بررسی تاکتیکهای دفاعی مختلف در فوتبال (2)

بررسی تاکتیکهای دفاعی مختلف در فوتبال (2)

در مقاله قبلی به بررسی خط دفاع سه نفره پرداختیم و متوجه شدیم که بیشتر مناسب تیمهایی است که مدافعین با تجربه¬ای دارند، کسانی که کمترین اشتباهات را انجام میدهند و حداقل یکی از آن سه نفر در ارسال توپهای بلند، ساخت موقعیت گل برای مهاجمین و مهمتر اینکه دورکردن توپ از دروازه خودی، استاد است. همانند بونوچی در خط دفاعی سه نفره کونته در یووه (بی بی سی) و داوید لوییز در خط دفاعی کونته در تیم چلسی. مثالی ناموفق از استفاده مناسب از دفاع سه نفره زدیم که میلان مونتلا بود که بخاطر نداشتن بازیکنان مناسب این نوع خط دفاعی، بیشترین گلها را خورد و عملکرد بشدت ضعیفی را در دفاع به نمایش گذاشت. با قهرمانی چلسی به سرمربیگری کونته و با خط دفاعی سه نفره، همگان فهمیدند که اگرچه دفاع سه نفره ابزار بسیار خوبی برای انجام بازیهای بسته و زدن ضدحمله¬¬های نجومی است اما اگر در تیم درست و با بازیکنان مناسب بسته شود حتی میتواند برای یک بازی هجومی و پرگل هم مناسب باشد. خط دفاعی سه نفره سه دفاع را در دل خود نگاه میدارد که خیلی به نیمه دیگر زمین اضافه نمیشوند. اگرچه در تیمهای کونته همواره مدافعین گلزنی نظیر کیه لینی و بونوچی حضور داشتند اما این موضوع بخاطر شم بالای آنها در گلزنی بود و در تیم چلسی این اضافه شدن مدافعان را به تعداد زیادی شاهد نبودیم و هر چه بود و بازی به هر سمتی که پیش میرفت سه مدافع قدرتمند و با ثبات در خط دفاعی بودند که هیچکس نمیتوانست از آنها عبور کند. خط دفاع سه نفره بر خلاف اسمش، پرتعداد ترین مدافعین را در اختیار تیم میگذارد، چون دیگر نیازی نیست که کسی به هافبکها یا وینگرها اضافه شود و اگر هم نیاز به همکاری آنها باشد، میتوانند همانند لئو بونوچی و داوید لوییز با ارسالهای بلند خود، هافبکها یا مهاجمین تیم را صاحب موقعیت کنند.

اما در این بخش نگاهی خواهیم انداخت به خط دفاعی چهار نفره: در تیمهایی که چهار نفر را در خط دفاعی خود به مراقب از دروازه میگمارند، ناچارا دو نفر از چهار نفر، بعنوان فول بک بیشترین تایم خود را در اضافه شدن به وینگرها، کمک به ارسال برای مهاجمین، همکاری و پاسکاری با وینگرها برای فرار از گره¬های دفاعی و اتوبوسهای پارک شده مقابل دروازه تیم حریف صرف میکنند و به همین دلیل در تیمهای چهار دفاعه بیشترین گلهایی که خورده میشوند بدلیل جا ماندن فول بکهایی است که دیر به توپ رسیده¬اند. عموما تیمهایی در این نوع دفاع کردن موفق هستند که بازیکنان جوان و خستگی ناپذیری را بعنوان دفاع چپ و راست در اختیار دارند. به خط دفاعی یوونتوس نگاه کنید، الکس ساندرو را در دفاع چپ و ژائو کانلسلو را در دفاع راست در اختیار دارد، هر دو جوان هستند و بیشترین دوندگی در تیمشان را انجام میدهند و به همین دلیل توانسته¬اند هم بعنوان فول بکهایی موفق به تیمشان کمک کنند و هم در خط دفاعی از دروازه شزنی دفاع کنند. در کنارش نگاهی هم به نمونه ناموفق این مدل دفاعی در تیم منچستر یونایتد می¬اندازیم. مورینیو هنوز نتوانسته است به مدافعانی که دوستشان دارد برسد و همین هم دلیل اصلی جنگ میان خوزه و وودوارد است. در سمت راست اشلی یانگ (در غیاب والنسیا) و در سمت چپ لوک شاو هستند که هم بعنوان فول بک و هم بعنوان مدافعین چپ و راست توپ میزنند. شاید اگر مورینیو، والنسیا را همیشه در اختیار داشت و لوک شاو هم آن مصدومیتهای پی در پی و طولانی بر عملکردش تاثیر منفی نگذاشته بود، الان داشتیم از منچستر نیز در کنار تیم آلگری بعنوان نمونه موفق یاد میکردیم اما واقعیت این است که در تیم کنونی مورینیو، اشلی یانگ نه در حملات میتواند بخوبی اضافه شود و ارسالهای موفق داشته باشد و نه در دفاع عکلکرد قابل قبولی داشته باشد. در سمت چپ نیز لوک شاو در بهترین حالت یک مدافع معمولی است و اصلا نمیتواند طبق اندیشه¬های دفاعی مورینیو توپ را از مهاجمین بگیرد و بعنوان یک فول بک توپ را به گردش درآورده، به دروازه حریف برساند و برای مهاجمین تیم خلق موقعیت بکند. متئو دارمیان، مدافع ایتالیایی نیز بعنوان جایگزین لوک شاو، بیشتر به یک شوخی میماند و او اگر بخواهد بجای لوک شاو در بازی قرار گیرد، مورینیو مجبور خواهد شد که در خط دفاعی، دو نفر مدافع اضافه هم قرار دهد تا از متئو دارمیان مراقبت کنند.

