بندرعباس از نگاه جهانگردان ایتالیایی

بندرعباس از نگاه جهانگردان ایتالیایی

پیترو دلاواله سیاح ایتالیایی - مکتوب ۱۷

۱۶۲۲ میلادی - ۱۰۰۱ خورشیدی

دو ساعت قبل از طلوع روز چهارشنبه ۲۱ سپتامبر ۱۶۲۲ به گامرون رسیدیم. سرزمینی وسیع و بزرگ و پرجمعیت در ساحل دریا که با تغییر صاحب، تغییر نام هم داده است. چون از زمانی که شاه عباس آن را از دست پرتغالی ها در آورده است، بندرعباس نامیده می شود و مردمانش از ملیت های مختلف از همه طرف در آن گرد آمده اند. بعضی ها به طور عبوری بعضی ها برای اقامت دایم و تقریبا همگی برای تجارت در این جا جمع شده اند و هر کس در انجام اعمال و مراسم و فرایض مذهبی خویش آزاد است. علاوه بر مسلمانان و انبوهی از یهودیان محل تعداد زیادی از بت پرستان هندی و سایر فرقه ها نیز در آن جا زندگی می کنند.

تعجب این که در این بندر حتی یک مسیحی هم نیست و اگر باشد مسافری است که قصد رفتن به نقطه دیگری دارد. بلافاصله پس از ورود اولین اقدامم رفتن نزد سلطان و ادای وظیفه و به جا آوردن احترام نسبت به او بود. در حال حاضر صدوق سلطان حاکم کل گامبرون است. دلاواله سپس با افتخار می گوید: با آن دقت و پشتکاری که همیشه دارم و با کمک و همکاری دو نویسنده به دو کتاب شعر این دو نویسنده دسترسی پیدا کردم که با خود خواهم آورد. در یکی از این کتاب ها فقط شرح تسخیر هرمز و در دیگری شرح تسخیر قشم و هرمز توامان آمده است. کتاب دیگری نیز به دستم رسیده که حاوی نام تمام ماهی های گامبرون است.

همیشه آرزومندیم که دوستی قدیمی بین دولت هند و سلاطین معظم ایران در استحکام و مزیت روزافزون باشد و گفت منافع امتداد تلغراف (تلگراف) را به بندرعباس که هیأت اشاره کرد، تصدیق می نمایم و خوشوقت می شوم اگر به معاضدت دولت ایران این خیال را صورت خارجی دهم.

بندرعباس و لوريمر

۱۲۸۶ خورشیدی /۱۹۰۸ میلادی

بندرعباس شهر مهمی است در مدخل ساحل دریای خلیج فارس ایران - منطقه اداری است که بخش عظیمی را از هر سو به استثنا ناحیه جنوبی آن که دریاست، شامل می شود. بندرعباس در ۲۸۰ میلی شمال غربی مسقط و ۹۶ میلی شمال شرقی بندرلنگه واقع است. این شهر بر دو جزیره هرمز و لارک؛ یعنی محل التقای دریای خلیج فارس و دریای عمان نزدیک برجستگی معروف به «رئوس الجبال» مشرف است.

اگر از سوی دریا به شهر بندرعباس بنگریم، در پشت آن سلسله کوه های مرتفعی می بینیم که کوه «گنو» نام دارد و هیجده میل در شمال غربی شهر به ارتفاع ۷۷۸۳ پا سر برافراشته است. کشتی هایی که آبخور آن ها هیجده پا باشد، در جنوب شهر، در مسافتی که کمتر از دو و نیم میل نیست می توانند پهلو بگیرند از وسط شهر تا دریا یک اسکله به طول یک صد یارد و عرض بیست بارد وجود دارد که هنگام جزر آب، خشک به نظر می رسد، ولی در حالت مد آب با قایق هایی که آب خور آن شش فوت باشد، می توان به انتهای آن رفت.