چه عواملی باعث بارداری چند قلویی در خانم ها می شود؟

چه عواملی باعث بارداری چند قلویی در خانم ها می شود؟

تعداد بارداری دو و یا چند قلویی در دو دهه اخیر افزایش شایانی داشته است، با اینکه چند قلویی تنها درصد کمی از همه تولدها را شامل می‌شود، که حدود کمتر از سه درصد است و در حال حاضر 28.1 مورد از هر 1000 مورد تولد زنده را شامل می‌شود و این تعداد به معنی حدوداً از هر 36 بارداری یک بارداری دوقلویی شامل می شود. اما تعداد تولد سه‌قلویی و چند قلویی در این بازه زمانی، در حال افزایش است و 423 درصد افزایش یافته و به حدود یک مورد در هر 500 تولد زنده رسیده است. بنابراین در این مقاله می خواهیم به چگونگی و علل افزایش بارداری چند قلویی بپردازیم.

چه زمانی بارداری چند قلویی اتفاق می‌افتد؟

معمولا بارداری چند قلویی زمانی رخ می دهد که در هنگام لقاح بیش از یک تخمک بارور می‌شود و در رحم جایگیر می‌شود. و دو قلو های ناهمسان ایجاد می شود و یا در هنگام لقاح تخمک بارور می شودو بعد از باروری به دو یا چند رویان تقسیم می‌شود. در این حالت دوقلوهای همسان ایجاد می‌شوند .

چه عواملی باعث ایجاد چند قلویی در خانم ها می‌شود؟

عوامل زیادی با بارداری چند قلویی در خانم ها در ارتباط است. عوامل طبیعی که باعث بارداری چند قلویی می شوند، و از زمان های قدیم باعث باردای خانم ها می شدند عبارت‌اند از:

1. عوامل موروثی: وراثت عامل مهمی در بارداری چند قلویی است، داشتن سابقه خانوادگی بارداری چند قلویی احتمال دوقلویی را افزایش می‌دهد. احتمال باردار شدن به دوقلوهای غیر همسان به طور موروثی در خانواده هایی که سابقه بارداری چند قلویی دارند، وجود دارد، برای مثال اگر شما خودتان دوقلو بوده اید، یا اگر به دنیا آمدن دوقلوها در خانواده شما بسیار زیاد است، احتمال اینكه شما هم صاحب فرزند دوقلو بشوید بیشتر از دیگران است. این موضوع بیشتر از سمت خانواده مادری (مادر، مادر بزرگ، خاله)دارای اهمیت است، اگرچه دارای یك قانون كلی نیست، و شامل همه نمی شود اما در صورتی كه تولد دوقلوها در خانواده مادری شما شیوع زیادی داشته باشد، احتمال اینكه شما هم صاحب فرزند دوقلو شوید بسیار زیاد است. خانم هایی كه خودشان یكی از دوقلوهای غیر همسان بوده اند، با احتمال 1 در 60 صاحب فرزندان دوقلو می شوند. اما جالب است بدانید که به صورت مورثی حاملگی به دوقلوهای همسان منتقل نمی شود.

2. سن بالای بارداری: در خانم های بالای سی و پنج سال احتمال بارداری چند قلویی بیشتر است. بسیاری از خانم ها امروزه بارداری خود را به تأخیر می‌اندازند، که این موضوع ممکن است باعث بارداری دوقلویی باشد. و جالب است بدانید که هر چه سن شما بیشتر باشد، احتمال اینكه صاحب دوقلو یا چندقلوهای غیر همسان شوید، بیشتر می شود. تحقیقات در سال 2006 حاکی از آن است كه خانم هایی كه سن آنها بالای 35 سال است، در مقایسه با خانم های جوانتر، مقدار بیشتری FSH که یک هورمون تحریك كننده فولیكول است را تولید می كنند. و در نتیجه افزایش مقداراین هورمون، باعث از كار افتادن تدریجی تخمكها و كاهش میزان باروری می شود. اما این هورمون، همان هورمونی است كه باعث رسیده شدن یك تخمك برای آماده شدن برای تخمك گذاری در هر ماه خانم ها می شود. خانم هایی كه مقدار هورمون FSH در آنها بیشتر است، ممكن است در هر دوره از سیكل قاعدگی (پریودی)خود بیشتر از یك تخمك را رها كنند. در نتیجه با این که احتمال باردار شدن خانم ها در سن بالا كمتر می شود، اما اگر در سن بالا باردار شوند، احتمال دوقلویی باردار شدنشان بیشتر می شود.

