پارکینسون چیست و راه درمان آن کدام است؟

پارکینسون چیست و راه درمان آن کدام است؟

پارکینسون نوعی بیماری عصبی است که موجب اختلال در سیستم حرکتی بدن می شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که گروهی از سلول‌های مغزی که وظیفه تولید هورمونی خاص با عنوان دوپامین را بر عهده دارند، دچار مشکل می‌شوند و در نتیجه دوپامین به اندازه‌ی کافی ترشح نمی شود و به تدریج و در طی یک فرآیند چند ساله فرد در حرکت خود دچار مشکل می گردد.

بیماری پارکینسون چگونه تشخیص داده می شود؟
هنگامی که علائم بیماری بیشتر می شوند و بیمار را با مشکلاتی در زندگی روزمره مواجه می سازند، فرد مبتلا به پزشک مراجعه می کند. پزشک شرح حال بیمار را بررسی می کند و در صورتی که احتمال ابتلا به پارکینسون دهد، آزمایشات و تست های عصبی خاصی برای بیمار تجویز می کند. پزشک با بررسی تست های عصبی بیمار، نحوه فعالیت اعصاب بیمار را بررسی کرده و در می یابد این اعصاب به درستی کار می کنند یا خیر. همچنین برای اطمینان بیشتر، پزشک حرکت اعضا، قدرت عضلانی، پاسخ های بیمار به واکنش های مختلف و قدرت بینایی بیمار را بررسی می کند. علاوه بر این پزشک در مورد تغییر حالات روحی بیمار سوالاتی را مطرح می سازد تا با نتیجه گیری و جمع بندی از کلیه تست های گفته شده، تشخیص درستی داده شود.
در برخی موارد که به وسیله تست های معمول تشخیص بیماری پارکینسون مشکل است؛ پزشک برای اطمینان بیشتر از وجود این بیماری، داروهایی را برای بیمار تجویز می کند و سپس با توجه به نوع پاسخ بدن به داروهای گفته شده، تشخیص نهایی داده می شود. البته لازم به ذکر است، هیچ آزمایش و تستی برای تشخیص قطعی بیماری پارکینسون وجود ندارد و تست های موجود تنها راهی برای رد بیماری های دیگر استفاده می شود. به عنوان مثال به وسیله تست MRI می توان از عدم وجود تومورهای مغزی یا سکته های مغزی مطمئن شد و نشانه های موجود در بیمار را به بیماری پارکینسون نسبت داد.
چگونه بیماری پارکینسون درمان می شود؟
متاسفانه از آنجایی که علل ایجاد بیماری پارکینسون تاکنون ناشناخته مانده است، در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است. اما با این وجود درمان هایی وجود دارد که می توان با کنترل علائم بیماری، وضعیت عمومی بیمار را تاحدودی بهبود بخشید. این درمان ها عبارتند از:
1- دارو درمانی: می توان با مصرف برخی از داروها، علائم و نشانه های بیماری را تا حدودی کنترل کرده و بیمار شرایط نرمال تری نسبت به زمانی که دارو مصرف نمی کرده است را تجربه نماید. البته معمولا تا زمانی که بیمار مشکل خاصی نداشته باشد و در انجام فعالیت های خود دچار مشکل نشود، پزشکان دارویی برای این بیماری تجویز نمی کنند. از طرف دیگر بدن بیماران مختلف در مقابل داروهای یکسان عکس العمل های متفاوتی از خود نشان می دهند و پزشک برای این که متوجه شود کدام دارو برای بیمار مناسب ترین گزینه است، مجبور است داروهای مختلفی تجویز کند و پس از مدتی با توجه به واکنش بدن بیمار در مقابل داروها، مناسب ترین داروها را برای بهبود شرایط بیمار انتخاب نماید.

