گیلان
آشنایی با راه های حمل و نقل زمینی در بندر انزلی
راه زمینی شهرستان بندر انزلی با داشتن 4/ 32 کیلومتر راه، دارای کمترین طول راه روستایی در استان گیلان می باشد. در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد راه های زمینی در شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.
جان ویشارد در کتاب بیست سال در ایران ذکر کرده است، مسافرانی که در راه بندر انزلی در حرکتند همواره تعداد زیادی شتر همراه با بار می بینند که محصولات را در نهایت به تفلیس می رسانند.
خودزکو در توصیف راه های گیلان در سال ۱۸۵۰ م / ۱۲۲۹ ش، می نویسد طبیعت گیلان گویی بر آن بود که به جز از طریق راه های آبی با سرزمین های همسایه خود ارتباط برقرار نسازد، رشت در آن زمان مرکز اصلی راه های ارتباطی گیلان بود که از طریق پیربازار به خلیج کوچک انزلی مرتبط می شد. او اضافه می کند کالاهایی که می بایست به شهر مرزی آستارا می رسید به ناچار از انزلی به مسافتی به طول ۱۹ / ۵ فرسنگ از حاشیه دریا، از میان راه شنی عبور می کرد و کالاهایی که به مقصد تبریز فرستاده می شد از انزلی تا دهانه کرگانرود از حاشیه ساحلی عبور می کرد.
در سفرنامه ملگونف به راهی که شاه عباس صفوی برای تسهیل عبور و مرور در گیلان ساخته بود اشاره شده است که از آذربایجان آغاز و از گسکر و انزلی و بار فروش و ... می گذشت و در طول راه، مکان هایی برای استراحت مسافران وجود داشت. به نوشته او چون این راه ها مرمت نشده بودند مسافرت از آن راه ها خطرناک بود. هم چنین او به راه پیربازار - انزلی که از طریق مرداب بود اشاره می کند که راه بسیار نامناسبی است، البته دلیل آن را نامساعد بودن هوا و بارش باران ذکر کرده است که حتی گاهی منجر به قطع ارتباط می شد. او متذکر می شود در صورت خوبی هوا و در تابستان این مسیر یک ساعته طی می شود.
در روزنامه حبل المتین، چاپ کلکته شماره پنجم، مورخ دوشنبه ۱۱ رجب ۱۳۱۵ ه. ق. برابر ششم نوامبر ۱۸۹۷ و ۱۴ آبان ۱۲۷۶، آمده راه شوسه بندر انزلی - رشت و تهران شروع به کار کرده است.
پس از افتتاح جاده انزلی - تهران در روزنامه حبل المتین، شماره هفده، سال سشم، مورخ دوشنبه ۲۳ شوال ۱۳۱۶ /۶ مارس ۱۸۹۹ م / ۱۵ اسفند ۱۲۷۷، اعلام شده است کمپانی سازنده راه خلیج انزلی به قزوین چندین راه دارخانه ساخته است تا حقوق راه داری را بلافاصله از کلیه عابران داخلی و خارجی دریافت کنند که البته مبلغ آن با توجه به تعداد اسب هایی که کالسکه را حمل می کردند (چهار اسبه، سه اسبه،...)، تعداد سرنشین و بار و هم چنین مبلغ نوع حیوانات (قاطر، شتر،...) متفاوت بود. رابینو در کتاب ولايات دار المرز ذکر می کند جاده غازیان - رشت - تهران توسط یک شرکت روسی (شرکت جاده انزلی به تهران) ساخته و در ۱۳۱۶ ق، برای عبور درشکه افتتاح شد. در همین زمان بیشتر مردم انزلی، به شغل قایقرانی و حمل بار اشتغال داشتند.
