همه چیز در مورد بیماری گواتر

همه چیز در مورد بیماری گواتر

امروزه کمبود مواد غذایی اساسی به شدت احساس می شود یکی از این مواد غذایی که برای بدن ضروری است ید می باشد که کمبود آن به غده مهمی به نام تیروئید فشار وارد می کند این غده یک غده خنجری شکل در قسمت قدامی گردن است که هورمونی ضروری را در بدن ترشح می کند. کمبود ید به این غده برای ساخت هورمون های ضروری بدن فشار هایی وارد می کند در نتیجه این فشارها غده تیروئید شروع به حجیم شدن می کند که به آن بیماری گواتر گفته می شود. در کشورهایی که در نمک طعام آن ها حاوی ید است به دلیل افزودن این ماده غذایی کمتر دیده شده که این بیماری در افراد این کشور ها دیده شود ولی در کشور هایی که کمبود این مواد غذایی و فقر ید وجود دارد به وفور این مشکل را می بینیم.

البته گواتر عوامل دیگری هم دارد که ولی بیشتر به دلیل فقدان ید و کم بودن ید در مواد غذایی است. درمان این بیماری بستگی به علل زمینه ای دارد البته در این بیماری گواتر کوچک هم دیده شده که این بیماری به ندرت دیده شده است. همه افراد در این بیماری نشانه های یکسانی را از خود نشان نمی دهند ولی در بیشتر افراد احساس تنگی گلو، سرفه، گرفتگی گلو، اختلال در بلع و اختلال در تنفس باشد و وظیفه این غده تولید اصلی تیروکسین و یدوتیروزین ترشح می کند این هورمون در جریان خون شما  و سوخت وساز بدن شما را تنظیم می کند وظیفه این هورمون ها مانند هورمون رشد است و بدن را برای سوخت وساز بدنی به شدت نیاز است. این هورمون به خصوص در چربی سوزی و جلوگیری از تجمع چربی ها در بافت مفید است همچنین این هورمون ها کلسی تونین تولید می کند که مسئول تنظیم کلسیم در خون است و این هورمون ها مخالف آن که از غدد پاراتیروئید ترشح می شوند که مسئول افزایش کلسیم هستند در حالی که هورمون ترشح شده از تیروئید کلسیم را در مغز استخوان جذب می کند.

کمبود ید در درجه اول اولین عامل بیماری گواتر است این هورمون علاوه بر نمک طعام که مهم ترین منبع آن است در مواد دیگری مانند کلم و گل گلم هم تا حدود زیادی یافت می شود.

بیماری دیگری که در ارتباط با تیروئید و هورمون های رشد است گریوز است که ممکن است گاها به گواتر منجر می شود گریوز در واقع آنتی بادی های هستند که در واقع در اثر فعال شدن آنتی بادی های بدنی بر علیه سلنول های غده تیروئید ایجاد می شود این آنتی بادی ها به بافت غده تیروئید صدمه می زنند و باعث از بین رفتن و تحلیل بافت غده تیروئید می شوند در این حالت به علت اینکه سیستم ایمنی سلول های تیروئید را بیگانه تلقی می کند به بافت آنها حمله می کند و تا حدود زیادی هم تیروئید را نخریب خواهد کرد.

یکی دیگر از بیماری هایی که ممکن است به گواتر ختم شود ندول هایی به تنهایی در بخش هایی از غده تیروئید رشد می کنند و بیشتر هم جزو سرطان های خوش خیم تیروئید محسوب می شوند که عموما به حالت هایی مانند گواتر ختم می شود.

یکی دیگر از عوامل ایجاد گواتر بارداری است که طی آن هورمون گنادوتروپین جفتی از جفت ترشح می شود و به دلیل تاثیراتی که ممکن است بر غده تیروئید بگذارد باعث بزرگ شدن غده تیروئید و تورم آن می شود زیرا به دلیل اینکه جنین به هرمون های بیشتری برای رشد نیاز دارد هرمون های بیشتری در بدن مادر ساخته می شود که یکی از این هرمون ها هرمون رشد است این هرمون بر تیروئید مادر هم تاثیر می گذارد و باعث تورم و بزرگ شدن تیروئید و بیماری گواتر خواهد شد و التهاب هایی که در تیروئید ایجاد می شود و باعث ایجاد درد وتورم هایی در غده ی تیرویید بوجود می آید این التهاب ممکن است در اثر التهاب های انگلی که به تیروئید مهاجرت کرده اند ایجاد شود.

از عوامل خطر سازی که باعث ایجاد گواتر می شود علاوه بر کمبود ید جنسیت مونث است که اغلب بیماری گواتر زنان را به خود درگیر می کند از میان کسانی که در معرض گواتر هستند دیده شده زنان به دلیل ضعف بدنی ونیاز بیشتری که به هورمون های تیروئیدی دارند اغلب هم باید انتظار بیماری های تیروئیدی را در آنها بیش از پیش داشته باشیم . یکی دیگر از زمینه های ابتلا به گواتر سن است اغلب کسانی که سن بالایی دارند بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند دیده شده که این بیماری زمینه های حضورش در سن بالای 60 سال بیشتر از سایر افراد دیده می شود.

همچنین برخی دارو ها که برای کم کاری تروئید تجویز می شوند معمولا بر روی تیروئید اثراتی مانند گواتر را ایجاد می کنند که باعث تورم غده تیروئید می شود زیرا عملا به دلیل فشاری که بر روی تیروئید برای ساخت هرمون های تیروئیدی ایجاد می شود باعث افزایش احتمال ابتلا به گواتر می شود بعضی از بیماری های ژنتیکی یا سوابق خانوادگی هم در ابتلا به بیماری گواتر می توانند موثر باشند همچنین دارو های سرکوب کننده ایمنی هم تا حدود زیادی باعث ایجاد گواتر می شوند یکی از عوامل ایجاد کننده گواتر دارو هایی از خانواده کورتون ها هستند که دقیقا عملکرد آن ها بر روی سیستم ایمنی و سرکوب آن می باشد این دارو ها مخصوصا اگر داروهای تقلب باشند احتمال ابتلا به گواتر را بیش از پیش بیشتر می کنند . یکی دیگر هم از عوامل ایجاد کننده گواتر قرار گرفتن در معرض اشعه است این بیماری اغلب در اثر اشعه های خطرناکی مانند یووی واشعه ایکس یا ماوررای بنفش ممکن است ایجاد شوند زیرا عملا قرار گرفتن در معرض این اشعه ها ریسک ابتلا به بیماری ها وسرطان هایی مانند سرطان تیروئید را چند برابر می کند گاها ممکن است تورم ناشی از سرطان که در تیروئید ایجاد می شود با گواتر اشتباه شود در حالی که از نظر دید هر دو دارای حالتی برجسته در زیر گردن هستند.

گواتر کوچک اغلب نگران کننده نیست و تنها با مصرف میزان بیشتر ید اغلب به راحتی درمان می شود ولی گواتری که حجیم است نیاز به پیگیری و آزمایشات مختلفی دارد. از عوارض این بیماری می توان گاها به تنگی نفس هایی که به خصوص در حالت هایی مانند سرما خوردگی ها و سردرد های شدید همچنین بیماری هایی مانند پرکاری وکم کاری تیروئید اشاره کرد.