چالش های پیش رو انرژی تجدیدپذیر در ایران

چالش های پیش رو انرژی تجدیدپذیر در ایران

دولت ایران به دنبال مسیری به دور از استفاده از هیدروکربن ها به عنوان منبع تولید برق است. این امر نفت و گاز را برای صادرات آزاد می کند و اجازه می دهد برق با راندمان بالاتری تولید شود. سیاست گذاران ایرانی پتانسیل بخش انرژی تجدید پذیر را شناسایی کرده اند و اقداماتی را برای بهره برداری از آن انجام داده اند. دولت ایران در برنامه توسعه پنجم (2010 تا 2015) برنامه هایی برای راه اندازی 5،000 مگاوات انرژی تجدید پذیر را با ارائه ی انگیزه هایی از قبیل حداقل نرخ تعرفه به بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این بخش اعلام کرد. این هدف برای دستیابی برای کشوری که بخش انرژی تجدیدپذیر در مراحل اولیه خود است، بسیار بلندپروازانه بود. تحریم های بین المللی نیز عامل مهمی در ایران برای دست نیافتن به این هدف بود. دولت ایران در حال حاضر یک هدف جدید را در برنامه ششم توسعه خود (2016 تا 2020) تعیین کرده است که در سال جاری توسط پارلمان به تصویب خواهد رسید، که نصب 5000 میلیون مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر در این دوره و همچنین برنامه های دیگر نصب 2500 مگا وات تا سال ۲۰۳۰ می باشد. شرکت تولید، انتقال، توزیع و مدیریت برق ایران (توانیر) تخمین می زند که ظرفیت انرژی تجدید پذیر ایران در مدت پنج سال قادر خواد بود 10٪ نیاز انرژی کشور را تامین می کند

جذابیت بخش انرژی تجدید پذیر ایران در سرمایه گذاری های انجام شده در این بخش پس از تحریم ها دیده می شود. تعدادی از پروژه های مزرعه خورشیدی و بادی وجود دارد که PPAs را امضا کرده اند. از جمله یک مزرعه بادی 48 مگاواتی در جنوب غربی ایران، 1،250 مگاوات نیروگاه های خورشیدی در نقاط مختلف ایران (از جمله 500 مگاوات در نزدیکی تهران)، 1 گیگاوات پارک خورشیدی در استان خوزستان توسط یک کنسرسیوم از شرکت های ایرانی، هند و کره جنوبی و یک نیروگاه خورشیدی 50 مگاواتی در جزیره قشم که توسط یک شرکت ایتالیایی ساخته خواهد شد. علاوه بر این، یک شرکت دانمارکی ساخت تاسیسات توربین های بادی را در ایران اعلام کرده و یک شرکت اسپانیایی قرارداد 18 ماهه را برای تأمین خدمات فنی با سازمان انرژی تجدید پذیر ایران (SUNA) بسته است. رئیس وزارت انرژی اخیرا اظهار داشت که ایران قصد دارد 1000 مگاوات بادی و 3000 میلیون مگاوات پروژه های خورشیدی را به مناقصه بگذارد. این فرایند یک سال بعد آغاز خواهد شد و در چند مرحله برگزار خواهد شد

MoE، که در سال 1975 تأسیس شد، مسئول اصلی تنظیم و اجرای سیاست های مربوط به خدمات برق، انرژی تجدید پذیر، آب و فاضلاب در ایران است. MoE ، توانیر را به منظور مدیریت و نظارت بر فعالیت های دولت در زمینه فعالیت و توسعه صنعت برق تاسیس کرد. این ارگان شامل شرکت های مختلف برق منطقه ای و همچنین SUNA می شود.

