مردم شناسی استان اصفهان

مردم شناسی استان اصفهان

عشایر استان اصفهان به سه دسته تقسیم می شوند:

1- عشایر بختیاری

2- عشایر قشقایی

3- ایل جرقویه

عشایر بختیاری

با جمعیتی حدود 18 هزار نفر و دارای 250 هزار دام، در تابستان به مناطق فریدون شهر،چناورد،پشتکوه،پیشکوه اصفهان کوچ می کنند.

عشایر قشقایی

که جمعیت این عشایر به 3600 نفر می رسد و در سمت سمیرم، جنوب قمشه، پاونا، وردشت، حنا و سر طاق کوچ می کنند و بعد از گذراندن ییلاق 4 ماه به سمت جنوب و جنوب شرقی شیراز، شرق کهگیلویه و بوشهر که زادگاه آن ها می باشد، بر میگردند. این عشایر علاوه بر دامداری به کشاورزی و باغداری و کاشت درختان میوه مانند سیب مشغول می باشند.

ایل جرقویه

که جمعیت این ایل 4200 نفر و درجنوب اصفهان در قسمت جرقویه و نصر آباد زندگی می کنند. این عشایر در روز های زمستانی در روستا و در روزهای تابستانی به سمت منطقه سمیرم و شمال شیراز حرکت می کنند. آن ها در چادر زندگی کرده و زبان و فرهنگ مخصوص به خود را دارا می باشند.

ارامنه و ایران

همچنین یکی از پادشاهی ایران، ارمنستان بوده که ارتباط مادی و معنوی با ایران داشته است. دوران هخامنشیان را، میتوان دوران آغاز رابطه ارامنه با ایران دانست. آن چه از آثار باقیمانده پیدا است، ارامنه فرهنگ دوست، صلح طلب، فعال، زحمت کش و هنر پرور بوده اند. رفت و آمد ارامنه در قدیم به راحتی صورت می گرفت. تا جایی که ادبیات و فرهنگ ایران بر روی ارامنه ها تاثیر بسیاری گذاشت. ایرانیان در مقابل، از ارامنه به نیکی یاد می کنند و احترام و ارزش زیادی برای آنها قائل هستندو تا حدی که مشخص است، ارامنه ها ملتی مستقل بوده اند اما در دوران ساسانیان، رابطه و صلح خود را با ایران حفظ می کردند. با آن که به دین مسیحیت گرایش پیدا کردند، اما بر روی ساخت، خلق و خو، آداب و فرهنگ آن ها تاثیری نگذاشت. جایگاه اجتماعی ارامنه آن قدر بالا بود که در دربار پادشاهی یه آن ها امتیاز بیشتری نسبت به ادیان دیگر می دادند.

قره کلیسا

یکی از قدیمی ترین کلیسا های ایران قره کلیسا بوده که توسط طاطاووس در آذربایجان ساخته شد. با توجه به گفته ها، طاطاووس بزرگ را در کلیسا گردن زدند و همان جا دفنش کردند. به همین علت با شهادت طاطاووس هر سال در روز شهادت او، ناقوس کلیسا را، به صدا در می آورند. ارمنی های بسیاری با نیت پاک به دعا و نیایش می پردازند. آن ها اعتقادی به شیون و زاری ندارند و با ساز و دهل و آواز خواندن، مراسم را برگزار می کنند. به دلیل آن که شهادت طاطاووس و جایگاه پاک شهید، ارجمند ترین جایگاه است.

نذر رامنه

ارامنه سالانه برای فرزندان خود نذر می کنند. یکی از نذر های آن ها این است تا هر ساله فرزندان خود را، در کلیسای طاطاووس غسل تعمید دهند. یکی دیگر از نذر های آن ها، قربانی کردن گوسفند است. در ابتدا گوسفند ها را پیش کشیش کلیسا می برند و کشیش قبل از کشتن گوسفند، نمک در دهان او می ریزد. این کلیسا از لحاظ باستانی بسیار ارزشمند بوده و قدمت تاریخی دارد. ساختمان کلیسا به سه قسمت تقسیم می شود. قسمت اول آن از سنگ های سفید تشکیل شده و قسمت دیگر آن مورد تخریب واقع شده است. حجاری ها و سنگ کاری های مخصوص در این کلیسا حکایت زیادی از دیرینگی و قدیمی بودن باستانی و تاریخی آن دارد.

عید مریم مقدس

از دیگر رسوم ارامنه در ایران، گرفتن عید برای مریم مقدس است. تمام دخترانی که اول نام آن ها با میم شروع می شود، به کلیسا رفته و این تولد بزرگ را جشن می گیرند. خانواده ها یا قربانی به کلیسا می دهند و یا انگور به کلیسا می آورند. در پایان مراسم از آب آن می خورند. آن ها ادبیات و زبان مخصوص به خود را دارند.

آتش افروزی

در شهر نطنز در نزدیکی کاشان امروزی، بچه های روستا در تاریخ های هفدهم و هجدهم و نوزدهم دی ماه، دور هم جمع شده، هیزم ها را روی هم ریخته و آتشی بزرگ شعله ور می کنند. آن ها اعتقاد دارند که این کار باعث آن خواهد شد که نور شعله های آتش بر سر درختان می رسد و آن سال، درختانی پر میوه و پر بار خواهند داشت. آن ها به قبرستان های روستا ها می روند و سنگ های کنار گور ها را جمع می کنند و با نخ بر شاخه های درختان آویزان می کنند. هر کدام از درختان سنگ بیشتری داشته باشد معتقدند که ثمره بیشتری می دهد. زمانی که شعله های آتش، کم سو و خاموش شد، همه به صورت دسته ای به روستا بر میگردند. در بین مسیر، آن فردی که اشعار جل و جلانی را از بر باشد، خوانده و بقیه پشت او هوی می کشند.
در کاشان تمام ماه ها را سی روز حساب می کنند و به همین علت زمانی که جشن اول اسفند را می خواهند بگویند، یک روز از اسفند را قرار گذاشته، دور هم جمع می شوند و می گویند امسال اسفند کاشی ها را جشن میگیریم.

در کاشان زمستان به چند دسته تقسیم می شود:

ده روز اول: زمستان

چهل روز و بعد از آن: چله بزرگ

سی روز بعد از آن: چله کوچک

ده روز بعدی: امن و بهمن

ده روز باقی هم هفت روز آن سرما پیرزن و سه روز آن سرما عجوزه نام دارد.

در اردهال رسم این گونه است که در اسفند ماه، مردم چلو و خورش اسفناج و آش هفت سین می خورند. آش هفت سین را در دیگی بزرگ درست می کنند. در آن عدس، جو پوست کنده، نخود، لوبیا، مغز گردو، ترشاله، چغندر و پیاز را در آن ریخته و در ظهر اسفند ماه نوش جان می کنند. رسم دیگر آن ها بر این است که اشخاصی که نامزد دارند برای نامزد هایشان اسفندی ببرند. اسفندی شامل: پارچه، برنج، روغن، شیرینی و اسفناج می شوند که در جعبه گذاشته و با ساز و دهل به خانه عروس می برند.

شب نشینی در نطنز

آن ها بدون دعوت و بعد از شام به خانه ی دوست و فامیل به عنوان شب نشینی می روند و همیشه قبل از شب نشینی، پسر کوچک خانواده را به خانه فامیل می فرستند و در صورت دیر کردن پسر، یعنی آن ها در خانه می باشند و می توان برای شب نشینی به خانه آن ها رفت. نطنزی ها در شب زمستان زود شام می خورند تا بعد از آن به شب نشینی رفته و یا منتظر مهمانان بمانند.