سرنا که در سال ۱۸۷۷- ۱۸۷۹م، از ایران دیدن کرده بود، هنگام بازگشت به اروپا از رشت به پیربازار را با کالسکه طی می کند و جاده آن را وسیع، خوب و با مناظری باشکوه، زیبا و متفاوت با تمام جاده های ایران معرفی کرده است. او نوشته است: چون ساعت حرکت و مدت توقف کشتی در بندر انزلی مشخص نیست، مسافران برای این که آن را از دست ندهند یک روز قبل از ورود کشتی به بندر، از رشت به انزلی می آیند. او هم چنین به کشتی تفریحی شاه که در کنار ساحل لنگر انداخته بود اشاره می کند. این کشتی بخار کوچک ساخت انگلیس را شاه هنگام اولین سفر خود به اروپا خریده بود که نام آن «شاهنشاه ناصرالدین» بود. علاوه بر این کشتی و کشتی های بخاری که به طور مرتب در دریای خزر تردد می کردند کشتی های دیگری نیز که متعلق به اشخاص و شرکت های خصوصی و امتیاز آن متعلق به دولت روسی بود به کار حمل و نقل می پرداختند.
اورسل در سال ۱۸۸۲ م می نویسد چندین سال است که هیچ جاده ای انزلی را به رشت وصل نمی کند و کالاها به وسیله کارگران یا کشتی های بارکشی به انزلی حمل می شود. کلنل مونتیث نیز در این باره می نویسد، کلیه کالاها برای نقل و انتقال بین رشت و انزلی از دهکده پیربازار می گذرد.
آشنایی با شیوه های تجارت در بندر انزلی
تجارت
بندر انزلی مهم ترین و فعال ترین بندر تجارتی دریای خزر و بزرگ ترین بندر حاشیه شمالی کشور ایران است. گمرک و کشتیرانی در بندر انزلی ۳۵0 سال سابقه دارد و تاریخچه بندری این شهر به ۲۰۰ سال پیش بر می گردد. بندر انزلی به عنوان یک مرکز مهم ترانزیت کالا بین ایران و روسیه و جمهوری های آسیای مرکزی و اروپا از اهمیت خاصی برخوردار بوده و هست.
سفرنامه نویسان بسیاری از ویژگی های تجاری بندر انزلی در سفرنامه ها و کتاب های خاطرات خود یاد کرده اند. کشتی هایی که به بندر انزلی می آمده اند معمولا بیش ترین محموله های تجاری راه های شمالی را از طریق این بندر به ایران وارد، یا کالاهای ایرانی را صادر می کرده اند. از آن جا که مقام های سیاسی چون سایکس، جکسن، ظل السلطان و... نیز از همین مسیر سفر می کرده اند؛ ویژگی های تجاری این شهر در کتاب های آنها انعکاس یافته است. در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد فعالیت های تجاری در شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.
لاهیجانی در کتاب جغرافیای گیلان و کیهان در کتاب جغرافیای مفصل ایران صادرات و واردات بندر انزلی را برحسب بیانیه دولتی سال ۱۳۰۶، چنین ذکر کرده اند: صادرات برنج ۲۱۴۹۹000 قران، پشم و پوست ۱۲۳۱۰۰۰۰ قران، خشکبار ۱۱۶۷۸000 و پنبه ۸۶۴۹۰۰۰ قران بوده است و تجارت کلی آن را در همان سال بیش از 188223000 قران نوشته که ۶۸۲۳۰۰۰ آن مربوط به صادرات و مابقی مربوط به واردات بوده است. طبق گزارش های سازمان بنادر و کشتیرانی در سال ۱۳۵۵، جمعا ۲۷۱ فروند کشتی به ظرفیت خالص ۲۲۳ هزار تن و جمع وزن کالای تخلیه شده، ۲۳۸ هزار تن و مقدار کالای بارگیری شده (بدون نفت) ۸۵ هزار تن بوده است. در سال ۱۳۶۰، ۲۲۱ فروند کشتی به ظرفیت ۲۸۳ هزار تن (بدون احتساب ۵۰ فروند کشتی مسافربری) وارد بندر انزلی شده و جمع وزن کالای تخلیه شده ۵۱۹ هزار تن و کالای بارگیری شده (بدون نفت) ۱۴ هزار تن بوده است.