SUNA، که در سال 1996 تأسیس شد، در ابتدا مسئولیت بخش ارزیابی پتانسیل انرژی تجدید پذیر ایران و تلاش برای جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی با تضمین خرید هر گونه برق تجدپذیر تولید شده بود را داشت. اما امروز مسئولیت های SUNA در حال افزایش است. شامل اقداماتی به عنوان مقام نظارتی برای توسعه سیاست ها، صدور مجوزها برای پروژه های تجدید پذیر و وارد شدن به توافق نامه خرید قدرت (PPAs) با توسعه دهندگان است. دولت در سال های اخیر سیاست ها و سازوکار های قانونی را برای حمایت از بخش انرژی تجدید پذیر و تشویق توسعه دهندگان خصوصی برای سرمایه گذاری معرفی کرده است. بخش انرژی تجدید پذیر در ایران برای دستیابی به توانایی بالقوه خود، با چالش های مهمی روبرو است:

تامین مالی

تامین مالی پروژه های تجدید پذیر در ایران یک چالش مهم است. در داخل کشور، بانک های محلی ایران آماده ارائه پروژه های مالی نیستند و تنها وام های بسیار با نرخ بهره بالا (حدود 20 درصد) را ارائه می دهند. علاوه بر این، با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت، دولت ایران برای تامین مالی پروژه های فوریتی فقط از طریق NDF آماده است. به طور بین المللی، بخش مالی جهانی همچنان به دلیل تحریم های ایالات متحده، در سرمایه گذاری در پروژه های ایران مردد است. با این حال، برای بانک های بین المللی کوچک و آژانس های اعتبار صادرات برای تامین مالی پروژه های انرژی تجدید پذیر در ایران، پتانسیل وجود دارد. 

ارزش اعتباری SUNA

توسعه دهندگان ممکن است نگران باشند که آیا SUNA دارای قابلیت مالی برای اعمال تعهدات مالی خود برای پرداخت حداقل نرخ تعرفه اعلام شده است ؟ SUNA اعلام کرده است که شش ماه اعتبار نامه (LC) را ارائه می دهد، اما نامه، هیچ اعتباری از آژانس های بین المللی ندارد و هیچ تضمینی مستقل از سوی دولت ایران یا بانک مرکزی ایران ندارد.

قابلیت محلی

توسعه دهندگان محلی در مقایسه با دیگر حوزه هایی که انرژی تجدید پذیر بیشتر توسعه یافته، دانش و تجربه کمتری دارند. علاوه بر این، در کشوری که اکثریت انرژی توسط سوخت های فسیلی تولید شده است فقدان دانش در مورد مزایای انرژی های تجدید پذیر، به ویژه در مناطق روستایی وجود دارد.

چارچوب قانونی

مقررات موجود در محل هنوز به طور کامل آزمایش نشده است. پروژه های انرژی تجدید پذیر کافی در ایران برای به دست آوردن درک کامل از چگونگی اعمال مقررات وجود ندارد. همچنین رتبه بروکراسی در ایران 118 (از 189 کشور) در گزارش بانک جهانی در سال 2016 به دست آمده است. SUNA نشان داده است که سه فاز اول فرآیند درخواست باید حدود 7 ماه طول بکشد، اما واقعیت ممکن است متفاوت باشد، زیرا اطلاعات بازار نشان می دهد که زمان متوسط حدود یک سال است.

گرفتن زمین برای پروژه های انرژی تجدید پذیر محل مورد نظر مهم است. با این حال، دستیابی به زمین های عمومی یا خصوصی در ایران می تواند برای توسعه دهندگان یک کار وقت گیر و پر هزینه باشد. به طور کلی، استاندارد بازار برای زمین است که توسط دولت تامین می شود.

پیشرفت های آینده

با وجود این چالش ها، ایران یک بازار جدید جذاب برای انرژی های تجدید پذیر است با تقاضای زیاد برای برق و مشوق های بسیاری ازطرق دولت برای عبوراز هیدروکربن ها به سمت انرژی های تجدید پذیر. بزرگترین چالش که با توسعه دهندگان مواجه است، بانک پذیر بودن انرژی های تجدید پذیر در ایران است، به ویژه اینکه آیا SUNA قادر به انجام تعهدات مالی خود است یا نه. اما واقعیت برای توسعه دهندگان این است که نرخ های تعرفۀ ارائه شده توسط دولت سال به سال کاهش می یابد و به زودی قابل رقابت با نرخ های ارائه شده در جای دیگر منطقه می شود. توسعه دهندگانی که امروز وارد بازار می شوند ممکن است مقداری ریسک داشته باشند، اما در 20 سال آینده در عوض نرخ های بالای تعرفه کنونی، پاداش های بیشتری به دست می آورند.