ویلیام شکسپیر|نویسنده نمایش نامه های معروف هملت، مکبث، اتللو

 ویلیام شکسپیر

ویلیام شکسپیر (۱۵۶۴_۱۶۱۶) شاعر و نمایش نامه نویس انگلیس است که نمایشنامه های او در صحنه تئاتر کشورهای گوناگون اجرا می شود. شکسپیر در استرتفورد در شمال غربی لندن به دنیا آمد. مادرش از خانواده ای ثروتمند و پدرش تاجر و عضو انجمن شهر بود.

شکسپیر به رسم دورانش در مدرسه به زبان لاتین درس خواند. در جوانی آثار نویسندگانی مانند پلو تارک، تاریخ نویس یونانی، و شاعران و نویسندگان رومی مانند اووید، سنکا، و پلاتوس را مطالعه کرد. سال های زندگی شکسپیر هم زمان با سلطنت الیزابت اول ( ۱۵۸۸_۱۶۰۳میلادی) ملکه انگلستان بود. در این دوره با نام رنسانس انگلستان و عصر الیزابت یاد می شود. در این دوره ترجمه آثار یونانی، و لاتین سبب شکوفایی ادبیات انگلستان و آشنایی مردم با اندیشه ها و نظریه های تازه شد.

شکسپیر در سال ۱۵۹۲ میلادی با لندن رفت، و به بازیگری تئاتر و ویرایش و باز نویسی نمایشنامه های دیگران پرداخت. سپس خود نمایشنامه نویسی را آغاز کرد. اما با شیوع طاعون(۱۵۹۲_۱۵۹۴) نمایش خانه ها بسته شد. در این دورا ن شعرهای ونوس و ادونیس  و هتک حرمت لوکرسیا را سرود که هر دو را الهام گرفته از اووید، و از زیباترین غزل های انگلیسی دانسته اند.

با فعالیت دوباره تماشا خانه ها (۱۹۵۴)شکسپیر عضو گروه نمایشی لرد چمبرلین شد. این گروه در دوران پادشاهی جیمز اول به مردان شاه معروف شدند.بیشتر نمایشنامه هایی که شکسپیر در این زمان می نوشت با همراهی این گروه روی صحنه رفت و با استقبال مردم رو به رو شد. شکسپیر در سال ۱۶۱۰ میلادی لندن و صحنه نمایش را ترک کرد و به زادگاهش بازگشت و سال های پایانی عمر را آنجا گذراند. در این دوره چند داستان و نمایش نامه دیگر نوشت. از جمله نمایش نامه هنری هشتم(۱۶۱۳).

از شکسپیر ۳۸ نمایش نامه ۱۵۴سونه (در زبان فارسی این گونه شعر را به دلیل کوتاه بودن و نیز درون مایه عاشقانه آن، غزلواره می نامند.) و دو سروده بلند حماسی به جا مانده است‌. نمایش نامه های شکسپیر را از نظر شیوه نگارش، ساختار و شخصیت پردازی، به چهار دوران تقسیم بندی کرده اند. دوران نخست (تا ۱۹۵۴) نمایشنامه های تاریخی و کمدی، مانند ریچارد سوم و کمدی اشتباهات. در آثار این دوره تاثیر ادبیات روم با ویژه پلاتوس دیده می شود‌. و از نظر ساختار نیز تاثیر کریستوفر مالرو، نمایش نامه نویس هم دورا شکسپیر. دوره دوم ا ۱۵۹۴ تا ۱۶۰۰ بهترین نمایش نامه های تاریخی شکسپیر را مربوط با این دوره کارش می دانند.

شیوایی نگارش و ساختار آثار او قوی تر است و شاهان و اشرافیان درباری را با ویژگی های انسانی و نه فرازمینی به نمایش در می آورد‌. نمایشنامه تاریخی هنری پنجم و کمدی رویای نیما شب تابستان، از این آثارند. دوره سوم، از ۱۶۰۰ تا ۱۶۰۸ که اوج خلاقیت هنری شکسپیر در نمایشنامه نویسی است. هملت، مکبث، اتللو و شاه لیر، از مشهور ترین نمایشنامه های او، حاصل این دوره کارش است. و دوره چهارم از ۱۶۰۸ تا ۱۶۱۳ با آثاری چون طوفان، هنری هشتم و سیمبلین، در این آثار و زبانی شاعرانه تر به کار برده و برخی ویژگی های آثار این دوره او را، نشان پایان عصر الیزابت و آغازی نو در ادبیات انگلستان دانسته اند.

شکسپیر در تراژدی هایش مانند رومئو ژولیت (۱۵۹۹) هملت(۱۶۰۱) شاه لیر و مکبث(۱۶۰۶) نشان می دهد که چگونه ضعف ها و اشتباه های شخصیت های داستان، آنان را با مرگ و نیستی می رساند. بیشتر این شخصیت ها رابطه خویشاوندی دارند. رومئو و ژولیت داستان عشق دو جوان است که قربانی کینه خانواده‌هایشان می شوند. هملت شاهزاده ای است که می خواهد انتقام خون پدر را از عموی خود بگیرد. اتللو مردی است که در اثر سوءظن همسرش را می کشد. شاه لیر پادشاهی است که دو دختر بزرگش او را فریب می دهند. او پادشاهی را میان آنان تقسیم می کند و دختر کوچک ترش را از خود می راند. اما پس از آگاهی از حقیقت دیوانه می شود.

مکبث یکی از سران ارتش اسکاتلند است که خواهان رسیدن با قدرت و ثروت است. و به تحریک همسرش پادشاه اسکاتلند را به قتل می رساند. اما پس از آن دچار هذیان و جنون می شود.

آثار شکسپیر در انگلستان و سراسر جهان خوانندگان بسیاری دارد و از دیدگاه های گوناگونی چون روان شناختی، زبان شناختی و ادبی، نقد و بررسی شده است. داستان ها و نمایش نامه های شکسپیر در گسترش زبان انگلیسی تاثیری ویژه داشته و در کتاب های درسی انگلیسی زبان هم جای گرفته است. نمایش نامه های شکسپیر بارها در شکل های گوناگون اپرا، باله، فیلم سینمایی، و تلویزیونی به نمایش در آمده است.

چارلز و مری لمب، برادر و خواهر انگلیسی و از نویسندگان قرن هجدهم میلادی، مجموعه آثار شکسپیر را با زبان ساده برای کودکان بازنویسی کردند. آثار شکسپیر به زبان فارسی نیز ترجمه، نقد و بررسی شده است.