در شرایط عادی و البته شروع بیماری، متداول‌ترین داروهایی که برای کنترل علائم ناشی از پارکینسون تجویز می شوند، عبارتند از:
لوودوپا (Levodopa) یا اِل-دوپا (L-dopa): پزشک و بیمار بایستی در مورد میزان مصرف این دارو بسیار دقت نمایند، چرا که اگر این دارو برای مدت طولانی یا با دوز بالا استفاده شود، ممکن است عوارضی ناخواسته و جبران ناپذیر به دنبال داشته باشد.
روپینیرول (ropinirole) و پرامیپکسول (pramipexole): این داروها که از نوع آگونیست‌های دوپامین هستند، نیز در مراحل اولیه بیماری تجویز می شوند و واکنش بدن بیمار نسبت به آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد.
2- تحریک عمقی مغز: در این نوع درمان، سیگنال‌های الکتریکی به قسمت هایی خاص از مغز ارسال می‌شود و انتظار می رود پس از این کار، عملکرد سلول های مغز بهبود یابد.
3- جراحی: در مواردی خاص برای بهبود وضعیت بیماری پارکینسون، عمل جراحی مغز تجویز می شود. البته نوع عمل جراحی با توجه به تشخیص پزشک انتخاب می گردد.
چه نکاتی را باید در مورد کنترل بیماری پارکینسون مورد توجه قرار داد؟
زمانی که فردی به بیماری پارکینسون مبتلا می شود، به دلیل ضعف و مشکلاتی که عمدتا در حرکت وی به وجود می آید، زندگی عادی و روزمره فرد را دچار مشکل می سازد. اما می توان با رعایت نکاتی، علائم بیماری را تا حدودی کاهش داد و یا روند پیشرفت آنها را کند کرد. در چنین شرایطی شخص قادر خواهد بود، به زندگی عادی خود برگشته و اهمیت روانی بیماری کمرنگ تر شود. نکاتی که می توان در رابطه با کنترل بیماری پارکینسون در نظر گرفت، عبارتند از:
1- تغییر و اصلاح فعالیت های روزمره: زمانی که فردی به پارکینسون مبتلا می شود، بایستی سعی کند، فعالیت های روزمره خود را تا حد امکان ساده تر نماید و همچنین با تغییر دکوراسیون و نوع چیدمان منزل، شرایط را برای حرکت آسان تر خود فراهم آورد.
2- مصرف غذاهای سالم: چه فردی به پارکینسون مبتلا باشد و چه نباشد، با مصرف میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، غلات، مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی و فرآورده‌های لبنی کم چرب و همچنین کاهش مصرف گوشت قرمز، فست فودها، نوشابه ها و به طور کلی غذاهای ناسالم می تواند سلامتی خود را تا حدود زیادی تضمین نماید.
3- ورزش و انجام درمان‌های فیزیکی: انجام حرکات ورزشی و توانبخشی نیز جزء درمان هایی محسوب می شوند که هم در مراحل اولیه و هم در مراحل پیشرفته‌ بیماری، می‌توانند یاری دهنده بیمار باشند و با اصلاح حرکت های فیزیکی شرایط خاص بیماری را تا حدود زیادی قابل تحمل نمایند. برای این منظور بیمار می تواند به کمک یک متخصص فیزیوتراپی یا کاردرمان (حرکت درمان) حرکات اعضای بدن خود را اصلاح کند. همچنین فرد می‌تواند با مشخص کردن هدف‌های متعدد بر روی زمین و گام برداشتن به سمت آنها، مشکل توقف ناگهانی بدن خود را تا حدود زیادی کاهش دهد.
4- مقابله با لرزش: لرزش یکی از علائم اولیه بیماری پارکینسون است که تا مراحل پیشرفته بیماری نیز ادامه دارد و به مرور زمان بر شدت آن افزوده خواهد شد. بیمار می تواند برای کنترل لرزش، با انجام حرکات ساده مانند نگه داشتن وزنه ی سبک و انجام تمریناتی به وسیله آن، کنترل بیشتری بر روی وضعیت خود به دست آورد.
5- بهبود کیفیت گفتار: به دلیل انقباض عضلات صورت در اثر بیماری پارکینسون، ممکن است گفتار بیمار با اختلالاتی مواجه شود. برای کنترل و بهبود این شرایط بیمار می تواند با انجام تمرینات گفتار درمانی زیر نظر یک کارشناس گفتاردرمان روند بیماری خود را کنترل نماید.
6- تغییر در نحوه غذا خوردن: مبتلایانی که دارای مشکلاتی در زمینه غذا خوردن هستند و یا قادر به کنترل آب دهان خود نمی باشند، می توانند با تغییر در نوع غذاها و نحوه‌‌ی غذا خوردن، این مشکلات را بهبود بخشند.

7- مقابله با افسردگی: افسردگی یکی از عوارض ابتلا به پارکینسون است. اگر بیماری احساس می کند دچار افسردگی شده است و همیشه غمگین و ناراحت است، بهتر است برای برطرف کردن این مشکل از کسی کمک بگیرد و در صورتی مشکل بسیار حاد بود و بیمار قادر به تحمل شرایط خود نبود، بهتر است با یک مشاور کاربلد تماس بگیرد.
8- مقابله با زوال عقل: زوال عقل یکی از عوارض ناشی از پارکینسون است که در اواخر بیماری و زمانی که بیماری به پیشرفته ترین نقطه خود رسیده است، خود را نشان می دهد. علائم زوال عقل معمولا با سردرگمی و گیجی شروع می شود و تا از دست دادن کامل حافظه ادامه می یابد. اگر بیمار (یا یکی از اعضای خانواده وی) متوجه شدند، بیمار مشکل حافظه دارد، بهتر است تا وخیم تر نشدن اوضاع به پزشک مراجعه کنند. همچنین اطرافیان بیمار با حمایت عاطفی از وی می توانند شرایط مناسب تری را برای بیمار و نحوه کنار آمدن فرد با بیماریش را فراهم آورند.