دسترسی به بنای سرهنگ آباد اردستان

دسترسی به بنای سرهنگ آباد اردستان

در ابتدای راه ورودی به روستای سرهنگ آباد، بر فراز تپه ای یک یخچال وجود دارد که فاصله آن تا بنای چهل ستون در حدود یک و نیم کیلومتر است، این یخچال از آجر ساخته شده و ارتفاع آن در حدود نه متر است که چند متر آن از سطح زمین پایین تر است. می گویند به هنگام ریزش برف آنها را به هم می فشردند و برف های به هم فشرده را در فضای داخل یخچال انبار می کردند و در فصل تابستان و گرما مورد استفاده قرار می داده اند. معماری این مجموعه تلفیقی است از معماری دوره قاجاریه و سبک دوره صفوی ولی جز در بعضی از جزئیات تنوع فضای خاص دوره قاجاریه با قدرت هرچه تمام تر از آن جلوه گری می نماید و آن طوری که بایست باشد معرف فرهنگ خاص زمان و مکان خود و سندی ارزنده به شمار می آید و در نوع خود یکی از نمونه های موفق معماری دوره قاجاریه است.

ساختمان پابرجا و استخوان بندی های آن سالم به نظر می آید اماعناصر تزیینی آن از قبیل کچ کاری کاشی کاری، سنگ کاری، ایینه کاری و نقاشی ها سخت مورد تهدید است. در اواخر مهرماه سال ۱۳۶۸ شمسی یکی از ستون ها و قسمتی از سقف ایران بزرگ فرو ریخت و درها، شیشه ها و سنگ های قیمتی آن را به یغما برده شده است. در بیست و ششم مهرماه سال ۱۳۷۳ شمسی آقایان حاج سید عبدالعلی فناء توحیدی زواره ای از فضلا و مطلعین، و علی اکبر سینا معاون اداره کل مسکن و شهرسازی اصفهان و سید محمدعلی خلیلی اردستانی مشاور آن اداره و مسئول بافت قدیمی مسکن و شهرسازی اصفهان از بنای سرهنگ آباد دیدن نمودند. متأسفانه قسمت هایی از این بنای ارزشمند و تاریخی فروریخته بود و روستاییان محل، ساختمان و یخچال را به عنوان آغل برای نگهداری احشام خود مورد استفاده قرار داده بودند.

پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و هنر آن زمان چهل ستون سرهنگ آباد به عنوان یکی از آثار تاریخی و هنری مورد شناسایی قرار گرفت و کارشناسان از قسمت های مختلف آن نقشه برداری و عکس برداری نمودند و جهانگردانی که از اطراف و اکناف جهان برای مشاهده آثار تاریخی اصفهان به این استان می آمدند از بنای چهل ستون سرهنگ آباد هم دیدن می کردند. متأسفانه در طول این مدت مأمورین حفاظت آثار باستانی سور هیچگونه مراقبتی در نگهداری ساختمان این بنای باشکوه معمول نداشتند کار عدم مراقبت از این ساختمان به جایی نکشید که براثر برف و باران قسمت اعظم بنا صدمه دیده و سی پایه های ستون های چوبی آن را موریانه خورده است که اگر رسیدگی فوری نشود تا مدتی دیگر اثری از این بنای با ارزش باقی نخواهد بود. تابلوها، کتیبه ها، آیینه ها، سنگ ها مجسمه های مرمرین، درها و لوح اتمام بنا و سایر اشیای قیمتی این بنا توسط غارتگران میراث فرهنگی به مرور زمان به یغما رفته است.

بنا بود که میراث فرهنگی و اداره کل مسکن و شهرسازی اصفهان نسبت به مرمت و بازسازی مجموعه سرهنگ آباد اقدام فوری نمایند و کارشناسان آنها هم چندین مرتبه محل را بازدید کردند و، وعده بازسازی آن را هم داده اند. به گفته مسئولین در سال ۱۳۷۴ شمسی مبلغ هشتاد میلیون ریال اعتبار برای بازسازی بنای سرهنگ آباد اختصاص یافته بود، ولی متأسفانه تا به امروز هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

برای رهاندن این اثر با ارزش تاریخی از ویرانی قطعی متولیان ذی ربط باید به هر طریق که ممکن است چاره ای اندیشند و نگذارند که شاهد نابودی اثر ارزنده دیگری باشیم. تنها چاره این کار در بذل همت و کوشش و مساعدت فوری است نه تأمل و اظهار تأسف.