در سال ۱۳۷۷، ۵۳۸ فروند کشتی به بندر انزلی وارد شده 1561400 تن بار در این بندر تخلیه و علاوه بر آن ۱۸۹۴۰۳104 کیلوگرم مواد غیر نفتی از گمرک بندر انزلی صادر شده است. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از اوایل سال ۱۳۷۱، اقدام به تأسیس شرکت مستقل کشتیرانی دریای خزر نمود و یک کشتی مسافربری به نام میرزا کوچک خان و چند کشتی باربری برای حمل و نقل مسافر و بار به کشورهای تازه استقلال یافته اطراف دریای خزر اختصاص داد.
منطقه ویژه اقتصادی
بندر انزلی به دلیل همجواری با کشورهای ساحلی دریای خزر، آسیای مرکزی و قفقاز و دسترسی به بازارهای اروپایی، دارا بودن آب و هوای معتدل، وجود تأسیسات بندری، امکانات حمل و نقل، دسترسی به منابع انرژی و امکانات مخابراتی، نزدیکی به تهران از طریق جاده ترانزیت و فراوانی نیروی کار از موقعیت اقتصادی استراتژیک کم نظیری برخوردار است.
این منطقه در زمینی به مساحت تقریبی ۱۴۰ هکتار در ۱۵ کیلومتری بندر انزلی در محلی به نام گلشن حسن رود قرار دارد. با افتتاح گمرک منطقه ویژه در بهار ۱۳۷۸ ش، فعالیت اقتصادی منطقه آغاز شد.
مزیت خاص این منطقه عبارت است از:
١. نزدیکی به مرکز کشور (پایتخت) (کمتر از ۳۶۰ کیلومتر)
٢. نزدیکی به فرودگاه بین المللی رشت (حدود ۲۵ کیلومتر)
٣. داشتن جاده ترانزیتی
۴. دسترسی به حمل و نقل دریایی
۵. برخورداری از شرایط آب و هوایی معتدل
۶. نیروی کار متخصص فراوان و ارزان
۷. وجود جاذبه های تفریحی، توریستی و تاریخی
8. دسترسی آسان به امکانات خدماتی زیربنایی
9. نزدیکی به بنادر مهم اروپا
بندر انزلی با داشتن تأسیسات گمرکی وسیع نقش بسیار مهمی در بازرگانی ایران با کشورهای همسایه دریای خزر دارد و اکثر مبادلات ایران و کشورهای همسایه دریای خزر از طریق بندر انزلی صورت می گیرد و حدود کشتی ها از همان جاها وارد این بندر می شوند.
آشنایی با صنایع ماشینی بندر انزلی
بندر انزلی از نظر اقتصادی تنها متکی به کشاورزی و شیلات نبوده است، بلکه ویژگی های طبیعی و قرار گرفتن آن در موقعیت ویژه ای از روابط خارجی ایران با مغرب زمین باعث شد که در تأسیس، توسعه و به کارگیری صنایع جدید ماشینی پیشگام باشد. اما این اقدام همراه با تکوین و توسعه صنایع سنتی و بومی بوده است به گونه ای که هنوز هم می توان صنایع دستی را در انزلی به مرتبه ای قابل قبول ارتقا داد. در این فصل ضمن بررسی صنایع ماشینی و دستی، تجارت و راه های ارتباطی این شهر در پهنه روابط داخلی و خارجی مورد تأمل قرار خواهد گرفت.در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد ماشین آلات صنعتی در شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.
کارگاه چلیک سازی یا بشکه سازی که تولیدات آن برای حمل شراب و خاویار ماهی، گوشت خوک و مایعات دیگر استفاده می شد. استادکارانی از روسیه به انزلی آمده و کارگاه های متعددی برای تولید بشکه بنا کردند. تعداد زیادی کارگاه سیگارسازی نیز در بندر انزلی برپا بود که تعداد کارگران آن به ۱۰۰۰ نفر می رسید.
