علائم و علل آپنه خواب (خروپف شبانه)

علائم و علل آپنه خواب (خروپف شبانه)

آپنه خواب یک نوع اختلال جدی در فرایند خواب است که در آن ، تنفس مکررا متوقف و مجددا شروع می شود. اگر شما در حین خواب با صدای بلند خرناس می کشید و یا حتی پس از یک شب کامل خوابیدن، کماکان احساس خستگی می کنید، احتمال دارد که دچار آپنه خواب شده باشید.

انواع اصلی آپنه خواب عبارتند از:

• آپنه انسدادی خواب،این فرم بسیار شایع و معمول تر بوده و وقتی که عضلات ناحیه گردن و گلو شل باشند، رخ می دهد.
• آپنه مرکزی خواب، این فرم زمانی اتفاق می افتد که مغز شما سیگنال های مناسب برای عضلاتی که فرایند تنفس را کنترل می کنند را ارسال نمی کند.

سندرم آپنه خواب کمپلکس، این فرم، مخلوط و یا کمپلکسی از هر دو نوع  آپنه بالا بوده و زمانی رخ می دهد که فردی هر دو آپنه انسدادی و آپنه مرکزی خواب را توامان داشته باشد.

اگر فکر می کنید ممکن است هر نوع از آپنه خواب را داشته باشید، به پزشک خود مراجعه کنید. اقدامات درمانی می تواند نشانه های شما را کاهش دهد و ممکن است به جلوگیری از مشکلات قلبی و سایر عوارض جانبی کمک کند.

علائم

علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی خواب همپوشانی دارند، که گاهی اوقات تعیین و تشخیص نوع آپنه خواب را  با مشکل مواجه می سازند. شایع ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی و آپنه مرکزی خواب عبارتند از:

• خروپف با صدای بلند که معمولا در آپنه انسدادی خواب بیشتر دیده می شود
• وجود قسمت های توقف تنفس در هنگام خواب، که توسط فرد دیگری دیده می شوند
• بیداری ناگهانی همراه با تنگی نفس، که احتمالا نشان دهنده آپنه مرکزی خواب است
• بیدار شدن با دهان خشک و یا گلودرد
• سردرد صبحگاهی
• مشکل درخوابیدن (بی خوابی)
• خواب آلودگی بیش از حد در طول روز (Hypersomnia)
• مشکلات تمرکز
• تحریک پذیری

چه مواقعی بایستی به پزشک مراجعه نمایید؟

در صورتی که موارد ذیل را تجربه کرده اید و یا اگر توسط شریک زندگیتان دیده شده است، با پزشک مشورت کنید:

• خروپف بلند به اندازه ای که برای ایجاد اختلال در خواب دیگران و یا خودتان کافی باشد
• تنگی نفس، بلع هوا یا احساس خفگی موقعی که از خواب بیدار می شوید
• توقف های متناوب در تنفس در طول خواب
• احساس خواب آلودگی بیش از حد در روز، که حتی ممکن است در هنگام کار، تماشای تلویزیون یا حتی رانندگی موجب خوابیدن شما شود

بسیاری از مردم فکر نمی کنند که خروپف به عنوان نشانه ای از مسایلی که به طور بالقوه جدی هستند و در همه کسانی که آپنه خواب دارند، مطرح می باشد. اما اگر خروپف شدید بوده، به خصوص خروپف هایی که با دوره های سکوت و قطع شدن همراه هستند، با دکتر خود صحبت کنید.

درمورد هر گونه مشکلات خواب که باعث خستگی، خواب آلودگی و تحریک پذیری مزمن شما می شوند، از پزشک خود سوال کنید. خواب آلودگی روزانه (Hypersomnia) ممکن است به علت آپنه خواب و یا سایر اختلالاتی نظیر Narcolepsy(میل شدید به خواب) باشد.

علل آپنه انسدادی خواب

آپنه انسدادی خواب وقتی رخ می دهد که عضلات پشت گلوی شما شل باشند. این ماهیچه ها از کام نرم، زبان کوچک ( قطعه ای مثلثی شکل و آویزان از کام نرم)، لوزه ها، دیواره های جانبی گلو و زبان پشتیبانی می کنند.

