شپش و راه های درمان

شپش و راه های درمان

حشره ای پهن و بدون بالکه، موهای سر، تنه و عانه را درگیر می کند. بزرگترین آنها شپش تنه و کوچکترین آنها شپش عانه است که از راه تماس جنسی انتقال پیدا می کند. شپش روی پوست قرار می گیرد، از خون انسان تغذیه می کند و بر روی ساقه موها تخم گذاری می کند. تخم شپش رشک نامیده می شود و به شکل دانه های سفید رنگی هستند که بالاتر از سطح پوست به ساقه مو چسبیده اند و به راحتی جدا نمی شود و در بررسی میکروسکوپی، بیضی شکل هستند. الودگی مژه ها فقط در کودکان دیده می شود که با خارش، پوسته ریزی و ترشح پلک ها همراه است. سرایت از طریق تماس با سر فرد الوده یا مثلا گذاشتن کلاه بیمار رخ می دهد. تمام اعضای خانواده باید به شکل همزمان درمان در غیر این صورت امکان بازگشت بیماری وجود دارد.

انواع شپش

1.شپش سر: شپش های سر دارای رنگ سفيد خاكستري هستند و بدن آنها كشيده است. شپش و رشك آن در لابه‌لاي موها و بر روي پوست سر مخصوصا در نواحي پشت گوش و در شرايطی که آلودگي شديد باشد. در تمام سر و حتي در محاسن فرد ديده مي‌شود. شپش سر نسبت به شپش تن قدرت تحرك كمتري دارد، پس گاهی میتواند ساعت‌ها در يك محل ساکن بوده و خون‌خواري نمايد. میزان آلودگی به شپش سر، در مدارس دخترانه به خصوص مدارس ابتدایی و مهد کودک ها بسیار زیاد بوده است، بنابراین باید در این مراکز کنترل بیشتری صورت گیرد.

2. شپش تن: این شپش مشابه شپش سر می باشد. تنها تفاوت کوچکی که وجود دارد این است که که اندازه آن کوچک‌تر و دارای رنگ شفاف‌تری است. درز ها و چین های لباس‌های زیر و نزدیک به بدن زیستگاه اصلی این حشره می‌باشد. تحرک آن نسبت به شپش سر زیادتر بوده و اگر آلودگی شـدیـد باشد، تخـم ‌ها به مـوهای ريز بـدن چسبیده باقی مـی‌مانند. اگر شپش تن به مدت 10 روز از بدن میزبان دور باشد، دیگر قادر به زیستن نیست. 

3. شپش عانه: این شپش معمولا در محل‌های مرطوب بدن میماند و خاکستری رنگ است. این شپش بسیار کم تحرک و تنبل می باشد و هنگام خون‌خواری حتی بیش از یک روز به محل ثابتی چسبیده باقی می ماند. انتقال این شپش بیشتر از طریق تماس های جنسی می باشد و در کودکان و مدارس به ندرت دیده می شود. این شپش در مردان دارای شیوع، شدت و علائم بیشتری است. از عوامل اصلی شناسایی این شپش بروز نقاط آبی بر روی پوست در محل گزش می باشد.

درمان شپش

از انجایی که همه داروها تنها روی شپش اثر کرده و روی تخم شپش ها تاثیری ندارند، توصیه می شود درمان یک هفته بعد تکرار شود. برای شستشو سر نباید ار آب گرم استفاده کرد در موارد شدید بیماری، با استفاده از کوتریمازول به مدت 7 روز و روزی 2 عدد، خونی که توسط شپش مکیده می شود، می تواند با از بین بردن باکتری های ضروری در بدن شپش به طور غیر مستقیم باعث نابودی شپش شود. 

اصلاح کردن سر در درمان انواع شپش توصیه می شود. اگر چه تاثیر آن در درمان کاملا مشخص نمی باشد. گیر انداختن با شانه مرطوب یکی از درمان های غیر دارویی موثر است. در این روش، بعد از استفاده از یک نرم کننده به مدت 30 دقیقه موها را با استفاده از یک شانه مرطوب شانه کنیم. این کار باید حداقل روزی 4-3 بار و حداقل به مدت 2 هفته تکرار شود. البته این روش جایگزین روش های درمانی نمی شود. می توان به بیمار توصیه کرده که موها را با سرکه رقیق شده(نیم سرکه و نیم اب) خیسانده و بعد از 15 دقیقه با شانه دندانه ریز شانه کند و سپس بشورد. سرکه منجر به نرم شدن و راحت تر کنده شدن تخم شپش ها می شود. در صورتی که بیمار از درمان های خانگی( مثل مایونز، وازلین و..) استفاده می کند. باید شب ها موها را آغشته کرده و صبح بشورد و این کار را هر هفته و تا 4 هفته متوالی تکرار کند. تمام لباس های زیر، ملافه، روبالشتی و کلیه وسایل شخصی باید شسته شده و برای مدتی در معرض نور خورشید قرار بگیرند و یا اتو شوند. 

درمان شپش موی سر با طب سنتی (حنا): 

برای استفاده از این روش سنتی و کاملا طبیعی به یک شانه با دندانه های ریز و حنا طبیعی نیاز داریم. حنا را به روش معمول ( مخلوط کردن مقداری از حنا با آب گرم ) درست کنید و سپس تمام موهای سر را با آن پوشش دهید. یک پوشش پلاستیکی روی موها قرار دهید و اجازه دهید تا حنا به مدت 3 ساعت روی مو و پوست سر باقی بماند. سپس موهای خود را بشویید و با استفاده از شانه به آرامی موها را شانه بزنید. با استفاده از این روش شپش مو تا حد زیادی از بین خواهد رفت.

فراموش نکنید که هرگز از شانه های پلاستیکی استفاده نکنید و از شانه فلزی برای شانه زدن هر بخش از موی خود استفاده کنید. بعد از اتمام شانه زدن، شانه استفاده شده را در آب صابون قرار دهید و خوب آن را شستشو دهید تا شپش های آن کشته شوند.