مصاحبه خواندنی جورج بلو استون با فیلم ساز رویاپرداز ایتالیا (2)

مصاحبه خواندنی جورج بلو استون با فیلم ساز رویاپرداز ایتالیا (2)

سوال کننده در ادامه از فلینی در مورد جریان کلی سینمای ایتالیا سوال کرد. او پرسید: گفته می شود که نئورئالیسم توجه جهانی را به سمت سینمای ایتالیا جلب کرد. اما اکنون که هیجانات پساجنگ فروکش کرده و نوآوری های نئورئالیسم کم رنگ تر شده، سینمای ایتالیا در ادامه راه خود با سردرگمی و آشفتگی مواجه شده است. واکنش شخصی شما به این تحلیل چیست؟

فلینی هم پاسخ می دهد: فکر نمی کنم سینمای ایتالیا آشفته و سردرگم باشد. به یاد داشته باشید که پس از جنگ موضوعات اصلی ما کاملا در دسترس و آماده بود، مسائل ابتدایی همچون: چطور باید به زندگی ادامه داد، چطور باید از سختی ها عبور کرد، جنگ، صلح و مسائل شبیه به این ها. این مسائل معمولی، در دسترس و بحث روز بودند. اما مسائل امروز ما تغییر کرده اند. مطمئنا نئورئالیست ها صرفا به خاطر این موضوعات سهل الوصول خواهان ادامه جنگ یا فقر و گرسنگی نیستند. من فکر می کنم نویسندگان مجله سینما نوو تا حدود زیادی مسئول این آشفتگی و نامطمئنی مد نظر شما هستند. آنها به جای این که نئورئالیسم را یک آغاز بدانند، آن را نقطه پایان یک یک عصر طلایی فرض کرده اند. به نظر می رسد برخی از نئورئالیست ها فکر میکنند فقط زمانی می توانند فیلم بسازند که یک مرد خسته با لباس مندرس را در مقابل دوربین قرار دهند. این فرض به هیچ وجه درست نیست، ما حتی نتوانسته ایم جلوه بیرونی زندگی ایتالیایی را به شایستگی نشان دهیم. کیس گفته است که میدانم شاید زاواتینی باشد، بله زاواتینی گفته است که فیلم ساز با داستان پردازی نباید در واقعیت دخالت کند و بر آن تاثیر گذارد بلکه کار اصلی او این است که آنچه در برابر دوربین جریان دارد را ثبت کند و ضبط کند. خوب تا کنون هیچ فیلمی با چنین فرمولی ساخته نشده است. حتی خود زاواتینی هم این طور فیلم نساخته است.

سوال کننده بلافاصله در حرف فلینی می پرد و با هیجان سوال می کند که: پس می توان گفت که شما نسبت به آینده سینمای ایتالیا خوشبین هستید؟ فلینی هم با لبخند جواب می دهد که بله و من عقیده دارم که نئورئالیسم تنها یک نقطه آغاز بوده است. سوال کننده باز می پرسد که آیا نسبت به سمت و سوی آثار خودتان و آینده آن تردید دارید؟ و فلینی می گوید نه اساسا، البته همه ما تردیدهای خاص خودمان را داریم.

درون مایه آثار فلینی سوال بعدی او از فلینی بود. می پرسد که درون مایه آثارتان را چطور با موضوعات آثار نئورئالیست ها مقایسه می کنید؟ و پاسخ فلینی این گونه است: خوب، فیلم های من تا به حال بیشتر اتوبیوگرافی هستند و بر اساس تجربیات دوران کودکی ام شکل گرفته اند. تجربیاتی که تاثیرات ژرفی بر من گذاشته اند. وقتی که دوازده سالم بود در یک سیرک سیار کار می کردم. از آن تجربه خاطرات و رویدادهای زیادی در ذهن داشتم. برایند آن خاطرات و رویدادها به فیلم جاده تبدیل شد. فیلم های من، زندگی من هستند و وقتی کاری را شروع می کنم هیچ نظریه یا مکتب هنری خاصی را در ذهنم ندارم.

