پیشینه تاریخی نام شهر اراک

پیشینه تاریخی نام شهر اراک

شهر اراک از دوران قبل تا به امروز، به نام های آران شهر، آرایک، اراکه، سلطان آباد، عراق عجم، قلعه سلطان، اراک، خوانده شده است. در زمان سلوکیان در نزدیک شهر اراک امروزی شهری به نام کره وجود داشته است. در دوران اولیه ی اسلامی و و با ورود آن، بین شهرهای اصفهان، همدان، ری، شهری وجود داشته است که به آن عراق می گفتند. عراق عربی شده واژه ی اراک می باشد. و به معنای لب آب و کرانه دریا است.

جغرافی دانان ایران و عرب، از تیسفون تا بیستون و بیستون تا اکباتان و اکباتان تا تابان را، تمام سرزمین های اطراف آن را آبادی می دانند و به بهستون شهرت داشته است. کلمه اراکه به معنای شهرستان و واژه ی اراک به معنای کاخ و باغ است. این واژه در اوستا به نام آرایک به معنای تخت گاه و سریر پادشاهی تلفظ می شود. حمد اله مستوفی می گوید که نام اراک، پس از حمله مغول به ایران، نام ایالات جبال به ایالات عراق تغییر یافت. پروفسور بزرگ، هرتسفلد آلمانی، نام فارسی عراق را اراک می داند که به معنای سرزمین هموار است. استاد نفیسی می گوید که علت تغییر شکل نام اعراق به اراک این بوده است تا مجدد به همان نام اراک، نام شهر برگردد و پیشینه عربی ندارد. در قدیم الایام عراق به نام ایران شهر هم بوده است.

عرب ها، لباس و پوشش عرب را بر تن ایران کردند و به همین علت این شهر پارسیان به عراق مشهور شد. و عده ای دیگر می گویند که نام عراق آران شهر بوده که به عراق تغییر یافته است. در زمان فتحعلی شاه قاجار، شخصی بنام یوسف خان گرجی در کنار روستای دستجرد، یک دژ نظامی  ساخت و گسترش پیدا کرد. و آن قسمت به شهر تبدیل شد و به نام قلعه سلطان آباد خوانده شد و به مرور به نام اراک، انتقال پیدا کرد. هدف از ساخت شهر اراک، ایجاد یک پایگاه نظامی بزرگ بوده است تا حفظ امنیت را ایجاد کنند. ساختمان شهر همانند قلعه ای بود که 14 تا دروازه داشت. ساخت راه آهن و خیابان های جدید، باعث گستردگی و وسیع تر شدن شهر و جمعیت شهر به مرور بیشتر شد. اراک امروزه به عنوان منطقه صنعتی شناخته شده است.