هنگامی که این ماهیچه ها شل می شوند، مجاری هوایی شما در حین نفس کشیدن، تنگ تر و یا بسته می شوند و شما نمی توانید هوای کافی را دریافت کنید. این وضعیت ممکن است که سطح اکسیژن را در خون شما کاهش دهد. متعاقبا مغز شما این ناتوانی برای نفس کشیدن  را احساس کرده و شما را از خواب بیدار می کند تا بتوانید راه هوایی مسدود خود را دوباره باز کنید. این بیداری معمولا خیلی کوتاه است، طوری که شما آن را به یاد نمی آورید.

شما ممکن است صدای خروپف، صدای گیر کردن چیزی در گلو و یا صدای بلع هوا در حین خواب را داشته باشید. این الگو می تواند به میزان پنج تا 30 بار و یا بیشتر در هر ساعت، و در تمام طول  شب تکرار شود. این اختلالات باعث کاهش توانایی شما در رسیدن به فازهای مورد نظر یک خواب عمیق و آرام می شود و احتمالا در طول ساعات بیداری احساس خستگی و خواب آلودگی خواهید داشت.

افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب ممکن است متوجه نباشند که خواب آنها در طول شب قطع شده است. در واقع، برخی از افراد مبتلا به این نوع آپنه خواب، فکر می کنند که همه شب  را به خوبی خوابیده اند.

علل آپنه مرکزی خواب

آپنه خواب مرکزی یک نوع کمتر رایج و معمول از آپنه خواب است و زمانی رخ می دهد که مغز شما قادر به انتقال سیگنال به عضلات تنفسی شما نمی باشد. این به این معنی است که شما برای مدت کوتاهی تنفس نمی کنید. شما ممکن است با تنگی نفس بیدار شوید و یا مشکلاتی برای به خواب رفتن و یا خوابیدن داشته باشید.

عوامل خطر

آپنه خواب می تواند بر هرکسی، حتی کودکان تاثیر بگذارد. اما عوامل خاصی باعث افزایش خطر آپنه خواب در افراد می شود:

عوامل خطر در آپنه انسدادی خواب

• اضافه وزن. افرادی که چاق هستند، چهار برابر افرادی که وزن طبیعی دارند در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب قرار دارند. تجمع چربی در اطراف مجاری هوایی فوقانی ممکن است که تنفس شما را مختل کند. اما لازم است این نکته نیز ذکر شود که همه کسانی که آپنه خواب دارند، الزاما دارای اضافه وزن نیستند.
• دور گردن. افراد مبتلا به گردن ضخیم و کلفت، ممکن است مجاری هوایی باریک تری داشته باشند.در مردان، اگر دور گردن 17 اینچ (43 سانتیمتر) و یا بیشتر باشد،احتمال خطر ابتلا افزایش می یابد. در زنان، اگر دورگردن حدود 15 اینچ (38 سانتیمتر) ویا بیشتر باشد، این خطر افزایش می یابد.
• مجاری هوایی تنگ. شما ممکن است که یک گلوی به طور طبیعی باریک تر را به ارث برده باشید. یا ممکن است لوزه ها و یا غدد آن ناحیه بزرگ شوند و راه هوایی را مسدود کنند، مخصوصا در کودکان مبتلا به آپنه خواب.
• مذکر بودن. مردان نسبت به زنان، دو برابر احتمال آپنه خواب را دارند. با این حال، زنان در صورت اضافه وزن، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند و این خطر پس از یائسگی نیز افزایش بیشتری می یابد.
• سالمندی. آپنه خواب عمدتا در افراد مسن رخ می دهد.
• سابقه خانوادگی. اگر شما دارای عضوی از خانواده خود با آپنه خواب هستید، ممکن است که در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید.
• استفاده از الکل و آرام بخش ها. استفاده از این مواد عضلات موجود در گلویتان را شل می کنند.
• سیگار کشیدن. افراد سیگاری سه برابر بیشتر نسبت به کسانی که هرگز سیگار نکشیده اند، در معرض ابتلا به آپنه انسدادی هستند. سیگار کشیدن ممکن است التهاب و میزان احتباس مایعات در راه های هوایی فوقانی را افزایش دهد. این خطر احتمالا بعد از ترک سیگار از بین می رود.
• گرفتگی بینی. اگر دچار مشکل تنفس از بینی خود هستید(چه از نظر آناتومیکی و چه از نظر وجود آلرژی)شما احتمال بیشتری برای ایجاد آپنه انسدادی خواب دارید.

