آشنایی با شهرهای گردشگری فلات شرقی ایران

آشنایی با شهرهای گردشگری فلات شرقی ایران

کوهک: قلعه ای در روی سنگ مرتفعی دارد که نسبت به سایر قلعه های بلوچستان کمال استحکام را دارد و از بناهای قدیم و قلعه های نامی است و در سنه هزار و دویست و نود بر حسب امر قدر قدرات همایون، وكيل الملک قشونی مامور نموده آنجا را تسخیر و تصرف نمودند.

 در قلعه کوهک مقبره ای است که ساکنین این قلعه شخص مدفون در مقبره را صاحب کشف و کرامات می دانند و در پهلوی این مقبره چاه قلعه واقع است که هفتاد ذرع عمق اوست و هر وقت قلعه محصور شود اهل کوهک حاجت به آب آن چاه به هم می رسانند و اهل قلعه می گویند که هر زمانی که دور قلعه محاصره می شود از کرامت صاحب این مقبره آب جوشیده بالا می آید و به اندازه پانزده ذرع می ایستد که اهل قلعه به سهولت آب می کشند و صرف می نمایند. آنچه در لوح مقبره نقش بود به عینه نقل شد.

جالق: گرمسیر است. هوای آن گرمتر و بدتر از دزک است و مشتمل است بر سه قلعه و دو رشته قنات آباد قلیل آب دارند. محصول شتوی: غله، صیفی: جوزق و ذرت و باقلا، اشجار نخل و خرما دارد. در جلگه شکار بسیار است. از قراری که می گفتند در فصل تابستان از شدت حرارت هوا، آهو در هر سایه و پای علفی که پناه می کند شکارچیها رفته آهو را زنده شکار می کنند و از گرما حرکت نمی کند. در کوهستان کبک و تیهو دارد که شکار می کنند. مال و مواشی، گاو و الاغ و گوسفند. محل سکنای آنها در قلعه جات و جمعیت قلاع چهار صد خانوار است. کلکان که از توابع جالق است مشتمل است بر پنج قلعه کوچک و آب آنها از رود آب است. محصول شتوی گندم خالص است و صیفی شلتوک فقط. حاصل دیگر ندارد.

اشجار نخیلات است. شکار در جلگه آهو و در کوهستان کبک و تیهو دارد. مال و مواشي مثل جالق است. ملبوس جالق و کلکان کرباس و شال پشم است که خودشان به عمل می آورند. محل سکنای آنها در همان قلاع است و جمعیت یک صد خانوار است و رئیس و بزرگ جالق و دزک سالهاست که میر علم خان بوده و اکنون میر دلاورخان پسر اوست و از خانواده های نجیب بلوچستان می باشند. ادعای سیادت می کنند و خود را از اولاد حضرت شاه نعمت الله ولی - قدس الله سره به می دانند.

ایرافشان قلعه محکم و معتبری از بناهای قدیم و در روی تل خاکی مرتفعی دارد. در سنه تنکوز پیل هزار و دویست و هشتاد اهالی آنجا تمرد و طغيان داشتند. بر حسب امر قدر قدرات همایونی، مرحوم وكيل الملک این بنده را با قشون و جمعیت برای تسخیر آن و تنبيه اهل طغیان مامور نمودند و بعد از ورود و محاصره آن قلعه و وقوع جنگهای پی درپی بعد از سه روز مسخر گردید. آنجا نیز گرمسیر و آب و هوای آن مثل سب است و مشتمل است بر یک رشته قنات و باقی محصول آن از رود آب زراعت می شود. آب رودخانه اش خوب است و بسیار گوارا است و دو مزرعه دارد: مزرعه افشان و اشار. هر یک از این مزارع یک رشته قنات و یک قلعه کوچک دارد. محصولات شتوی: غله و صیفی: شلتوک، ذرت، باقلا. اشجار: نخل خرما، مركبات. شکار به واسطه عدم جلگه و صحرا کبک و تیهو در کوهستان دارد. مال و مواشی: گوسفند، الاغ، گاو و شتر. ملبوس مانند سب و دزک شال و کرباس است.

مگس: گرمسیر است هوای آن مثل سب است و قلعه ای از بناهای قدیم دارد. دو رشته قنات آباد و چند رشته قنات مخروبه دارد و مشتمل است بر چند مزرعه: کوران، شارک، همکار، چدرک.

کوران: بدون حصار و یک رشته قنات دارد. شارک: نیز یک رشته قنات دارد. کهمکار: قلعه ای از بناهای قدیم و دو رشته قنات دارد. چدرک: آبش چشمه ای است و حصاری هم ندارد.

محصولات شتوی: غله و صیفی: جوزق، ذرت، باقلا و در بعضی از کوههای مگس در فصل بهار زیره به عمل می آید. اشجار، نخیل، مرکبات، انار، انجیر، شکار و طیور در جلگه آهو و در کوهستان شکار کبک و تیهو. مال و مواشی: گوسفند، گاو، الاغ، ملبوس مثل جالق از پشم و کرباس است.