در سال ۱۳۲۲ ق / ۱۹۰۴ م، برق به انزلی آمده بود و صنایع مربوط به آن مانند چوب بری و یخ سازی نیز احداث و بهره برداری می شد. طبق آمار سال ۱۳۶۹، ۵ واحد سردخانه در انزلی فعال بود. اولین کارگاه فتیله بافی در سال ۱۳۰۰، به طور رسمی در بندر انزلی شروع به کار کرد و پس از آن چندین کارگاه دیگر نیز به فعالیت پرداختند. و کارگاه لیمونادسازی در سال ۱۸۸۰ م / ۱۲۹۷ ق، و مغازه ای برای عرضه این محصول تأسیس شد. در این گارگاه ۳۰ نفر و سه دستگاه لیمونادسازی مشغول به کار بود.
کارخانه کالباس سازی در سال ۱۳۰۶ توسط فردی از شوروی سابق احداث شد که در ابتدا مصرف روزانه عده ای را تأمین می کرد. دو سال بعد کارخانه کوچکی توسط نماینده بازرگانی شوروی که سابقه کالباس سازی در آن کشور داشت به ظرفیت روزانه، ۴۰ تا ۵۰ کیلو احداث گردید. پس از چند سال کارخانه به تهران منتقل شد. برخی، به پرورش خوک اهلی در انزلی اشاره کرده اند که در کالباس سازی و غیره به کار می رفته است. کارخانه صابون سازی در سال ۱۳۱۰، با ۷ نفر کارگر در کوچه مسجد سرخی تأسیس و در سال ۱۳۳۳، تعطیل شد، کارخانه دیگری نیز در میان پشته فعال بود.
صنایع ماشینی
در سال ۱۳۴۲ یک گروه از کارشناسان سازمان ملل برای مکان یابی شهرک صنعتی نمونه به ایران آمده و به علت سابقه فعالیت صنعتی در گیلان و موقعیت جغرافیایی شهرهای بندر انزلی و رشت، این دو شهر به همراه ۱۵ شهر دیگر را برای احداث شهر صنعتی پیشنهاد کردند.
کارخانه فیبررویال که در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد به صورت شرکت خاص اداره می شد ولی هم اکنون به صورت شرکت عام اداره می شود. این کارخانه مواد اولیه خود را از جنگل های منطقه گیلان تأمین می کند.
کارخانه صنایع غذایی گیلان در غرب شهرستان انزلی در زمینی به مساحت ۲۳ هکتار در سال ۱۳۵۱ تأسیس شد. پروانه اولیه تأسیس کارخانه ، بهره برداری، تهیه مواد غذایی و فروش و صادرات محصولات تولید شده بود. این محصولات عبارت بودند از:
1- میگو به ظرفیت سالانه 1000 تن
٢. ماهی به ظرفیت سالانه 80 تن
٣. گوشت (اردک - گراز - بره) به ظرفیت سالانه ۲۰۰ تن
۴. پای قورباغه به ظرفیت سالانه ۱۵۰ تن
۵. بسته بندی پسته به ظرفیت سالانه ۱۰۰۰ تن
پس از پیروزی انقلاب اسلامی خط تولید آن تغییر کرد. در ابتدا به تولید کمپوت می پرداخت و اکنون کنسرو ماهی و انواع فرآورده های کیلکا تولید می شود. کارخانه پودر ماهی به ظرفیت ۵۰ تن در کنار این کارخانه احداث شد و در سال ۱۳۶۶ ، به بهره برداری صنعتی رسیده است.
کارخانه رنگ سازی گیلان و مازندران از سال ۱۳۵۳ ، در مشرق شهرستان بندر انزلی (طالب آباد) تأسیس شد و در تاریخ ۱۳۵۷ ش مورد بهره برداری قرار گرفت. در این کارخانه رنگ های مخصوص آب و هوای گیلان و مازندران تولید می شود. از دیگر صنایع جدید می توان به این موارد اشاره کرد: کارخانه آرد گندم (تأسیس در سال ۱۳۶۱)؛ مجتمع کشت و صنعت در آبادی تربه بر؛ بستنی سازی میک میک، تاریخ بهره برداری ۱۳۶۰؛ کارخانه لاک سیم در آبادی طالب آباد؛ شرکت صنعتی ماشین ها در ۱۵ کیلومتری انزلی در آبادی سنگاچین و کارخانه سلولزی چوبین شمشاد در ۱۵ کیلومتری انزلی در آبادی سنگاچین.
