آرامگاه همایون در هند

آرامگاه همایون در هند

آرامگاه همایون در هند، شاهکاری هنری که در آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بنایی که همزاد پنداری زیادی با معماری بناهای ایرانی دارد. همایون نسبت به دیگر پادشاهان مغول از نظر خصوصیات فرهنگی و مردمی به فرهنگ و اصول ایرانی نزدیکی بیشتری داشت. پادشاهی که مادرش ایرانی بود و ملکه ی خود را نیز از ایران انتخاب کرد. همسر همایون، زنی متدبر از دیار ایران بود. در زمان جنگ های خود، همایون پیروزی هایش را وامدار ایران بوده است. همایون علاقه ی زیادی به ایران و فرهنگ ایرانی داشت حتی زبان دربار خود را فارسی کرد. قاب توجه شما که همایون دیوان شعری به زبان پارسی دارد. بنای آرامگاه همایون نیز نشان و منشایی ایرانی دارد. ترکیبی از هنر و معماری اصولی ایران و هند که در ظاهر و باطن و جزییات بنا کاملا مشهود می باشد.

می توان گفت، مقبره ی همایون در زیر گنبد، محوطه ای دارد که آن را از فضای زیر گنبد سلطانیه الهام گرفته اند. دلیل این تشابه این است که در همایون در زمان بودنش در ایران از گنبد سلطانیه دیدن کرده و بسیار آن را تحسی برانگیز و زیبا توصیف کرده است. معماری و طراحی گنبد سلطانیه برای همایون جالب توجه بوده است. برای ساخت مقبره ی همایون، حمیده بانوبیگم، همسر همایون دستور داد که آن را در طی 8 سال بسازند. معمار این بنا، محمدبن میرک غیاث الدین بود که طراحی مقبره را طوری انجام داد که مقبره در وسط باغی قرار می گرفت و باغ به چهار بخش اصلی تقسیم می شد. هر کدام از این بخش ها نیز توسط کانال به 36 بخش دیگر تقسیم می شدند.

این بنا در قرن های 17 تا قرن نوزدهم ماوا و جایگاه مقابر کودکان همایون و دوستان و همراهان او بود. در کنار این ها چند تا از امپراطوران مغول نیز به خاک سپرده شده اند. با گذشت زمان به این بنا، عنوان گورستان سلسله ی مغول را داده اند. در کنار تمام این ها می توان گفت، آرامگاه همایون، اولین آرامگاه در کل شبه قاره ی هند می باشد. مقبره ی همایون بر روی سکویی قرار دارد. ارتفاع این سکو حدودا 7 متر می باشد. ساختمان مقبره ی همایون از سنگ قرمز رنگ ساخته شده است. سنگ های قرمز رنگ در بسیاری از بناهای هند بکار رفته است. آرامگاه نیز از سنگ مرمر زرد، سیاه و سفید ساخته شده است. مقبره دو طبقه است و رنگ آن سفید می باشد. گنبد این بنا از سنگ مرمر به رنگ سفید ساخته شده است. ارتفاع مقبره ی همایون 47 متر است و مساحت آن 91 مترمربع است. ردیف پایین تر نقشی تزیینی اطراف را دارد و شکلی مستطیلی دارد که با قوس هایی ساخته شده است.

در سال 1556 بود که پادشاه مغول فوت کرد و در قصر خود دفن شد. تقریبا بعد از 9 سال یعنی در سال 1565، حمیده بانو، همسر همایون تصمیم گرفت مقبره ای جدید برای همسر خود بسازد. فرآیند ساخت و ساز این بنا 8 سال طول کشید و در سال 1572 تمام شد. اما بعد از ساخت و اتمام این پروژه دوران بی توجهی به این ساختمان شروع شد. پایتخت کشور هند به آگرا منتقل شد. دوره ی انحطاط و سقوط سلسله ی مغول شروع شد و این بنا کم کم اهمیت و شکوه خود را در میان فرمانروایان از دست داد. بعد از گذشت یک قرن ساز ساخت این مجموعه باغ و مقبره، مردم برای باغ های زیبا و سرسبز اطراف به اینجا می آمدند. سپس در سال 1857 پس از تهاجم بریتانیا به دهلی نو، باغی جدید به سبک انگلیسی جای این باغ سبز را گرفت. بعدها از 1909-1903 که مصادف با دوران لرد کرزن بود، توجه بیشتری به این باغ گردید.

نکاتی جالب در مورد مقبره ی همایون وجود دارد. از جمله اینکه بدن امپراطور در دو مختلف مختلف، قبل از آوردن به این آرمگاه به خاک سپرده شده بود. آنچه امروزه در داخل این آرامگاه ببینیم دقیقا آن چیزی نیست که روزگاری از ابتدا در آن کار شده است. بر طبق نوشته هایی که از سال 1611 ویلیلم فینچ (تاجر انگلیسی)، در بازدید از این ساختمان گفته است، داخل مقبره فرش های گرانبهایی پهن شده بود و یک سرپناه تشریفاتی در بالای مقبره وجود داشت. چادری کوچک نیز بر روی مقبره های شهدای گمنام واقع شده بود. قبر این شهدا با نسخه هایی از قرآن کریم مزین شده بود. در کنار مقبره ی همایون، شمشیر، عمامه و کفش همایون نیز به رسم یادبود گذاشته شده بودند. از معماری این آرامگاه بعدها همچون آلترناتیوی برای بنای تاج محل استفاده شد. می توان گفت معماری و هنر این مقبره ترکیبی از معماری هندی و ایرانی می باشد. در کل تعداد 150 قبر در آرامگاه همایون و باغ اطراف آن وجود دارد.

برای دسترسی به این مقبره می توانید از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنید. سوار بر ایستگاه مرکزی دهلی نو به ایستگاه نظام الدین شرق شوید. از ایستگاه شرق نظام الدین، تنها به فاصله ی 500 متر، دورازه های این مجموعه ی تاریخی را خواهید دید. هزینه های ورود به مقبره برای افراد و تورهای گردشگری با هم فرق دارد. شهروندان هند و بازدیدکنندگان از کشورهای بنگلادش، نپال، بوتان، سریلانکا، پاکستان، مالدیو و افغانستان،  10 روپیه است و افراد دیگر باید 5 دلار بپردازند. برای کودکان نیز تا 15 سال هزینه ی ورودی گرفته نمی شود. ساعات ورودی خاصی برای بازدید تعریف نشده است. عموما از ساعت 5 صبح با طلوع آفتاب امکان بازدید تا غروب آفتاب امکان پذیر است. اینجا یک مقصد بسیار خوب برای علاقه مندان به تاریخ و هنر می باشد. در قالب تورهای راهنما تجربه های بی نظیری از این بنا و دیگر بناهای گردشگری دهلی برای خود رقم بزنید.