ایدز چیست؟

ایدز چیست؟

بررسی اجمالی
ایدز نام بیماری است که برای بسیاری از مردم وحشتناک است. شاید وحشت از این بیماری مربوط به نقصی اساسی است که در سیستم ایمنی بدن اتفاق می افتد و رفته رفته موجب می شود بدن حتی در برابر عفونت های ساده نیز آسیب پذیر باشد. علاوه بر این دسته دیگری از ویروس ها هستند که هیچ گاه در شرایط عادی و در بدن یک فرد سالم، موجب بیماری نمی شوند مانند ویروس برفک دهان که می تواند همه فضای داخلی دهان و کل مری بیمار را درگیر کند یا رشد غیرعادی سلولها که در بیشتر موارد منجر به سرطان می شود و درنهایت همه این شرایط موجب مرگ بیمار خواهد شد.
ایدز توسط ویروسی با عنوان HIV منتقل می شود. یکی از خصایص این ویروس، آن است که پس از ورود به بدن بیمار برای مدت های طولانی بدون هیچ گونه علائمی به زندگی خود ادامه می دهد و زمانی خود را نشان می دهد که هیچ راهی برای درمان بیمار باقی نمانده است. حتی در طی مدتی که بیمار از وجود ویروس HIV در بدن خود بی اطلاع است، موجب آلوده شدن افراد دیگر می شود، که بسته به نوع رفتارهای پرخطر بیمار تعداد افرادی که توسط این فرد آلوده به ویروس می شوند متغیر است.
نکته مهم در مورد ویروس HIV آن است که این ویروس مرتبا ساختمان و ماهیت خود را تغییر می دهد و بنابراین در برابر داروهای موجود به خوبی مقاومت کرده و توسط هیچ یک معمولا نابود نمی شود.
نحوه ادامه حیات و تکثیر ویروس HIV
زمانی که فردی از طریق رفتارهای پرخطر و یا سایر روش های انتقال ویروس، به ویروس HIV آلوده می شود، ویروس در سلول های سفید خون بیمار شروع به زندگی می کند و مرتبا تکثیر می شود. از زمانی که ویروس وارد بدن می شود تا زمانی که بیماری تشخیص داده می شود حدود چند هفته تا چندین ماه طول می کشد. این روند به صورت زیر است:
1- در برخی از افراد زمانی که ویروس HIV وارد بدن می شود، پس از مدتی علائم اولیه ظاهر می شود. این علائم اولیه بیشتر شبیه به علائم سرماخوردگی است و به همین دلیل توسط پزشک تشخیص داده نمی شود و حتی در موارد نادری که آزمایش HIV نیز گرفته می شود، ممکن است نتیجه منفی باشد. در این مرحله، زمانی حدود 2 هفته تا 1.5 سال طول می کشد تا آزمایش تست HIV نتیجه واقعی خود را نشان دهد.
2- پس از مرحله اول که علائمی ساده و ابتدایی ظاهر می شد، مرحله نهفتگی ویروس آغاز می گردد. در این مدت فرد بدون هیچ گونه علامتی از بیماری ایدز و وجود ویروس HIV زندگی می کند. در این مرحله ویروس HIV به صورت موذیانه به تکثیر خود در بدن ادامه می دهد و گروه بزرگی از سلول های T (گروه از سلول های ایمنی بدن) آلوده شده و از بین خواهند رفت و ویروس HIV در کل بدن منتشر می شود. البته در برخی از افراد آلوده، ویروس HIV در غدد لنفاوی بسیار فعال است و منجر به متورم شدن آنها می شود.

