آشنایی با شیوه ی برنج کاری در بندر انزلی

آشنایی با شیوه ی برنج کاری در بندر انزلی

در میان شهرستان های استان گیلان، بندر انزلی تماما در منطقه ای جلگه ای واقع شده است و فعالیت کشاورزی پویا و گسترده تری دارند، با توجه به تالاب ها و باتلاق های موجود در این شهرستان اهالی مناطقی را خشک کرده و در آن به برنج کاری می پردازند.

نام علمی گیاه برنج اوریزاساتیوا و خاستگاه آن را هندوستان یا برمه می دانند و از قدیمی ترین محصولات کشاورزی آسیا به شمار می رود. در دراویدی (زبان غیر هند و اروپایی) پیش از استقرار آریایی ها، برنج آریسی نام داشت که بعید نیست وریهی، صورت سنسکریت شده آن باشد. در زبان گیلکی آن را برنج، بج و برنج زار را بیجاره و بجار و برنجکار را بیجارکار، کارنده یا کشت کننده برنج و برنج کاری را بیجارکاری گویند و مزرعه برنج را بجارسر می نامند.در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد فعالیت برنج کاریدر شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.

از اوایل دهه ۱۳۶۰ تحولات محسوسی در ساختار کشاورزی ایران که شامل گیلان نیز می شد پدید آمده است. هم اکنون برای شخم زدن از ماشین آلات به جای نیروی انسانی استفاده می شود. اما در گذشته به وسیله ورزه (گاو نر) انجام می شد که آغاز آن آیین خاص خود را داشت به صورتی که آخرین مشت ساقه برنج را سرمشته = (ورژه مشته) به نشانه تیمن و تبرک که از سال قبل نگهداشته بودند به ورزه می دادند و شخم زدن را با گاو آهن = گاجمه که به گاو می بستند آغاز می کردند. در فصل زمستان از اوایل بهمن که سطح برنج زار پوشیده از ساقه های پوسیده برنج سال پیش - شکل و انواع گیاهان خودرو است زیرورو می کنند - شخم زدن در چند مرحله و به فاصله انجام می گیرد.

برای نشای برنج خزانه برنج = توم = (نشای برنج) بی جار نیز آماده می شود که معمولا قسمتی از برنج زار را برای کاشتن جوی جوانه زده آماده می کنند، سپس نشاستن (نشاکردن) در بهار معمولا از ماه اردیبهشت آغاز می شود. پس از کاشت، علف های هرز را وجین می کنند، گیاه برنج از ابتدای انشا تا خوشه بستن نیاز به آب فراوان دارد که حدود ۱۰۰ روز خوشه می بندد. پس از رسیدن کامل خوشه ها زمین بجار نیز کاملا خشک می شود و دروی آن یا برنج بینی ، بج واوینی آغاز می شود که زمان دروی آن به نوع آن بستگی دارد که شامل گرمه برنج = برنج زودرس و رده برنج = برنج دیررس است. تعدادی از گونه های برنج عبارت است از: چمپا، صدری، غریبه، شنی، آقایی، بی نام و برنج خزر.

برنج پس از درو در کندوج نگهداری و از آنجا به کارخانه منتقل می شود. دورترین تاریخ مصرف برنج به عنوان یکی از غذاهای ایران در قبل از اسلام دوره اشکانی است. مؤلف حدودالعالم، غذای مردم گیلان را «ليتر ست» برنج و ماهی ذکر کرده است. واژه پلو در زبان فارسی ابتدا در کتاب موش و گربه عبید زاکانی (متوفی حدود ۷۷۲ ق) آمده، اما مصرف عمده برنج به صورت پلو و چلو در ایران، از دوره صفویه است.