آشنایی با صنایع دستی بندر انزلی
صنایع دستی وجود گیاهان و تولیدات مناسب مانند، چوب، بامبو، ابریشم و... در این شهرستان از گذشته تاکنون موجب شده دست ساخته های زیبا و متنوع با توجه به نیاز و مواد اولیه موجود در شهرستان ساخته شود. این ساخته ها با آداب و رسوم و سنت ها و بینش هنرمندان و سازندگان رابطه مستقیم دارد. در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد صنایع دستی در شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.
حصیربافی از مهم ترین صنایع دستی بندر انزلی است که بسیاری از روستاییان به آن اشتغال دارند. انواع حصیرها که توسط زنان بافته می شود، عبارت اند از: لی حصیر، کلیور حصیر، سیمی حصیر یا غازیان حصیر، آبکنار حصیر و چندین نوع دیگر ... که در گذشته کف پوش خانه ها را تشکیل می داد زیرا مانع رطوبت می شد و از حصیر برای پوشاندن دیوار (تکیه گاه) و سقف نیز بهره می بردند. از پوست دباغی شده گوسفند نیز به عنوان زیرانداز استفاده می شد. در حال حاضر، زیراندازهای متداول مانند، فرش، گلیم، جاجیم و... به کار می رود. از مواد اولیه حصیر، در بافت سایبان، کلاه، زنبیل، سفره، گمج دانه یا گرکه و... استفاده می کنند. بافت حصیر هندسی و رنگی است و بسیاری از آنها جنبه تزیینی دارند و برای فروش به بازار عرضه می شوند که طرفداران بومی و غیر بومی دارد.
صندوق های مخصوصی به نام بولاکی، که ارمغان روسیه است، از دیگر صنایع دستی چوبی بندر انزلی است که در اندازه های مختلف از چوب نراد ساخته می شود و سطح آن به وسیله فلز و گل میخ ها تزیین شده است. کاسه، قاشق، ملاقه، بشقاب و... از وسایل چوبی پرطرفدار این شهرستان است.
مروارید بافی بافت اشیا از ساقه های تازه گیاهان یا ترکه است. این ساقه های تازه را خارج از استان تهیه می کنند و سبدهای میوه خوری و کیف و... می بافند.
بامبوبافی از دیگر صنایع دستی بندر انزلی است که با شرایط محیط طبیعی آن جا ارتباط مستقیم دارد. بامبو یا نی خیزران در اطراف تالاب انزلی می روید و ارتفاع این گیاه به ۱۰ متر می رسد. قطر آن را به اندازه های مورد دلخواه تقسیم کرده و از طول آن را برش می دهند و سپس در آب می خیسانند و آن را نرم و انعطاف پذیر ساخته و وسیله مورد نظر خود را با بافت های زیرورو، شش ضلعی، شعاعی، حصیری و خورشیدی می بافند و عرضه می کنند. تعداد خانوارهای حصیرباف و سبدباف نقاط شهری و روستایی شهرستان بندر انزلی) در ۱۳۶۵، ۲۹۳ خانوار ذکر شده که ۸ خانوار در شهر و ۲۸۵ خانوار در نقاط روستایی آن به سر می برند.
