ارتباط میان نقوش تخت جمشید و پادشاهان هخامنشی

ارتباط میان نقوش تخت جمشید و پادشاهان هخامنشی

بنا به نوشته هرودوت داریوش پس از جنگ ماراتون در سال ۴۹۱ یا ۴۹۰ پیش از میلاد، خشایارشا را به جانشینی خویش برگزید و این هنگامی بود که برای سرکوبی مردم آتن و مصر به گرد آوری سپاه می پرداخت. مردم آتن و مصر در سال ۴۸۷ پیش از میلاد شورش کردند. نوشته هرودوت تاریخ ساختمان خزانه و تالار شورا را حتا به کمتر از دو سال یعنی بین ۴۸۷ - ۴۸۶ پیش از میلاد می رساند، زیرا می گوید: داریوش همین که خشایارشا را به پادشاهی برگزید آهنگ لشگرکشی کرد، ولی در سال بعد یعنی سال پس از شورش مصر در هنگام فراهم کردن سپاه، مرگ او را در بر گرفت (داریوش در نوامبر ۴۸۶ پیش از میلاد درگذشت).

در نگاره گنجینه پس از دو تن یکان های خاندان شاهی، شکل مرد مادی از همه برجسته تر و پر ارج تر است و بودن او در برابر پادشاه سازوکار بزرگ این انجمن به شمار می رود و باید نشانه رویدادی بزرگ باشد که در بزرگداشت های برساخته درباری پی درپی پیش می آمده است.

پوستی این مرد را که به پیشگاه شاهنشاه بار یافته است همان کس می داند که در نگاره برجسته تالار شورا نشان داده شده و هزاربد فرمانده /۱۰ هزار تن سرباز جاویدان است.

مارکوارت شرح می دهد که هزاربد یک راست بر پیوند بین همه مردم او دربار دیده بانی می کرد و در پیدا هر روز به شاهنشاه گزارش می داد.

جای دیگر این نگاره برجسته از دیدگاه تمیز دادن کسی به پیشگاه شاهنشاه پذیرفته شده راه دیگری را که کمتر شایان پذیرش است، شایان نگرش قرار می دهد.

باید دانست این مرد شاید یکی از گنجینه داران پارس باشد و پلمه های ایلامی به خط میخی که نزدیک اتاق ۲۳ و دور و بر آن به دست آمده درخواست هایی است که به او پیشکش شده است. در پیدا در زمانی که این نگاره را به آن نسبت می دهیم یعنی سال های پسین شاهی داریوش کسی به نام بارادکاما خزانه دار بوده است.

در گزارش پیش درآمدی کوشش شد بودن حوله دار یعنی درباری والا جایگاهی را که پشت سر جانشین ایستاده است و بر جنگ ابزاردار شاهی پیش تر است، روشن شود و او را با شکل های همانند در نگاره برجسته دیگر تخت جمشید شیراز که افزون بر حوله، ابزار آرایش یا مگس پران نیز به دست دارند سنجیده شد. در نگاره خزانه این مرد، تنها حوله به دست دارد. کارگزار جایگاه داری را که چشم پادشاه خوانده می شد و شاهنشاه، دیده بانی امپراتوری و اداره آن را به او داده بود مورد بازرسی قرار داده شد و شناسایی مرد مزبور را ساقی یا مرد برنده جام پیشنهاد شد. برابر دیدگاه مارکوارت، جایگاه این مرد مانند جایگاه هزاربد، ارجی ویژه داشت، زیرا نگاه داری و تندرستی شاهنشاه به این دو تن داده شده بود.

مارکوارت می نویسد: کارگزاری ساقی گری به خواجه ها داده می شد و یا دست کم در پسین دوره سلسله هخامنشی این کار درست باشد. نگاره حوله دار در نگاره خزانه نیز هم چون خواجه می نماید.

کاوشگران چون پروفسور هرتسفلد و اشمیت می گویند:

ما دیدگاه و باور خود را که در گزارش پیش درآمدی بیان داشته ایم، باز هم می گوییم ما بر این باور نیستیم که نگاره مرد دارای دومین جایگاه در دستگاه شاهی پیش از آن که داریوش، خشایارشا را به جانشینی خود برگزیند در نگاره برجسته نشان داده شده باشد. آشکار است که نگاره خشایارشا نیز پس از نشستن بر تخت شاهی به عنوان جانشین شناسایی نمی شد. همه انگیزه هایی که در بالا یاد شد پذیرای آن است که تاریخ نگاره های خزانه همان است که در گزارش پیش درآمدی یاد گردیده است.