معرفی دانشگاه باهنر کرمان و مهمان سرای بزرگ آن

معرفی دانشگاه باهنر کرمان و مهمان سرای بزرگ آن

شروع معماری معاصر ایران را می توان از انقلاب مشروطیت به بعد دانست. در این زمان است که گروهی از روشنفکران ایرانی پیشرفت در زمینه های گوناگون سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را تقلید صرف از دستاوردهای غرب می دانستند و در اثر این تحولات سیاسی و اجتماعی، جریان زندگی اجتماعی و اقتصادی ایران تغییر کرد و سیمای شهر های ایران متحول شد و بناهای لازم برای زندگی جدید مانند ادارات. کارخانه ها، بانک ها، ایستگاه های راه آهن. دانشگاه ها و بیمارستان ها و غیره به وجود آمدند.

از آن جایی که جامعه ایرانی در مرحله آغاز گذر از جامعه سنتی به مدرن قرار گرفته بود. معماری بومی و سنتی در آغاز نتوانست نیازهای روزافزون مرحله گذار را برآورده سازد و معماری ایرانی که برخاسته از سال ها تجربه و زیبایی و برگرفته از عرفان لطيف ایرانی بود با هجوم معماری غربی مواجه شد و در چنین جدال پنهان و هماوردی نهانی این فرهنگ و معماری ایرانی بود که مورد بی مهری واقع گردید و آثاری خلق شد که هیچ گونه توجهی به میراث فرهنگی گذشته نداشت. اما از دهه ۱۳۴۰ شمسی شاهد تلاش گروهی از معماران برای ایجاد، و یافتن نمونه های زیبا و بدیع، متأثر از فرهنگ معماری سنتی گذشته ایران هستیم که برای یافتن رمز شکوه مندی و دلپذیری فضاهای سنتی و استفاده درست از مصالح و فن پاسخگویی صحیح به سیستم اجتماعی - فرهنگی خود، به تلاش های زیادی پرداخته اند و شاید بتوان گفت نمونه های بسیار مفید و مناسبی از فضاهای شهری را پدید آورده اند که در عین حال علاوه بر استفاده از فناوری و فرهنگ معماری مدرن به جنبه های تجریدی فضا و تأمل بر جنبه های زیباشناختی معماری سنتی تأكید داشته اند که از این نمونه ها در شهر کرمان می توان به خانه شهر، بیمارستان شفا، دانشکده فنی دانشگاه شهید باهنر کرمان و بانک ملی مرکزی کرمان و مهمان سرای بزرگ کرمان اشاره کرد که اکثر این بناها در سال های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ شکل گرفته اند.

دانشکده فنی دانشگاه شهید باهنر کرمان

دانشکده فنی دانشگاه شهید باهنر کرمان در بلوار جمهوری اسلامی شهر کرمان واقع شده است. محوطه دانشگاه همانند فضاهای ایرانی محصور و فضای بین ساختمان ها به گونه ای است که احساس آرامش را در انسان بر می انگیزد. همان طور که می دانیم کیفیت هر فضایی چه بزرگ و چه کوچک، با ارتفاع زیاد یا ارتفاع کم. عریض یا باریک از نظر بصری واجد خصوصیاتی است که می تواند با عکس العمل ها و احساس های انسان ارتباط متقابل داشته باشد. طراحی این دانشگاه آن چنان آگاهانه صورت پذیرفته که هر گاه انسان در این محیط قرار می گیرد در درونش احساسات ویژه ای پدید می آید و در فضایی که مقیاس انسانی دارد و برای استفاده وی طراحی شده احساس راحتی می کند. سردر ورودی مجموعه، بناهای گنبدی در معماری سنتی کرمان را به تصویر می کشد که خودنمایی می کند و درست در نقطه منطبق بر محور ورودی اصلی، که در ضمن محور سازماندهی به کل فضای مجموعه نیز هست، واقع شده و میدانچه ورودی دانشگاه را تعریف می کند.

هنگام ورود حالت نمادین و تشریفاتی ورودی با پدیدار شدن چشم انداز ساختمان اصلی در انتهای محوطه و میدانچه ورودی تکمیل می شود. در طراحی ساختمان های مجموعه دانشکده فنی ترکیبی از فرم، فضا، نور و سطوح تزیین شده به وسیله نماهای ایرانی جهت اطمینان از دریافت صحیح پیام فرهنگی بنا در کنار هم شکل گرفته اند و به لحاظ تکنیکی نوعی از تقارن را ارائه می دهند که به وسیله محورهایی کاملا مشخص کنترل می شود. به گفته برخی از صاحب نظران طراحی اولیه بعضی از ساختمان های دانشکده فنی را شرکت مشاوره بنیان انجام داده است. در دانشکده فنی کاربری های متعدد و متنوعی به گروه های زیر تقسیم می شود: ساختمان های آموزشی، کتابخانه، هنرستان، غذاخوری، بهداری، منازل استادان و سالن های ورزشی.

مهمان سرای بزرگ کرمان

کرمان مهمان سرا در زمینی به مساحت ۹۸۰۰ متر مربع در سه طبقه و با سازه بتنی در سال ۱۳۵۳ ش. طراحی و ساخته شده است. ساختمان پلانی مستطیل شکل دارد که در راستای شرقی – غربی عمود بر خیابان بلوار جمهوری کشیده شده است. در طبقه زیرزمین، آشپز خانه و تأسیسات مکانیکی، در طبقه همکف، پذیرش، سرسرا، رستوران و کافی شاپ و در طبقات بالاتر اتاق های هتل جانمایی شده اند. در طراحی آن به جنبه های زیباشناختی معماری توجه شده است.

طراح به شیوه دقیق با مدوله کردن و توالی فرم ها تا حد زیادی سنگینی طرح نما و یکدست بودن آن را تحت الشعاع قرار داده است و موجب شده که فضاهای عبور و مرور عمومی، ورودی ها، تراس ها و بالکن ها شاخص و جذاب به نظر آیند. نما به لحاظ تمرکز عناصر متعدد و غیر همجنس تا حدی شلوغ به نظر می آید، ولی با توجه به درجه بندی، سبکی و سنگینی نما در رابطه با اتصال به زمین و خط آسمان و هم چنین به دلیل ترکیب دقیق عناصر نما این ویژگی آزاردهنده نیست.