اگر فول بکها ضعیف عمل کنند، سه کانال یا حفره عظیم در تیم ایجاد میشود که هر تیمی را به زانو در خواهد آورد و در مقابل اگر تیم دو فولبک خوب داشته باشد، بدلیل اینکه هم دو نفر اضافه در حملات قرار خواهند گرفت(یعنی تیم هشت نفره حمله خواهد کرد) و هم چهارنفره دفاع خواهد کرد، آن موقع میتوان با قطعیت گفت که بهترین خط دفاعی همین خط دفاعی چهار نفره است. باز هم تاکید میکنم به شرط داشتن دو فول بک جوان، جنگنده و خستگی ناپذیر(مانند مارسلو، الکس ساندرو، کالابریا) و دو دفاع مرکزی با تجربه و قابل اتکا (همانند بونوچی، کیه لینی، اشکرینیار). آلگری در حال حاضر بهترین خط دفاعی اروپا را دارد. چرا که زوج کیه لینی-بونوچی مجددا تشکیل شده است و بدلیل اینکه کانال موجود میان این دو، و دو کانال کنار هرکدام از این دو نفر با مدافع کناری، به قدری تنگ است که مهاجمان خیلی نمیتوانند به عبور از این کانالها فکر کنند، دریبل زدن بونوچی و کیه لینی هم که بیشتر اوقات میتواند شوخی بی مزه¬ای باشد که نهایتا با هو شدن مهاجم از طرف تماشاگران همراه شود. دو فولبک جوان و آینده دار این تیم هم یعنی الکس ساندرو و ژائو کانسلو (و همچنین داشتن مدافعینی نظیر مهدی بن عطیه، بارزالی و دیشیلیو) از تیم آلگری تیمی ساخته که هشت نفره حمله میکند(گاهی هم نه نفره بخاطر ژن گل زن بونوچی و کیه لینی) و چهار نفره هم از دروازه شزنی با جان و دل مراقبت میکنند.

دفاع چهار مورد انتخابترین خط دفاعی در فوتبال است. شاید یک دلیلش کلاسیک بودن این خط دفاعی است، خط دفاعی چهار نفره از دوران شکل گیری تفکرات تاکتیکی همواره بیشترین استفاده را داشته است و شاید دلیل دیگرش هم حد وسط بودن و رعایت اعتدال از جانب مربیانی که یا نمیخواهند دست به ریسک بزنند و یا مهره¬های مناسبی برای ریسک کردن در خط دفاعی ندارند. آنها مجبورند چهار نفر را بگذارند در خط دفاعی و شش نفر را هم بفرستند جلو. نه در خط دفاعی عملکرد شاخصی خواهند داشت و نه در حملات انتظار گلزنی زیادی را از مهاجمینشان باید داشته باشند.