عوامل خطر در آپنه خواب مرکزی

• سالمندی. افراد میانسال و سالخوردگان بیشتر در معرض آپنه مرکزی خواب قرار دارند.
• اختلالات قلبي. افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب بیشتر در معرض خطر آپنه مرکزی خواب هستند.
• استفاده از داروهای مخدر ضد درد. داروهای مخدر، به ویژه داروهایی با اثر طولانی مدت مانند متادون، خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهند.
• سکته مغزی. افرادی که دچار سکته مغزی شده اند در معرض خطر بیشتری از آپنه مرکزی خواب قرار دارند.

عوارض جانبی

آپنه خواب یک وضعیت جدی پزشکی محسوب می شود. عوارض جانبی ممکن است که شامل موارد زیر باشند:

• خستگی روزانه. بیداری های مکرر در اثر آپنه خواب، باعث می گردد که داشتن یک خواب طبیعی و آرام و تسکین دهنده عملا غیرممکن شود. افراد مبتلا به آپنه خواب، اغلب دچار خواب آلودگی روزمره، خستگی و تحریک پذیری می شوند.شما ممکن است دچار مشکل تمرکز داشتن گردیده و در موقع کار، در حال تماشای تلویزیون و یا حتی در هنگام رانندگی به خواب بروید. افراد مبتلا به آپنه خواب در معرض خطر بیشتری از بروز تصادفات وسایل نقلیه موتوری و حوادث محل کار هستند.شما همچنین ممکن است احساس خستگی، خمودگی و یا افسردگی داشته باشید. کودکان و نوجوانانی که دارای آپنه خواب هستند ممکن است در مدرسه عملکرد ضعیفی داشته و یا مشکلات رفتاری داشته باشند.
• فشار خون بالا یا مشکلات قلبی.افت های ناگهانی در سطوح اکسیژن خون که در طی آپنه خواب اتفاق می افتد فشار خون را افزایش می دهند و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار می گذارند. اگر آپنه انسدادی خواب دارید، خطر ابتلا به فشار خون بالا (هیپرتانسیون) نسبت به موقعیتی که این عارضه را نداشته باشید،بیشتر خواهد بود.

آپنه انسدادی خواب ممکن است خطر ابتلا به حمله قلبی عروقی و ضربان قلب غیر طبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد. آپنه انسدادی خواب خطر سکته مغزی را نیز افزایش می دهد. اگر بیماری قلبی زمینه ای وجود داشته باشد، این افت های مکرر و متعدد اکسیژن خون (هیپوکسی یا هیپوکسمی) می تواند منجر به مرگ ناگهانی در اثر ضربان قلب نامنظم گردد.

• دیابت نوع 2. افراد مبتلا به آپنه خواب در مقایسه با افراد بدون اختلال خواب احتمال بیشتری دارند که مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 در آنها دیده شود.
• سندرم متابولیکی. این اختلال مجموعه ای از عوامل خطر دیگری است که با خطر بالقوه بیماری های قلبی همراه است. شرایطی که سندرم متابولیک را تشکیل می دهند عبارتند از: فشار خون بالا، کلسترول غیرطبیعی، قند خون بالا و سایز دور کمر.
• عوارض دارو و جراحی. در آپنه انسدادی خواب، نگرانی ها و ملاحظاتی از بابت داروهای خاص و بیهوشی عمومی نیز وجود دارد. افراد مبتلا به آپنه خواب احتمال بیشتری دارند که عوارض ناشی از عمل جراحی را تجربه کنند، زیرا آنها مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی هستند، به ویژه هنگامی که دچار کمردرد و خوابیدن به پشت هستند. قبل از جراحی، به پزشک خود بگویید که آپنه خواب دارید و نحوه درمان را بپرسید..
• مشکلات کبدی. افراد مبتلا به آپنه خواب احتمال بیشتری دارند که نتایج غیر طبیعی در آزمایشات عملکرد کبدی را داشته باشند، و همچنین کبد آنها بیشتر ممکن است نشانه هایی از زخم را داشته باشد. این وضعیتی است که به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی شناخته می شود.
• شرکای محروم خواب. خروپف با صدای بلند می تواند آن دسته از افرادی را که در اطراف شما هستند، از استراحت خوب محروم ساخته و در نهایت روابط شما را دچار مشکل کند. رفتن به اتاق دیگر و یا حتی در طبقه ی دیگر خانه برای خوابیدن،کار معمول و رایجی برای یک همسر نیست. لذا بسیاری از همسران افرادی که خروپف می کنند از داشتن یک خواب خوب محرومند.