ویژگیهای هر یک از مفاهیم وحدت، تضاد و هماهنگی در ساختار فیلم (2)

ویژگیهای هر یک از مفاهیم وحدت، تضاد و هماهنگی در ساختار فیلم (2)

فصل پلکان ادسا سرشار از برش های تأکیدی است که حس تداوم صحنه را تقویت میکند. نماهای زن جوان و کودکش در کالسکه، بی شماری از عناصر و رویدادهای متضاد را به صورتی هماهنگ نشان میدهد. وقتی زن تیر می خورد، تصویر سر او به چرخ های کالسکه ، به سر او و سپس به دست های دستکش دار او و بعد به کمربندش برش می خورد. شکل ها از نظر جزئیات متفاوت اند، اما در ترکیب و به ویژه در مواضعشان در قاب به هم شباهت دارند. در نماهایی که قزاق به پیرزن حمله می کند، ایزنشتاین بیش از پیش از قدرت تضادمندی استفاده و یک شوک بصری به بیننده وارد می کند. او این کار را در نهایت صرفه جویی در سه نما که جمع هشتاد قاب یا چیزی حدود ۳۰ ثانیه است، انجام میدهد. اولین نماکه سیزده قاب است ، کالسکه بچه را نشان میدهد که در میان اجساد از دوربین دور می شود. سپس این نما با نمای نزدیک قزاق پیوند داده می شود که سرش در راست قاب است و بازویش چند بار (در طول سی قاب) به طرف پایین می آید. این نما با برشهای پرشی که رویداد را سرعت می بخشد و خشونت حمله را بیشتر می کند، قطع می شود.

بیننده برای لحظه ای تصور می کند که قزاق به بچه داخل کالسکه حمله کرده است. اما این تصور بلافاصله با نمای واکنشی از پیرزن، با عینک شکسته و خونی که جاری است از ذهن او پاک می شود. در خلال این فصل ، ایزنشتاین تداوم صحنه را با ویژگی تشابه شکل هایی که بر هر نما مسلط¬اند حفظ می کند؛ در همین حال ، تضادمندی با ترکیبی که به وسیله فاصله نسبی، موقعیت شکلها درقاب تصویر، راستای حرکت و تقابل حرکت و سکون به وجود می آید، خودنمایی میکند. جلوه حاصله رویدادی سادیستی و خشونت بار است که در تضاد کامل با سکونی بهت زده و حیرت آور عمل می کند.
نمونه های متفاوتی از فیلم رزمناو پوتمکین در دست است. از آن جا که ایزنشتاین دقت خارق العاده ای در جزئیات داشت، درک کامل اثر وی به تأمل کامل در تدوین جزئیات بستگی دارد. پیر لوئیجی لانزا، با جمع آوری هفت نسخه از فیلم که در روسیه، انگلستان و امریکا وجود داشت، نسخهای تقریبا مشابه اصل پدید آورده است.

نسخه های دیگری نیز در آمریکا وجود دارد که از نظر مقدار نما تفاوت هایی با نسخه لانزا دارند. به ویژه در مورد فصل پلکان ادسا همه این نسخه ها کمبودهایی دارند. هماهنگی و تضادمندی، تکرار، تغییر و پیشرفت رویداد نه فقط در ترکیبات فضایی و رویداد آشکار می شود، بلکه به وسیله مدت نماها در یک مجموعه نیز به وجود می آید.