معرفی کتاب کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم

معرفی کتاب کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم

اسلاونکا دراکولیچ نویسنده ی کتاب کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم سال ها در کشورهای اروپای شرقی که تحت سیطره ی کمونیسم بود زندگی کرد. شرح حال او از اتفاقاتی که به مناسبت سیاست های اقتصادی سوسیالیستی آن کشورها رخ می دهد بسیار تکان دهنده است. محرومیت از مواد غذایی، دستمال توالت، دارو، ماشین با کیفیت و حتی تحقیر زنانی که به نوار بهداشتی دسترسی نداشتند.

جو خفقانی که تصویر می شود و روزنامه نگاران را از بیان هر گونه نقدی به وسیله ی سیستم های امنیتی معذور می دارد. اقتصاد رانتی این کشورها تنها ثمره اش تحقیر مردم این کشورها بود، به خصوص زمانی که دراکولیچ به غرب سفر می کند و می بیند آن قدر فراوانی در همه چیز زیاد است که سطل آشغال های آمریکا از میز غذای مردم کشورهای کمونیستی غنی تر است.

دراکولیچ در این کتاب نکات زیادی از کشور خود و دیگر کشورها به خواننده ارائه می دهد. کتابی کوچک، خوش خوان و در عین حال دقیق برای فهم خواننده از آن چه پس از جنگ دوم جهانی و کمونیسم شدن این کشورها بر مردم آن گذشت. فرهنگ مردم آن زمان به علت انتظار دائم برای قحطی در محصولات مختلف به فرهنگی تبدیل می شود که از هیچ چیز نمی گذرد و از دستمال کاغذی و دستمال توالت تا شیشه های پلاستیکی و درب بطری و مواد غذایی فاسد نشدنی، همیشه در حال انبار کردن هستند. گویی قحطی که استثنایی در دوران جنگ است به انتظاری روزمره برای ایشان تبدیل شده که هر لحظه باید منتظرش باشند و درد آور این که این کشورها در جنگ با کسی جز سایه ی خودشان نیستند.

البته ماجرا به این جا ختم نمی شود. بلکه باید در این اوضاع رسانه های تحت سیطره ی حکومت هم مدام تحمل شوند. اخبارهایی شامل افزایش تولید، کاهش تورم، نزدیک بودن به سقوط امپریالیسم جهانی و ... اما تنها خبر مورد اعتنا برای این مردم زمان توزیع کوپن است و لا غیر و البته با جو یکدست نظام مستحکم کمونیستی جرئت اعتراض را هم ندارند.
خواندن این کتاب بی مناسبت با زندگی امروز ما نیست. ترجمه ی روان و قطع مناسب کتاب فرصتی مناسب در تعلیقات روزمره در تاکسی و اتوبوس و مترو به ما می دهد که راه طی شده در این کشورها را از زبان شهروند خودشان بخوانیم و برای دنیای خود عبرت بگیریم.