معرفی کتاب نقش آیین های ایرانی در خلافت اسلامی

معرفی کتاب نقش آیین های ایرانی در خلافت اسلامی

اگر فکر می کنید که با حمله ی اعراب به ایران و شکست امپراتوری ساسانی شیوه ی خلافت عربی با استناد به آداب و رسوم ادیان و دین اسلام به وجود آمد کاملا در اشتباه هستید. اعراب تنها توانستند در جنگ پیروز شوند، اما هنگامی که دیدند باید یک محدوده ی بسیار وسیع را اداره کنند کاملا به بن بست خوردند. اعراب تا پیش از این محدوده های بزرگ تر از قبایل را اداره نکرده بودند و با مفهوم خلافت یا پادشاهی و اداره ی یک کشور آشنا نبودند. آن ها حتی رسم الخط مناسبی برای نگارش نداشتند و زبان شناسان فارسی رسم الخطی که به عنوان عربی می شناسیم را ساختند که شباهت بسیاری به رسم الخط پهلوی در زمان ساسانی داشت. برای اداره ی چنین کشور بزرگی تنها یک خط الرسم نیاز نبود، بلکه به سرعت شیوه ی اداره ی دیوانی ایرانی به داخل خلافت های عربی-اسلامی رفت و البته همراه آن ها وزرای ایرانی که در سایه اداره ی امور را بر عهده داشتند. این رسم نه تنها در زمان خلافت اموی و عباسی، که در زمان خلافت ترکان عثمانی هم ادامه داشت. نه تنها این حضور ایرانی ها و رسوم و سنت هایشان در خلافت ترکان بیشتر نشد، بلکه حتی زبان عربی که زبان دیوان خلافت اعراب بود، در زمان خلافت ترکان عثمانی به زبان فارسی تبدیل شد.

محمدرضا شفیعی کدکنی که تاریخ زنده ی ادبیات ایران است و در زمینه های تاریخ ایران بسیار فعالیت کرده است به درستی این کتاب را ترجمه کرده و نه تنها به مقصود تاریخی خود که بررسی تاثیر رسوم ایرانی در خلافت اسلامی است رسیده که کمک بزرگی به فهم ادبیات ایران به واسطه ی لغات وارده از فارسی به عربی کرده است. از جمله آثار دیگر او در این زمینه می توان به "تصحیح اسرار التوحید"، "زبان شعر در نثر صوفیه"، "دفتر روشنایی"، "چشیدن طعم وقت"، "تصوف اسلامی و رابطه ی انسان و خدا (ترجمه)"، "درویش ستیهنده" و "قلندریه در تاریخ" اشاره کرد.

کتاب نقش آیین های ایرانی در خلافت اسلامی شاید در وهله ی اول تاریخ خلافت های اموی و به خصوص عباسی باشد. اما با توجه به نقش رسوم و زبان فارسی در امور دیوانی این خلافت ها این اثر برای فهم شیوه ی حکومت ایرانی و زبان ایرانی در آن زمان اهمیت زیادی دارد. این کتاب حتی به ورود لغات فارسی در زبان عربی که در زمینه ی اداره ی امور یک کشور فقیر بود پرداخته است و نشان داده زبان مردمی که سابقه ی اداره ی یک کشور بزرگ را ندارند چقدر در این زمینه فقیر است. این کتاب همچنین به فهم تئوری های فلسفه ی سیاسی ایرانی و اسلامی کمک شایانی می کند.

اطلاعات کتاب:

نام کتاب: نقش آیین های ایرانی در خلافت اسلامی

نویسنده:هلال ابن محسن صابی

مترجم: محمد رضا شفیعی کدکنی

انتشارات: نشر کارنامه

تعداد صفحات: 244

قیمت: 62500 تومان