پیشینه تاریخی نام شهر قزوین

پیشینه تاریخی نام شهر قزوین

قزوین، از زمان های دور تا کنون به نام های، شاد شاپور، دزبین، کازبین، کازوین، کاسپین، کاشوین، کژوین، کشوین، باب الجنه، بلد المومنین، مدینه المبارکه گفته شده است.اسم فارسی قزوین کشوین بوده است. که نام قزوین به عربی تغییر یافته است. به احتمال زیاد کشوین نام بنا کننده شهر قزوین بوده است. مانند شهر هایی مثل ری، نیشابور و گرگان که نام اشخاصی که آنجا را بنا کرده بودند بوده است. احمد بن ابی عبدالله برقی می گوید، در دوران قبل از اسلام، یکی از پادشاهان، لشگری به قزوین فرستاد و آماده جنگ و نبرد شدند و فرمانده در آن جا به سربازش گفت: این کش وین (موضع) را، حفظ کن و بدین ترتیب با شنیدن این حرف، دشمن از آن جا فرار کرد.

شهری زا بنا ساختند و نام آن را کش وین گذاشتند و بعد ها به عربی به نام قزوین تغییر کرد. بعضی ها می گویند که کش وین، تغییر یافته ی دزبین یعنی قلعه پایین یا دژ است. این دژ، دژی بوده است که در زمان ساسانیان و یا قبل از آن در پایین کوهستان ها، برای جلوگیری از حمله و آماده باش دیلمی هایی که در کوهستان های شمال قزوین زندگی می کردند، ساخته شده است. یاقوت حموی می گوید نام فارسی قزوین (کژوین) است. دژی که در قزوین وجود دارد کژوین نام دارد. و بین آن مکان و دیلم ها، کوهی وجود دارد که سربازانی آماده در میان آن کوه هستند. که تا موقع خطر و جنگ مراقب باشند. شخصی به نام لاروس، از قزوین به نام های کاشوین، کازبین، کازوین، یاد می کند. بعضی دیگر بر این باور هستند که نام قزوین برگرفته از اسم شخصی به نام کاسپین است.

که در اطراف دریای مازندران، زندگی می کرده است. مسلمانان، پس از تصرف قزوین، مقری برای جلوگیری از شورش دیلمی ها ایجاد کردند و قزوین به عنوان سنگر مسلمانان شد. در کتب اسلامی از قزوین به نام باب الجنه (درب بهشت) و بلده المومنین و مدینه المبارکه یاد شده است که شاید به خاطر این که مردم را ترغیب می کنند تا به قزوین که مقر اسلامی است روی بیاورند. در زمان صفویان و بعد از جنگ چالدران، شهر تبریز به عنوان پایتخت صفویان بوده است. اما رفته رفته قزوین بعنوان پایتخت دوم، جای آن را گرفت. و در زمان شاه تهماسب اول، به قطعیت رسید.