خودآگاهی چیست؟

خودآگاهی چیست؟

خودآگاهی همان خود را شناختن است. این که ما بدانیم چه عقایدی داریم، چه هیجاناتی داریم، در چه اموری توانمندیم و در چه اموری ناتوان هستیم، همه و همه در مقوله خودآگاهی جای می گیرند. در دنیایی که همه چیز از نوع غذایی که میخوریم تا نوع جهان بینی مان بر اساس انتخابهایمان شکل گرفته است، ما ناچار هستیم به خودآگاهی دست پیدا کنیم.

فایده خود شناسی چیست؟

اگر در خودآگاهی مشکل داشته باشیم، انتخاب هایمان اشتباه خواهند بود و با انتخاب های اشتباه خود، به زندگی خود و دیگران صدمه بزرگی خواهیم زد. پس کسب مهارت خودآگاهی یعنی شناخت اهداف، نقاط مثبت و منفی، خواسته ها، نیازها، احساسات، ارزش ها و هویت خود.

کلید خوشبختی خود شناسی است

کلید اصلی رسیدن به شادی در زندگی همین خود شناسی است. با خودشناسی از زندگی مان رضایت بیشتری خواهیم داشت و خوشبخت تر خواهیم بود. خودآگاهی سبب می شود ما خود را موجودی ارزشمند بدانیم. اگر در خود شناسی موفق نباشیم، صدمات روحی، روانی و اجتماعی زیادی را متحمل خواهیم شد.

نتیجه خودآگاهی در زندگی این است که با کسب این مهارت ما از ارزش های غیر واقعی و کاذب پیروی نمی کنیم و آرامش بیشتری در زندگی خواهیم داشت. بنابراین اگر ارزش ها و علائق خود را به درستی بشناسیم تنها به هیجانات و خواسته هایی پاسخ مثبت می دهیم که با استعداد ها و توانایی های ما هماهنگ باشد. به عبارت دیگر با خود شناسی ما در مقابل سیلی از اطلاعات در جهان کنونی فقط آن هایی را قبول می کنیم که با اهداف ما هماهنگ است و بقیه را دور می ریزیم، هر چند که ظاهر فریبنده ای داشته باشد.

اگر ندانیم چه کسی هستیم، هر نوع اطلاعات از هر چیزی که باشد ما را برانگیخته می کند. هیجانی کاذب و غیر واقعی وجود ما را در بر می گیرد و فکر می کنیم باید به آن چیز برسیم. البته این حالت دوام طولانی ندارد و زود گذر است و بعد از آن ما خسته و ناراضی به دنبال چیزی مناسب تر و راضی کننده تر می رویم. امروزه سیل اطلاعات متنوع و متفاوت ما را در بر گرفته است و ما همیشه سر در گم خواهیم بود. از میان صدها کلاس باید به دنبال آن هایی برویم که با رویا ها و تمایلات ما هماهنگی داشته باشد چه بسا کسانی که ساعت ها وقت برای انجام تمرین هایی می گذراند که مطابق با علایق و شخصیت آن ها نیست. در این صورت نه تنها وقت خود را از دست می دهند بلکه نا امید و دلزده هم می شوند. افرادی که خود را به خوبی نشناخته اند در انتخاب شغل و انتخاب همسر و دیگر انتخاب ها در زندگی شان نیز دچار مشکل خواهند شد.

خویشتن پنداری چیست؟

علاوه بر همه این ها ما باید تصویری مطلوب از خودمان در ذهنمان از خودمان بسازیم. این همان خویشتن پنداری ماست. خویشتن پنداری یعنی تصویری که از خودمان و موقعیت ها و زمینه های مختلف از جمله انتخاب همسر یا شغل و ... داریم.

خود شناسی در دیدگاه الهی و اسلامی

نکته دیگر این که خداوند بزرگ در وجود همه ما استعداد های بالقوه فراوانی قرار داده است. اگر این استعدادها را در وجودمان کشف نکنیم هرگز آن ها را به فعلیت و ظهور نمی رسانیم و آن استعدادها برای همیشه در وجود ما به صورت نهفته و باقی خواهد ماند.

در دین اسلام به خود شناسی تاکید فراوان شده است و امام علی (ع) در نهج البلاغه می فرمایند: هر کس خودش را شاخت خدایش را نیز شناخته است. پس خودآگاهی اهمیت فروانی دارد و سعادت دنیوی و اخروی ما در گروه آن می باشد.