3- در مرحله بعدی که آخرین مرحله بیماری است تعداد سلول های T به حدی کاهش یافته است که بدن دیگر قادر به جایگزینی آنها نخواهد بود. در این مرحله سیستم ایمنی بدن توانایی خود را از دست داده و با کوچکترین عفونتی علائمی شدید از خود نشان می دهد.
لازم به تذکر است با پیشرفت های پزشکی امروزه آزمایش تست HIV از غدد لنفاوی صورت گرفته و از آنجایی که حتی در مراحل اولیه بیماری، میزان ویروس HIV در غدد لنفاوی قابل توجه است به همین دلیل این آزمایش از غدد لنفاوی انجام می شود.
راه های انتقال ویروس HIV
انتقال ویروس HIV زمانی میسر است که خون، ترشحات واژن، منی یا بزاق فرد آلوده به طریقی وارد خون فرد سالمی شود. راه های انتقال ویروس HIV به شرح زیر می باشد:
1- انتقال از طریق رابطه جنسی
این راه انتقال، شایعترین راه انتقال ایدز در کل جهان است. در این روش انتقال، انتقال از مرد آلوده به زن سالم و یا بلعکس امکانپذیر است.
2- انتقال از طریق تزریق یا هر نوع بریدگی
استفاده از هر نوع سوزن و سرنگ به صورت اشتراکی راهی برای انتقال ایدز از فردی به فرد دیگر است. به غیر از انتقال ایدز از راه سوزن آلوده، بیماری های دیگری نظیر هپاتیت B , C نیز از همین طریق انتقال می یابند. به همین جهت برای جلوگیری از انتقال بیماری هرگز از وسایل تزریق به صورت اشتراکی استفاده نکنید و در صورت انجام تاتو، تزریق یا هر نوع خالکوبی و... که از سوزن استفاده می شود، از آک بودن سوزن مربوطه اطمینان حاصل نمایید.
همچنین از آنجایی که ویروس ایدز از طریق هر نوع بریدگی هرچند کوچک نیز منتقل می شود، هرگز از وسایلی که موجب خراش یا بریدگی پوست می شود مانند وسایل اصلاح (تیغ) یا حجامت به صورت اشتراکی استفاده نکنید. علاوه بر این در زالودرمانی نیز از سالم بودن زالوها و بهداشتی بودن محیط درمانی اطمینان حاصل کنید.
ویروس ایدز از طریق بزاق فرد آلوده نیز منتقل می شود. البته این اتفاق زمانی می افتد که بزاق فرد آلوده به طریقی وارد جریان خون فرد سالم شود. بنابراین در دندانپزشکی ها نیز مراقبت های لازم را رعایت کنید و از پزشک در مورد استریل بودن وسایل سوال کنید.

3- انتقال از طریق خون آلوده یا فرآورده های خونی آلوده
تزریق خون یا فرآورده های خونی آلوده به فرد سالم موجب انتقال ویروس به فرد می شود.
4- انتقال از مادر آلوده به جنین
زنان بارداری که، تست HIV آنها مثبت بوده است، بایستی نسبت به جلوگیری از انتقال ویروس به جنین خود اقدامات لازم را انجام دهند. این اقدامات شامل مراجعه به پزشک متخصص و سپس مصرف داروهای لازم جهت این کار این است. پس از تولد نوزاد نیز از شیردادن به او اجتناب کنند.
در واقع عاقلانه ترین کار این است که زنانی که قصد بارداری دارند و نسبت به آلودگی خود به ویروس HIV مشکوک هستند، قبل از بارداری آزمایش دهند و در صورت منفی بودن نتیجه تست، اقدام به بارداری نمایند.
تا زمانی که بزاق یا خون بیمار به جریان خون فرد سالم وارد نشود، احتمال انتقال ویروس ایدز وجود ندارد. بنابراین می توان بدون هیچ گونه نگرانی از رستوران ها، دستشویی های عمومی، حمام های عمومی و... استفاده کرد. همچنین این ویروس از طریق هوا و یا ارتباط عادی روزانه مانند دست دادن، روبوسی یا در آغوش گرفتن منتقل نمی شود. علاوه بر این امکان انتقال ویروس از طریق ادرار یا مدفوع بیمار وجود ندارد مگر این که با پوست بریده فرد سالم تماس پیدا کند. ویروس ایدز از طریق نیش حشرات نیز منتقل نمی شود.