3. بارداری زیاد: داشتن یک یا چند بارداری قبلی مخصوصا اگر این بارداریها چند قلو بوده‌اند، احتمال چند قلویی را در خانم ها افزایش می‌دهد. گر قبلا یک بار صاحب دوقلوهای غیر همسان شده اید، احتمال اینكه در حاملگیهای بعدی خود باز هم صاحب دوقلو شوید، دو برابر بیشتر از دیگران است.

4. نژاد: تحقیقات نشان داده است که احتمال چند قلویی در زنان آمریکایی آفریقایی نسبت به نژادهای دیگر بیشتر است. البته بومیان آمریکایی و آسیایی‌ها کمترین میزان دوقلویی را دارند. و همچنین در زنان هند و اروپایى، به‌خصوص در خانم هایی که بالای 35 سال دارند، بیشترین میزان چند قلویی یعنی بیشتر از دوتا دیده شده است.

5. نوع بدن: حاملگی دوقلوها در خانم هایی كه از لحاظ بدنی دارای جسه بزرگ یا قد بلند هستند، بیشتر از زنان كوچك است.

عوامل دیگری که در میزان چندقلویی مخصوصا در سالهای اخیر تاثیر بسیار زیادی داشته است، و شامل تکنولوژیهای باروری است که عبارت‌اند از:

1. داروها: هرچند این امر در همه موارد اتفاق نمی افتد، ولی بهترآن است که خودتان را برای احتمال آن آماده كنید. داروهای تحریک کننده تخمک گذاری مانند کلومیفن سیترات و فولیکل که تحریک کننده هورمون (FSH) بوده و به تولید تخمکهای زیاد کمک می‌کنند، در مواردی اگر بارور شوند، باعث بارداری چند قلویی می شوند. خانمهایی كه در حین استفاده از داروی كلومیفن باردار می شوند، 5 تا 12 درصد احتمال دارد كه صاحب دوقلو شوند.

2. روشهای بارداری: تکنولوژیهای کمک به بارداری مانند لقاح مصنوعی و یا باروری آزمایشگاهی (IVF) و تکنیکهای جدیددیگر که به بارداری زوجین کمک شایانی می‌کند. که این تکنولوژیها اغلب با استفاده از داروهای تحریک کننده تخمک گذاری تعدادی تخمک تولید کرده و بعد از آنکه بارورشدن، آن ها را به رحم بازمیگردانده تا در رحم رشد کند. اگر شما تحت درمان به روش لقاح مصنوعی یا باروری آزمایشگاهی، قرار بگیرید، احتمال اینكه دو یا چند قلو باردار شوید، 20% تا 40% است، كه بستگی به تعداد جنینهایی كه در رحم شما قرار داده می شوند، دارد. از روشهای دیگر درمان ناباروری ،انتقال اسپرم به لوله های رحمی(GIFT) و انتقال تخم لقاح یافته به لوله های رحمی(ZIFT)و یا روشهای جدیدتر مانند، تزریق اسپرم در داخل سیتوپلاسم تخمك(ICSI) که باعث ایجاد بارداری چند قلویی می شود.
روش باروری از طریق تزریق اسپرم داخل رحم(IUI)، كه در آن اسپرم توسط یک سرنگ به داخل رحم زن تزریق می شود، تنها روش درمان ناباروری است كه باعث بروز حاملگی به دوقلو یا چندقلوها نمی شود. مگر در صورتی که خانمی كه از روش IUI استفاده می كند، در همان حین از داروهای درمان ناباروری نیز استفاده کند.
اساسا داروهای درمان ناباروری و سایر روشهای درمانی، احتمال باردار شدن به دوقلوهای غیر همسان را افزایش می دهند كه در این نوع بارداری دو تخمك توسط دو اسپرم متفاوت لقاح صورت گرفته و بارور می شوند.