یکی از مصاحبه کنندگان در این جمع، از فلینی می پرسد شما به تازگی همراه با همسر خودتان سفری به امریکا داشته اید، آِیا در امریکا به شما پیشنهاد همکاری نداد؟

فلینی: اوه، البته که پیشنهادهای زیادی دادند. اما فکر نمی کنم به هیچ کدام از آنها پاسخ مثبت بدهم. در واقع نمی توانم به آنجا بروم. توقع دارید در امریکا چه داستانی تعریف کنم؟ داستان یک ایتالیایی فقیر در شهر نیویورک را؟ داستان کسی که سعی می کند در یک کشور جدید زندگی خود را از نو بسازد؟ در نیویورک با شماری از این ایتالیایی ها مواجه شدم، اما فکر نمی کنم جدال و تقلای آنها در  زندگی چندان واقعی باشد. مهاجرین ایتالیا مدام از جانب فرهنگ مرجع (امریکا) تحقیر می شوند. هیچ یک از آنها زبان انگلیسی بلد نیستند. آنها هنوز هم که هنوز است کت و شلوار بیست سال پیش را بر تن می کنند. آنها در امریکا زندگی میکنند اما معنای زندگی در امریکا را درک نکرده اند. چهره آنها به چهره ارواح رنگ پریده شباهت دارد. البته شماری از آنها به طور کامل در جامعه امریکا حل شده اند. از این رو مسائل آنها کاملا امریکایی است. تنها فیلمی که می توانم بسازم یک فیلم کودکانه است که از تاثیرات ابتدایی دنیای جدید بر یک کودک سخن بگوید و البته نگاه ساده، صمیمی و تازه او برای کشف این جهان را بازنمایی کند. اما مطمئن هستم که این فیلم هم حرف چندانی برای گفتن نخواهد داشت. در ضمن پس از اینکه راجع به نگاه این کودک سخن گفتم باید چه کاری انجام دهم؟ این جا در ایتالیا من دقیقا می دانم که چه کاری انجام خواهم داد. ایده مربوط به کار بعدی را از حالا به طور واضح و ملموس در ذهن دارم.

فلینی کار خود را با فیلمنامه نویسی برای روسلینی آغاز کرد. روسلینی اولین کارگردان معتبر و مشهور درمکتب نئورئالیسم محسوب می شد و فلینی هم از سر شانس و اقبال بود که با وی آشنا شد و همین آَنایی دری به روی فدریکو فلینی باز کرد تا او بتواند بصورت حرفه ای در سینما کار کند. سوال بعدی هم اتفاقا در مورد همین قضیه بود. آِیا فکر می کنید که روسلینی دورانش به سر آمده و دیگر به دام تکرار افتاده است؟

فلینی پاسخ می دهد که: نه من فکر می کنم که ما حق داریم که از روسولینی توقع ساختن آثارمهم داشته باشیم. اگر به آثار قبلی او نگاه کنیم متوجه می شویم که او هرگز اجازه نداده است که به دام تکرار یک فرمول یا ساختار ضعیف و غیر منعطف گرفتار شود. او همیشه در حال تحقیق، جست و جو و رشد و شکوفایی است. روسولینی در حال حاضر در کشور هندوستان به سر می برد و از نابازیگران برای فیلم جدیدش استفاده می کند. او همواره نسبت به موقعیت های جدید پاسخ و واکنش شایسته ای دارد. در ضمن اینگرید برگمن من با او همراه نسیت. باید مرا ببخشید اما من فکر نمی کنم اینگرید زن شایسته ای برای او باشد. من تصویر او را بر پرده سینما نمی گویم. اینگرید در زندگی واقعی زنی شیرین، دوست داشتنی و رام است. اما روسولینی خلق و خویی قوی وسرکش و ناآرام دارد. فکر نمی کنم اینگرید گزینه مناسبی برای وی باشد.