حضور ناخواسته ی پلاستیک در رژیم غذایی

حضور ناخواسته ی پلاستیک در رژیم غذایی

همه ی ما آگاه هستیم که پلاستیک ها چگونه محیط زیست را آلوده می کنند. اما اخیرا مطالعات بسیاری روی این مسئله متمرکز شده است که ورود میکروپلاستیک ها- ذرات پلاستیکی با قطر 5 میلی متر تا 100 نانومتر – در آب دریاها چگونه افزایش یافته است و ورود این ذرات به بدن موجودات زنده دریایی چه پیامدهایی خواهد داشت. ورود ذرات پلاستیکی به بدن آبزیان به این معنا است که این ذرات وارد زنجیره ی غذایی و در نهایت بدن ما انسان ها می شوند.

اما ماهی و موجودات دریایی تنها منابع غذایی نیستند که دارای میکروپلاستیک ها هستند. در واقع، پلاستیک هایی که از منابع دیگر وارد بدن ما می شوند، بیشتر نگران کننده هستند.
صدف دریایی یکی از منابع غذایی است که می تواند حاوی میکروپلاستیک ها باشد. مطالعات نشان داده است که به طور میانگین، هر واحد مصرفی صدف می تواند حدود 90 ذره میکروپلاستیک در خود داشته باشد. البته مصرف صدف در کشورها و فرهنگ های مختلف متفاوت است، اما به طور کلی افرادی که به مصرف صدف دریایی علاقه مند هستند سالانه 11000 میکروذره ی پلاستیکی را وارد بدن خود می کنند.

تعیین میزان پلاستیک موجود در ماهی مصرف شده توسط انسان ها دشوار تر است. مطالعات بسیاری برای تعیین میزان پلاستیک در اعضای داخلی ماهی ها انجام شده است، اما این اعضا معمولا در هنگام مصرف از ماهی جدا شده و دور ریخته می شوند. اما یکی از مطالعات نشان داده است که ذرات پلاستیکی می توانند به کبد ماهی نیز وارد شوند، و در این صورت از بافت های گوارشی به سایر بخش های بدن ماهی انتقال پیدا کنند.
میکروذرات پلاستیکی در کنسروهای ماهی نیز وجود دارند. میزان پلاستیک موجود در کنسروها بسیار پایین است و بر این اساس یک مصرف کننده ی معمولی حدودا 5 ذره پلاستیکی را وارد بدن خود می کند. البته ممکن است ذرات پلاستیکی مشاهده شده در کنسروها در طول فرآیند کنسرو سازی، و یا از طریق هوا وارد آن شده باشند.

یکی دیگر از منابع غذایی دریایی که می تواند حاوی ذرات پلاستیکی باشد، نمک دریایی است. یافته ها نشان داده است که یک کیلوگرم نمک دریایی می تواند بیش از 600 میکرو ذره ی پلاستیکی را در خود پنهان کرده باشد. اگر شما روزانه حدود 5 گرم از این نمک را استفاده کنید، که حداکثر میزان مصرف توصیه شده برای نمک است، می توان گفت که شما به طور روزانه سه میکروذره پلاستیکی را وارد بدن خود می کنید (البته بسیاری از افراد بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده نمک مصرف می کنند.)
منابع غیر دریایی
علی رغم مطالعات ذکر شده، تحقیقات نشان می دهد که احتمال ورود ذرات میکروپلاستیکی از طریق مصرف منابع غذایی غیر دریایی، بیش از این احتمال در صورت مصرف منابع دریایی است. حیوانات نیز مقادیر زیادی میکروپلاستیک وارد دستگاه گوارش خود می کنند، اگرچه ما معمولا از دستگاه گوارش آن ها استفاده نمی کنیم. تحقیقات در این زمینه بسیار محدود است، اما طبق مطالعه ای که روی مرغ های پرورش داده شده در باغ های مکزیک انجام شده است، در سنگدان هر مرغ حدودا 10 میکروذره ی پلاستیکی وجود دارد- این عضو گوارشی از بدن مرغ، در بسیاری از نقاط دنیا طرفداران بسیار زیادی دارد.
شاید بزرگترین منبع میکروپلاستیک ها برای ما، آب های معدنی بسته بندی شده باشند. هنگامی که محققان انواع مختلفی از آب های معدنی در بطری های پلاستیکی و شیشه ای را مورد مطالعه قرار دادند متوجه شدند که در بیشتر این بطری ها ذرات پلاستیکی وجود دارند. بررسی های انجام شده نشان داد که در بطری های یک بار مصرف به طور متوسط در هر لیتر آب، 2 تا 44 میکرو ذره ی پلاستیکی یافت می شود در حالی که بطری های قابل جمع آوری و مصرف مجدد حدودا 28 تا 241 ذره پلاستیکی در خود داشتند. ذرات پلاستیکی موجود در بطری های آب، در مراحل بسته بندی به آن اضافه می شوند و این یعنی هر بار که ما برای کاهش حجم زباله ها، یک بطری پلاستیکی را مجددا پر از آب می کنیم، بیشتر در معرض ورود پلاستیک به بدن خود و خطرات مرتبط با آن قرار می گیریم.

شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد میکروذرات پلاستیکی از گردوغبار موجود در فضای خانه نیز وارد غذا می شوند. تازه ترین مطالعه ها در این باره نشان می دهد که سالانه حدود 70000 میکروذره ی پلاستیکی از طریق نشست کرد و غبار روی وعده ی شام وارد بدن ما می شوند و این تنها یکی از وعده های روزانه ی ما را شامل می شود.
بنابراین، درست است که ما با مصرف موارد غذایی دریایی می توانیم ذرات پلاستیکی زیادی را وارد بدن خود کنیم، اما مصرف تنها یک لیتر آب معدنی در بطری های پلاستیکی می تواند پلاستیک بسیار بیشتری را نسبت به مصرف روزانه ی صدف های دریایی وارد بدن ما کند. اما پرسش دیگری که دانشمندان باید به آن پاسخ دهند این است که ورود پلاستیک به زنجیره ی غذایی و بدن ما، چه پیامدها و خطراتی برای انسان خواهد داشت.