خودزکو به بافت پارچه کتانی و پنبه ای در دشت های پست گیلان اشاره می کند که از چیت های هندی نقشه دار اروپایی محکم تر ولی زیباتر نبود و قیمت آن نیز گران تر بود. او به انواع پارچه های ابریشمی نیز اشاره می کند که در گیلان تولید می شد. رابینو نیز به صنایع دستی انزلی از جمله حصیربافی، سبد و طناب بافی اشاره می کند که حصیر غازیان به دلیل مرغوبیت آن به رشت، لاهیجان لنگرود و سایر نواحی گیلان صادر می شد. ملگون به دهات اطراف مرداب اشاره می کند که شغل اغلب آنها حصیربافی است مانند سوسر وغازیان که حصیرهای مرغوبی می بافند. سرنا نیز صنعت مخصوص این شهر (بندر انزلی) را بوریا بافی ذکر کرده است. او اشاره می کند این حصیرها خیلی سفت و محکم هستند و توسط زنها بافته می شوند و به جای فرش که در گیلان استفاده از آن متداول نیست استفاده می شود.
او بهای هر حصیر را که به اندازه یک متر در پنجاه سانتی متر است «بیست و پنج سانتیم» می نویسد که این صنعت سود چندانی برای بافندگان آن منطقه دربرداشته است. از قدیمی ترین صنعت در انزلی مربوط به ریخته گری است که در سال ۱۲۵۹ ق / ۱۸۴۳ م، نیروی زمینی کارخانه توپ ریزی کوچکی در انزلی داشت. کارخانه چوب بری خوشتاریا واقع در میان پشته بندر انزلی در حدود سال ۱۹۰۴ م / ۱۲۸۳ ش همراه با ۳۰۰ نفر کارگر مشغول به فعالیت بود. و اولین کارخانه برنجکوبی در سال ۱۳۹۳ ش احداث شد که ۶ نفر کارگر داشت که موتورخانه آن با گازوییل کار می کرد و پس از آن کارخانه های برنج کوبی متعددی احداث گردید، نظیر کارخانه برنج کوبی در کهنه بازار، کارخانه برنجکوبی دولتی واقع در میان پشته و... .
آداب و رسوم و باورهای رایج میان مردم بندر انزلی
باران خواهی و آفتاب خواهی
با اینکه بندر انزلی شهر باران و پرآب است، اما گاهی دچار کم آبی و کمی بارش می شود، که اگر زمان نیاز شالیزار (بجار) به آب باشد برخی شیئی متبرک مانند جانماز، پایه منبر و پنجه علم را در آب قرار می دهند و یا می شویند و طلب باران می کنند. گاهی هم که باران چندین روز پیاپی می بارد که می تواند برای مزارع خطر آفرین یا آفت به شمار آید؛ یا اشخاصی که مراسمی مانند عروسی داشته باشند، برای بند آمدن باران دست به کار می شوند و گفته می شود باید سر هفت کچل را بست» و شخصی با بردن نام هفت کچل و زدن گره به طناب آن طناب را به تنه درخت می بندد و با ترکهای روی گره ها می زند و افراد حاضر ضمانت می کنند و خواهش می کنند که ادامه ندهد حتما فردا آفتاب خواهد شد.در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد آداب و رسوم در شهرستان بندر انزلی بیشتر بدانیم.
هنوز مردم شهرستان بندر انزلی معتقدند اگر در شب بارانی شغال بانک کند و سگ پاسخ آن را بدهد باران بند می آید و فردا هوا آفتابی خواهد شد. و بنا به نوشته خودزکو، اهالی انزلی برای به دست آوردن آنچه که از آنان دریغ می شود معمولا متوسل به دامان ارواح رفتگان می شوند. برای نمونه، نقل کرده اند که سیدی از مردم انزلی که از وصول پول برنجی که به رئیس گمرکخانه شهر و استان گیلان فروخته بود ناامید شده بود، در گورستان شهر گودالی حفر کرده و بالای آن چادری برافراشت و خویشان خود را برکناره گودال جمع کرده یک صدا بانوایی حزین «يا جدا، يا جدا» سردادند. هیچ تفنگچیای توانایی متفرق ساختن آنها را نداشت و مردم شهر تصمیم گرفته بودند پول را خودشان بپردازند تا مانع فرجام نامبارک آن شوند. در این صورت رئیس کمرکخانه چاره ای به غیر از پرداخت دین خود ندید.
باورهای عمومی
خروس که سوکوله نامیده می شود نگهداری می کنند و معتقدند خروس سفید آوازش در خانه خوش یمن است و نباید سر آن را برید.
