود را نشان می دهند. مهم‌ترین علائم پارکینسون شامل موارد زیر می باشد:
1- لرزش: که در اکثر موارد به صورت حرکت غیرارادی یا لرزیدن دست ها و بازوهاست و در مواردی هم پاها را نیز درگیر خواهد کرد. معمولا لرزش دست اولین علامت ابتلا به پارکینسون است، هر چند احتمال آن نیز وجود دارد که همه‌ی بیماران مبتلا آن را تجربه نمی‌کنند. نکته‌ مهم‌تر آن است که لرزش دست یا پا، تنها به معنای ابتلا به پارکینسون نیست و می تواند نشانه و علامتی مبنی بر ابتلا به بیماری یا عارضه ای دیگر باشد.
در ابتدای شروع لرزش های مربوط به بیماری پارکینسون معمولا فقط یک دست یا یک پا، یا فقط یک طرف بدن را، تحت تاثیر قرار می گیرد و در بیشتر موارد شامل کل بدن نمی شود. لرزش مربوط به پارکینسون معمولا در زمان بیداری شدت بیشتری دارد و در زمان هایی که بیمار در خواب بسر می برد، کمتر می شود. حتی ممکن است لرزش چانه، لب‌ها و زبان فرد بیمار را هم درگیر کند.
اما متاسفانه با پیشرفت بیماری و در مواردبسیار شدید، احتمال دارد لرزش به طرف دیگر بدن نیز سرایت کند. بسیار دقت نمایید که لرزش مربوط به پارکینسون را با لرزش مربوط به بیماری های دیگر اشتباه نگیرید که چرا که لرزش پارکینسون معمولا با ایجاد آرامش بیشتر در بیمار و انجام حرکاتی تا حدودی بهتر می شود؛ اما لرزش مربوط به بیماری های دیگر با تحریک بدتر شده و بیشتر بیمار را آزار می دهند. نکته قابل توجه ان است که لرزش پارکینسون بهبود کامل نمی یابد اما در مورد لرزش مربوط به بیماری های دیگر احتمال بهبودی وجود دارد.
2- انقباض و سفتی عضلات: این نشانه نیز یکی از علائم اولیه ابتلا به پارکینسون است که معمولا با مشکلات حرکتی به ویژه در یک سمت بدن بروز می کند. البته احتمال دارد، سفتی و انقباض عضلات در هر نقطه ای از بدن ایجاد شود و موجب ایجاد احساس خستگی و درد در محل مربوط گردد.

3- کندی حرکت: کندی حرکت به ویژه در زمان هایی که بیمار تازه از استراحت برخاسته است، بیشتر مشهود هستند.
4- عدم تعادل یا وجود مشکل در راه رفتن: به علت عدم تعادل، بیمار مجبور است قدم های کوتاه بردارد و به آهستگی قدم بزند. همچنین معمولا در زمان راه رفتن قوز می کند و به سختی می تواند بدن را در جهات مختلف حرکت دهد. لازم به ذکر است معمولا این علامت پس از پیشرفت بیماری خود را نشان می دهد و در مراحل اولیه بیماری فرد را درگیر نخواهد کرد.
5- ضعف عضلات ناحیه صورت و گلو: به دلیل ضعفی که در عضلات این ناحیه اتفاق می افتد، بیمار در غذا خوردن و بلع دچار مشکل می شود و حتی ممکن است احساس خفگی به او دست دهد. بیماران مبتلا به پارکینسون معمولا بسیار آرام و با وقفه های طولانی صحبت می کنند و قادر به نشان دادن احساسات خود، توسط عضلات صورت نیستند و حالتی بی روح و سرد در چهره آنها نمایان است.
بیماری پارکینسون معمولا با بروز مشکل در حرکت عضلات بدن شروع می‌شود و تا بروز مشکلات در دستگاه گوارش مانند یبوست پیشرفت خواهد کرد. با پیشرفت بیماری، بیمار ممکن است دچار لکنت یا ناتوانی در بیان نیز شود. حتی در موارد شدیدتر بیماری، احتمال دارد برخی از مبتلایان، به زوال عقل نیز دچار شوند. افسردگی نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که در نتیجه این بیماری به سراغ شخص خواهد آمد. در اغلب موارد، علائم این بیماری در سنین ۵۰ تا ۶۰ سال خود را نشان می دهند؛ اما احتمال دارد به دلایل ناشناخته در برخی موارد علائم در سنین دیگری مانند میانسالی یا حدی جوانی نیز بروز کنند.