ویژگی تصاویر حک شده بر منبت های هند جنوبی

ویژگی تصاویر حک شده بر منبت های هند جنوبی

آیین هندو، آیین سمبول هاست. در واقع، این سمبولیسم هندوئیسم است که با روایت های مذهبی مسائل را از عالم محسوس به نامحسوس سوق می دهد. این نمادها در طول زمان با فرهنگ جامعه هند گره خورده است و تفکیک اجزای مذهبی و فرهنگی در آن ممکن نیست. فرهنگ اساطیری هندوئیسم نوشتاری نبوده و شمایل نگاری در آن اهمیت خاصی داشته است. در شمایل نگاری در حیطه منبت کاری مذهبی، سه گروه مشخص از موجودات وجود دارند که در هیئتی کاملا طبیعی و واقع گرایانه ظاهر می شوند.

در آیین هندوئیسم، این موجودات سمبول وجودی مشخص یا مفهومی خاص اند. برای مثال، گل نیلوفر یا لوتوس نمادی از تجلی جهان هستی است و بهترین ویژگی آن در ارتباطش با آب، یعنی ارتقاء از گل به آب می باشد و نماد خلق برهم، بزرگ ترین خدای هندو. عقیده بر آن است که برهما از گل نیلوفری زاده شد و گل نیلوفر از ناف ويشنو (از خدایان دیگر هندو) و درنهایت، گل لوتوس کرسی مقدس برهماست.

اما به غیر از سمبول هایی که در موجودات طبیعی تجلی می یابد، یک دسته بسیار مهم دیگر نیز وجود دارد شامل موجودات افسانه ای که نیمه انسان - نیمه حیوان یا تلفیقی از دو حیوان اند، مانند گانسپاتی، اولین پسر شیوا، که در واقع خدایی است با سر فیل که می تواند موانع را از سر راه زندگی بردارد.

باید یادآوری کرد که خدایان و الهه گان اغلب در هیئت انسانی ظاهر می شوند، اما همیشه به یک شکل نبوده اند. برای مثال ویشنو - از خدایان اصلی و سه گانه هندو - در شمایل نگاری این آیین به شش صورت ظاهر می شود:

1. به صورت مرد گاوچران با نام کریشنا. 2. به شکل لاک پشت با نام کورم. 3.در هیئتی زنانه با نام موهینی. ۴. به شکل مردی با سر شیر با نام ناراسینه. ۵. به شکل مرد پهلوان و قهرمان با نام راما . ۶. به شکلی کاملا افسانه ای با نام بادکله.

از سویی، هر یک از خدایان موجود خاصی در اختیار دارد تا او را به هر طرف که بخواهد حمل کند؛ گاوی به نام ناندی که حامل شیوا می باشد و لاک پشت و قورباغه ای که حامل ویشنو اند. گاه در تصاویر دیده می شود که اهمیت حاملان بیش تر از خود خدایان است، پس با آنکه به صورت کاملا واقع گرایانه تصویر شده اند، اما در نسبتی بسیار بزرگ تر از خدای خودند. بیشتر خدایانی که در مجموعه شمایل نگاری مرتبط با منبت کاری وجود دارند، عبارت اند از: ۱. برهما؛ ۲. شیوا؛ ٣. ويشنو؛ ۴. اگنی (خدای آتش)؛ ۵. ایانار، خدای محبوبیت، پسر شیوا و موهینی؛ ۶. امان، مادر و شریک و همسر شیوا ۷. بودری ، خدای (زن) زمین، همسر ویشنو؛ ۸. گادیماری، خدای (زن) تشریفات شفادهی و پاکیزگی ۹. گاجاسيمبا، خدایی به غیر شیر به غير فيل؛ ۱۰. گاجاسور، خدایی در هیئت فیل؛ ۱۱. گاجندر، فیلی که ویشنو نجات داد؛ ۱۲. کاناپاتی، خدایی با سر فیل که موانع را برطرف می سازد؛ ۱۳. کانگا، خدای (زن) رودخانه ها؛ ۱۴. ایندر، خدای خدایان؛ ۱۵. کام، خدای عشق؛ ۱۶. لکشمی ، خدای (زن) ثروت و خوش یمنی، همسر ویشنو؛ ۱۷. پاناتی، خدای (زن) همسر شیوا؛ ۱۸. ساداشیوا، تجسم پنج سر شیوا؛ ۱۹. سرسوتی ، خدای (زن) دانش، همسر برهما؛ ۲۰. راما، خدای قدرت؛ ۲۱. سیتا، خدای (زن) همسر راما؛ ۲۲. سوريا، خدای کهکشان ها؛ ۲۳. وارونا، خدای اقیانوس ها؛ ۲۴. وايأ، خدای بادها؛ ۲۵. ويام، خدای مرگ.

مهم ترین حیوانات اساطیری نیز عبارت اند از: ١. ناندی، گاو حامل شیوا؛ ٢. ایراواتا، فیل ایندرا؛ ٣. گارود، عقاب حامل ویشنو؛ ۴. هانومان، میمون حامل راما.

گفتنی است، فقط آگاهی به نوع المان های تصویری در این هنر نمی تواند ما را در فهم کامل روایات کمک کند، چرا که هر تصویر می تواند معنای متفاوتی داشته باشد. مثلا فیل، گاهی گاجاسورا است که شیوا او را می کشد و گاهی ایراواتا است که ویشنو را حمل می کند.

از این رو، اشکال و شمایل های مهم هندو متناوبا بر واهاناها و سپس بر قطعات سنگی درون معابد اجرا شده است. با این همه، واهاناهای بزرگ چوبی هیچ گاه به منزله هنر معبدی مطرح نبودند؛ و این تقدس و اهمیت هنری آن، فقط مربوط به مدت زمانی کوتاه در گذشته ای بسیار دور بوده است.