نقش نور در ساختمان سازی معاصر کشور ترکیه

نقش نور در ساختمان سازی معاصر کشور ترکیه

این دوره معماری را در ۳ بخش معرفی کرده اند.

بخش اول

دوره آشنایی با افکار و آثار معماری مدرن جهان که شماری از معماران جوان پروژه های مسکونی و مراکز تجاری را با خط مشی های معماری مدرن اولیه در ترکیه طراحی و اجرا کردند که این دوره تا سال های ۱۹۳۲ - ۱۹۳۳ به طول انجامید. یکی از ویژگی های این ساختمان ها، پنجره های افقی کشیده و در برخی موارد بیرون زدگی پنجره ها شبیه به معماری شیکاگو بود. از جمله این ساختمان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.وزارت بهداشت، اثر تئودور پست، آنکارا، ۱۹۲۷

٢. دادگاه استیناف مالی، اثر ارنست اگلی، آنکارا، ۱۹۳۰-۱۹۲۸

3. انستیتو عصمت پاشا، اثر ارنست اگلی، آنکارا، ۱۹۳۰

۴. وزارت دفاع ملی، اثر هلمز میستر، آنکارا، ۱۹۳۱-۱۹۲۷

۵. ساختمان پرسنل عمومی، اثر هلمز میستر، آنکارا، ۱۹۳۰-۱۹۲۹

بخش دوم

بخش دوم را می توان بین سال های ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۸ در نظر گرفت که شروع آن مسابقه طراحی اقامت گاه امور خارجه و ساختمان مرکز نمایشگاه شهر آنکارا بود که به ترتیب سیفی آرکان و بوکی بال مومکوه به عنوان معماران برگزیده معرفی شدند. از جمله ویژگی های بخش دوم، طراحی کارکردگرا برای ساختمان های عمومی و مسکونی بود که بیشتر به صورت پلان های مستطیلی با زوایای گرد دیده می شود. خطوط لبه پنجره ها پیوسته و بدون هرگونه گسستگی بودند که دور لبه های ساختمان طراحی می شدند. از جمله ساختمان هایی که در این دوره طراحی شدند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

١. مرکز نمایشگاه آنکارا، اثر سوکی بالمومکو، ۱۹۳۳

۲. ساختمان بانک شهرداری ها، اثر آرکان، آنکارا، ۱۹۳۷

٣. رصدخانه دانشگاه استانبول، اثر عاریف حکمت، استانبول، ۱۹۳۶-۱۹۳۴

بخش سوم

این بخش می تواند به عنوان یک عقب نشینی نامحسوس در توسعه الگو های معماری مدرن تلقی شود که از حدود سال های ۱۹۳۷ و ۱۹۳۸ احساس می شود، به طوری که گرایش به سمت ترکیب های متقارن به نمایش در می آید. این طور به نظر می رسد که مسابقه بین المللی برای طراحی ساختمان های مجلس بزرگ ملی ترکیه شروع بخش سوم جنبش مدرنیسم در معماری ترکیه باشد. ضمنا علاوه بر گرایش به سمت ترکیب های متقارن، تأکید بر تأثیرات عمودی در نماها از طریق ستون ها و پنجره ها از جمله ویژگی های این دوره است. یک اثر ارزنده دیگر در این گرایش بنای قهوه خانه شرقی اثر الدم در دهه ۴۰ بود که به دیاگرام هال بزرگ سنتی اشاره داشت که با بخش های الحاقی به چهار سمت باز می شد و دارای پنجره های عریض بود.

در بررسی انجام شده در خصوص عوامل اجتماعی و سیاسی تأثیر گذار بر شکل گیری جریانات معماری ترکیه معاصر در سال های ۱۹۵۰-۱۹۲۰ می توان ارتباط معنا داری بین رخدادهای اجتماعی و سیاسی و ظهور جنبش های معماری تبیین کرد، به طوری که جنبش های متفاوت با ویژگی های خود قابل بررسی است. از جمله این ویژگی ها که موجب تعریف هر کدام از جریانات معماری می شود، مربوط به خصوصیت های طراحی نمای ساختمان ها است. بدیهی است که نقش و کارکرد نور در معماری دوره های مختلف تاریخ کشور ترکیه، برگرفته از نحوه طراحی نورگیرها در نمای ساختمان ها است. بنابراین این طور به نظر می رسد که براساس تعریف دوره های معماری ترکیه بین سال های ۱۹۵۰-۱۹۲۰ که بیشتر جنبش های ملی گرایانه در تقابل با مدرنیست ها قابل بررسی است، در طراحی نورگیرها گونه هایی از پنجره های معماری عثمانی و معماری محلی آناتولیایی با ویژگی های تاریخی آن ها به چشم می خورد. طبیعتا بازخورد خصوصیات داخلی فضاها نیز در رابطه با نقش نور براساس همین ویژگی ها تعریف می شود.