کشکرت (زاغی) اگر روی شاخه درخت خانه ای بنشیند و از شاخه ای به شاخه دیگر بپرد برای صاحب آن خانه مسافری خواهد رسید.
زیر درخت گردو و انار نباید خوابید زیرا سنگین است. «کوکوتی تی» اگر در باغ توت بخواند محصول ابریشم فراوان و اگر در مزرعه بخواند علف هرز زیاد خواهد شد.
درمان دردها: چشم درد، تفاله چای را روی چشم قرار می دهند و یا با چای چشم را می شویند، و یا جگر سفید گوسفند را نیم پز و بدون نمک می خورند.
گلودرد، پس از مالش ملایم گلوی فرد، او را می ترسانند. گوش درد، یک حبه سیر را گرم کرده و داخل گوش قرار می دهند. رماتیسم، بیمار را در شکم پاره شده خوک قرار می دهند. تب حصبه، بخار کدو حلوایی پخته شده سودمند است.
زردی (یرقان)، ماهی ریز را خام به خورد بیمار می دهند و یا ماهی کپور را پخته به او می دهند، و یا با آب آن بدن بیمار را شست وشو می دهند؛ و یا بیمار را پابرهنه صبح ها روی علف های شبنم دار راه می برند. و دمل، برگ های گیاهی به نام «رماج» را دندان دندان زده و روی آن قرار می دهند. و ضرب دیدگی، پلوی کته ای که دست نخورده و گرم باشد «گاز نزه پلا» با مقداری نمک روی جای ضرب دیده گذاشته می بندند. روش دیگر هم آن است که زرده تخم مرغ و نمک و زردچوبه را نیز روی جای ضرب دیده می بندند. را برای کاشتن نعناع ساقه های آن را به طور افقی قرار داده و وسط آن را خاک می ریزند و آن را به عقد یک مرد معروف در می آورند و سنگی را به عنوان مهر روی قسمتی که خاک ریخته اند قرار می دهند.
بیماری نادر و راه درمان علاوه بر بیماری هایی که در تمام ایران و جهان انسانها را مبتلا می کند، بیماری هایی نیز در این شهرستان با توجه به فصل خاص رایج است.
فاویسم
این بیماری در اثر تماس با گیاه یا خود باقالای مازندرانی و یا خوردن آن ایجاد می شود و زمان آن بیشتر در بهار و از زمان گل دادن تا دانه بستن کامل آن است. طرفداران این باقالا زیاد است و با توجه به ۳۰ درصد پروتئین گیاهی که دارد می تواند غذایی مغذی باشد. به طوری که علاقه مندان از خشک خیسانده در آب آن نیز در تمام فصول استفاده می کنند. بیماری فاویسم موجب از بین رفتن شدید گلبول های قرمز خون شده (همولیز) و در کودکان منجر به مرگ می شود. در گذشته و حتی امروزه برای مداوای آن خوراندن دوشاب مخصوصا اربا / اربه دوشاب به مبتلایان پیشنهاد می شود.
فضای زندگی (فرهنگ) را انسان می سازد. انسان در ابعاد سه گانه ارتباط خود که محورهای اصلی شکل گیری فرهنگ است، آثاری اعم از جسمی و رفتاری پدید می آورد که شامل آداب و رسوم و باورهای اوست. باورها بازمانده عقاید مبتنی بر نحوه اندیشه و جریان های فکری و مذاهب دوران های کهن ایران هستند که خود را با شرایط زمان های بعد تطبیق داده و با تغییر و تحول و تعادل به زمان حال رسیده اند. ساکنان این شهرستان و استان گیلان با الهام گرفتن از طبیعت مراسم مخصوص خود را برگزار می کنند، و با وجود پدیده های طبیعی باورهای خود را می پرورانند. این شهرستان به دلیل داشتن آب و هوای معتدل و مرطوب بیماری های خاص خود را داراست که اهالی با امکانات موجود به مقابله با آنها می پردازند.
